امنيت اماكن حساس، مقامات سياسي و شخصيتهاي نظام با چه نهادي است؟
پاسدارانِ حفاظت
گروه سياسي
وقتي خبر ترور شهيد محسن فخريزاده منتشر شد، بسياري پرسيدند مگر اين شخصت مهم نظامي و هستهاي كشور محافظ نداشته است. درپي طرح اين پرسش در شبكههاي اجتماعي برخي منابع گزارش دادند كه آن شهيد چند محافظ داشته و بعدا معلوم شد كه اتفاقا يكي از آنان به شهادت رسيده و محافظ ديگر هم بهشدت زخمي شده است. بسياري از شخصيتهاي مهم لشكري و كشوري بر اساس پروتكلهاي امنيتي، يك يا چند محافظ دارند. اما شايد براي مردم سوال باشد كه اين محافظها را كدام ارگان تأمين ميكند و كدام نهاد بر عملكردشان نظارت دارد. پاسخ سپاه انصارالمهدي است. امنيت بسياري از مكانهاي سياسي و مهم كشوري و لشكري را اين نهاد با كمك نيروهاي آموزش ديده خود تأمين ميكند.
انصارالمهدي و انگيزه تاسيس
تاريخچه تشكيل سپاه انصارالمهدي به ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي برميگردد. سال 58 گروهك تروريستي فرقان شروع به اجراي عملياتهاي ترور خود كرده بود. تروريستهاي فرقان پس از به شهادت رساندن آيتالله مرتضي مطهري به سراغ آيتالله اكبر هاشميرفسنجاني رفتند. نيرويهاي اين گروهك تروريستي پنجم خرداد 1358 اقدام به ترور هاشمي رفسنجاني كردند كه با كمك عفت مرعشي همسر هاشمي رفسنجاني اين ترور ناكام ماند. اما همين اتفاق باعث شد تا امام خميني (ره) فرماني درباره تأمين امنيت چهرههاي اثرگذار انقلاب اسلامي و مسوولان بلندپايه نظام جمهوري اسلامي صادر كند. امام خميني در پيام خود اعلام كرد: «پاسداران انقلاب و روساي آنان موظفند از اين شخصيتهاي ارزنده انقلابي حفاظت كنند و رفتوآمدهاي مشكوك را تحتنظر بگيرند؛ اگرچه خود آنان راضي نباشند.» اشاره امام به تأكيد برخي از چهرههاي انقلاب بود كه اعتقاد داشتند بايد خط مشي مردمي خود را نگه دارند و نبايد با داشتن محافظ از مردم جدا شوند. سردار نصيري از فرماندهان سابق سپاه انصارالمهدي در اين باره به تسنيم ميگويد: «اين موضوع در گذشته بسيار حاد بود. الان هم افرادي موافق داشتن محافظ نيستند. البته اين جنبه بايد مورد توجه قرار بگيرد و نبايد حفاظت از شخصيت به يك كار تشريفاتي تبديل شود.»
