با جسارت فساد مقابله شود
هادي حق‌شناس٭
بزرگ‌ترين سرمايه اجتماعي هر دولت و ملتي، اعتماد ملت به دولت است. در جامعه‌اي اگر اعتماد عمومي خدشه‌دار شود، براي جلب دوباره آن بايد هزينه‌هاي زيادي پرداخت. اين را بايد بدانيم كه براي اداره يك جامعه تنها سرمايه اقتصادي و انساني كافي نيست بلكه سرمايه اجتماعي هم مورد نياز است و همان‌طور كه گفته شد مهم‌ترين سرمايه اجتماعي اعتماد است. اگر ملتي به دولت بي‌اعتماد شود بزرگ‌ترين سرمايه آن كشور بر باد رفته است.
با تمام اهميتي كه اعتماد در يك جامعه دارد، نبايد اين‌طور تصور شود كه براي اينكه اعتماد مردم به دولت كاهش پيدا نكند، در مقابل فساد و مفسدان سكوت كرد. به‌طور كلي بايد فاسدان شناسايي شوند و به جامعه معرفي شوند و در مقابل اين مساله هيچ كوتاهي قابل بخشش نيست. طبيعي است كه در همه دولت‌ها در جهان، وراي اينكه چه ايدئولوژي‌اي دارند خطا و تخلف رخ مي‌دهد، اما مساله نوع برخورد با اين فساد است. در برخي كشورها فساد منجر به استعفاي دولت يا لااقل معذرت‌خواهي از مردم مي‌شود. به‌طور مثال در كشورهاي اروپايي كافي است مشخص شود يكي از اعضاي كابينه در گذشته و در پرداخت ماليات خود تعلل داشته است. همين تعلل در رسانه‌ها بررسي مي‌شود و در مواردي منجر به استعفاي عضو خاطي هم مي‌شود. لذا نمي‌توان گفت در دولت‌ها بروز خطا و تخلف امكان‌پذير نيست. در نظام جمهوري اسلامي هم قريب به دو دهه پيش، رهبر معظم انقلاب فرماني براي مبارزه با فساد اقتصادي صادر كردند بنابراين برخورد با مفاسد اقتصاد از نظر نظام و رهبري امري حائز اهميت است. در برخورد با فساد مساله اساسي اين است كه همواره دانه‌درشت‌ها مورد برخورد قرار بگيرند. زيرا دانه‌درشت‌ها ريشه فساد هستند و برخورد با افراد حاشيه مساله خاصي را حل نمي‌كند و علاوه بر اين به هيچ‌وجه منصفانه به نظر نمي‌رسد كه عامل اصلي را رها كرده و به حواشي پرداخته شود. همچنين بايد در نظر داشت كه افشاگري عليه فساد جامعه را آگاه مي‌كند و نشان مي‌دهد كه مسوولان به واقع به دنبال خشكاندن ريشه فساد هستند و اگر تعللي از طرف كسي هم صورت مي‌گيرد، كليت نظام با اين مساله مقابله خواهد كرد. همين برخورد قاطع مي‌تواند به نوعي جامعه را در مقابل بي‌اعتمادي به دولت واكسينه كند. به همين روي بهتر است كه به راهكارها پرداخته شود.
واقعيت اين است كه دستگاه‌هاي نظارتي بايد وظايف خود را به درستي و كامل انجام دهند. اين مساله واقعي است كه اگر دستگاه‌هاي نظارتي به وظايف خود به درستي عمل مي‌كردند، فجايعي مانند فساد سه هزار ميليارد توماني رخ نمي‌داد. به همين خاطر افشاگري اصولي مي‌تواند ضمانتي براي دستگاه‌هاي اجرايي شود و ترس را بر كساني‌كه قصد فساد دارند، مستولي كند. از طرف ديگر جامعه را هوشيار مي‌كند كه اگر فسادي رخ مي‌دهد، فساد يك نفر است و ربطي به كليت سيستم ندارد. علاوه بر مسوولان دولتي بايد همه دستگاه‌ها نسبت به فساد اقتصادي، كه متاسفانه در چند سال اخير رشد چشمگيري داشته، قاطعيت به خرج دهند و جسارت فساد را در دستگاه‌هاي مختلف از بين ببرند. ٭كارشناس اقتصادي