شكلگيري انصارالمهدي
پس از اين رويداد و تحولات بود كه سپاه حفاظت انصارالامام تشكيل شد و تا سال 68 همين نهاد مسوول تأمين امنيت شخصيتها ازجمله امام خميني (ره) بود. كمي بعد، سپاه حفاظت وليامر ايجاد و ساختار مجزايي براي آن تعريف شد. با تغييرات ساختاري در سپاه فرماندهي حفاظت سپاه تأسيس ميشود كه دو نهاد سپاه حفاظت انصارالمهدي و سپاه حفاظت هواپيمايي زيرمجموعه آن قرار ميگيرند. از آن زمان تاكنون نيروهاي آموزش ديده سپاه انصارالمهدي(عج) در يگانهاي مختلف بهكارگيري ميشوند؛ «يگان مجلس شوراي اسلامي» بهمنظور حفاظت از رييس و نواب مجلس و همچنين محيط داخلي و پيراموني مجلس شوراي اسلامي. «يگان رياستجمهوري» جهت حفاظت از رييسجمهور و خانواده رييسجمهور؛ حفاظت از رييسدفتر رييسجمهور و هيات دولت در مجموعه مقر شهيد مطهري و همچنين حفاظت از دفتر دوم رييسجمهور در سعدآباد و منزل او. «يگان مجمع تشخيص مصلحت نظام» كه حفاظت از رييس و دبير مجمع و همچنين محيط داخلي مجمع تشخيص مصلحت نظام را برعهده دارد. «يگان قوه قضاييه» با دستوركار حفاظت از رييس قوه قضاييه و محيط قوه قضاييه. «يگان حفاظت ويژه» كه حافظ امنيت معاونان رييسجمهور، وزرا و برخي از نخبگان است. «يگان مقر شهيد مطهري» كه مسوول حفاظت فيزيكي از محيط پيراموني شهيد مطهري و اماكن حياتي و حساس است. «يگان چك و خنثي» با دستوركار شناسايي و چك كردن اماكن حياتي و حساس بهويژه مكانهايي را كه شخصيتهاي تحت حفاظت سپاه انصار قصد سفر يا سخنراني در آنجا دارند و خنثيسازي خطرات. چنانكه اگر رييسجمهوري در محلي غير از پاستور برنامه سخنراني داشته باشد، اين تيم وارد عمل شده و از ساعتها قبل عمليات چكوخنثي را انجام ميدهد و بدون هماهنگي آنان هيچ فردي نميتواند وارد محوطه شود. «يگان حرم مطهر امام خميني (ره) و جماران» كه حفاظت از امنيت محيط داخلي و پيراموني حرم مطهر امام خميني (ره) و جماران و همچنين شخصيتهاي منسوب به امام خميني (ره) در دستوركار اين يگان تعريف شده و درنهايت «يگان عمليات ويژه» كه بهمنظور پشتيباني تخصصي و ويژه در بخش حفاظت فيزيكي و حفاظت شخصيتها تدوين و تاسيس شده است. سلمان صادقي كه مدتي هم فرماندهي عمليات سپاه انصارالمهدي را برعهده داشته، در مصاحبهاي به ماهنامه همشهري پايداري درباره چگونگي جذب نيروها به سپاه انصار توضيح داده است. او گفته: «در ايران، شروع گزينش در حفاظت انصار با يك اجبار تكليفي و شرعي آغاز شد. نيروهايي كه آموزش تخصصي حفاظتي را طي نكرده بودند و درعينحال بسياري از آنان تمايل داشتند در جبهه حضور داشته باشند. اين مجموعه در آن زمان پيش از اينكه يك سازمان حرفهاي متكي بر امكانات و تجهيزات باشد، متكي بر اعتقاد به اسلام و انقلاب بود.»خبرگزاري ميزان در گزارشي آورده كه پس از شهادت شهيدان عليمحمدي، شهرياري، رضايينژاد و احمدي روشن حدفاصل سالهاي ۸۸ تا ۹۰، شوراي عالي امنيت ملي مسووليت حفاظت از دانشمندان هستهاي را بر عهده سپاه انصارالمهدي (عج) گذاشت. همچنين سردار علي نصيري، فرمانده سابق سپاه انصارالمهدي در خرداد 97 در تنها مصاحبه اختصاصي خود با تسنيم در اين باره گفته بود: «در حوزه حفاظت از شخصيتها بعد از تشكيل سپاه انصار ديگر ترور موفق نداشتيم و اين نشاندهنده آن است كه نيروهاي ما در حوزه تاكتيك، تكنيك، شناخت، عمل و اقدامات اطلاعاتي توانستهاند خود را بهروز كنند. اگر شما ترور دانشمندان هستهاي را ميبينيد اين عزيزان اصلا محافظي نداشتند و خيلي به راحتي ميشد آنها را ترور كرد... تمام شخصيتهايي كه ما مسووليت حفاظت از آنها را به عهده داريم حفاظتشان ويژه است. از زماني كه شاهد تهديدات تروريستي بوديم اين عزيزان را در چتر حفاظتي خودمان قرار داديم.»
دردسر احمدينژاد براي انصارالمهدي
سپاه انصارالمهدي بهواسطه مسووليت خطيري كه برعهده دارد، حتي شايد بيش از ديگر ارگانهاي نظامي از ورود به سياست و بهخصوص مسائل جناحي پرهيز دارد و از حاشيههاي عالم سياست، فراري است. اما حواشي سياسي لزوما خود را به اين اصول پايبند نميداند و حواشي دنياي سياست، در مواردي دامنگير سپاه انصارالمهدي نيز شد و در يك مورد، ياران احمدينژاد فرماندهي سپاه انصارالمهدي را مجبور كردند تا اقدام به صدور بيانيهاي كند تا مگر از اين حواشي دور شود. خردادماه 96 منابع خبري نزديك به احمدينژاد اعلام كردند كه دولت ساختمان محل اقامت محافظان احمدينژاد را تصرف كرده و جان رييس دولت سابق در خطر است. نزديكان او با انتشار شماره حسابي اعلام كردند كه اگر مردم ميتوانند كمك مالي كنند تا ساختماني براي محافظان تأمين شود. در واكنش به اين اقدام نهاد رياستجمهوري نيز اطلاعيهاي صادر كرد و گفت كه احمدينژاد اگر دوست دارد براي تيم حفاظتش ساختماني جدا داشته باشد، بايد از بودجه خود اقدام به اين كار كند. همين جنجال باعث شد سپاه انصارالمهدي نيز وارد ميدان شود. روابط عمومي اين نهاد اعلام كرد: «اساسا موضوع پشتيباني از اقدامات حفاظتي مربوط به روساي جمهور قبل با نهاد رياست جمهوري است و نام بردن از سپاه حفاظت انصارالمهدي(عج) و انتشار تصوير فرمانده آن و يا توضيح شيوه اقدامات حفاظتي كه افشا كننده راهكارهاي امنيتي است ازجانب هر شخص يا نهادي موجب تأسف است... علاوه بر اين در تاريخ 3 آبانماه 95 روابط عمومي دفتر آقاي احمدينژاد اعلام كرده كه ملك مورد بحث در اختيار دفتر ايشان و نه محافظين قرار داشته و متعهد شده كه در اسرع وقت موضوع را از طريق مراجع قضايي حل و فصل كند.»
رد شايعه پناهندگي فرمانده!
ابتداي سال 98 نيز شايعهاي در فضاي مجازي منتشر شد مبني بر اينكه سردار علي نصيري فرمانده سابق سپاه انصارالمهدي از كشور گريخته و به كشور ديگري پناهنده شده است. در واكنش به اين خبر، خبرگزاري تسنيم در مطلبي در ارديبهشت همان سال به نقل از علي نصيري نوشت كه «بنده امروز در مراسم توديع و معارفه فرماندهكل سپاه در ستاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامي حضور پيدا كردم و تصوير و فيلم آن نيز در رسانهها منتشر شد.» او همچنين گفته بود: «در آينده بنابر تصميم فرمانده سپاه مسووليت جديدي خواهم گرفت.» البته بعد از آن ديگر خبري از مسووليت او منتشر نشد.
فرماندهان انصارالمهدي
هرچه بود، از زمان شكلگيري سپاه انصارالمهدي تاكنون افراد مختلفي فرماندهي آن را برعهده داشتهاند. سردار احمد حقطلب، سردار علياصغرگرجي، سردار علي نصيري و سردار فتحالله جميري ازجمله اين افراد هستند. علي نصيري براساس اطلاعات موجود شايد يكي از معدود فرماندهان انصارالمهدي باشد كه مدت كوتاهي فرماندهي اين نهاد را برعهده داشته است. نصيري كه پيش از فرماندهي سپاه انصارالمهدي، فرمانده سپاه علي ابن ابيطالب بود، سال 96 مسووليت فرماندهي سپاه انصار را برعهده گرفت و فروردينماه 98 نيز اين مسووليت را به سردار فتحالله جميري واگذار كرد.