پشت پرده سفر نماينده ويژه ترامپ به سرزمينهاي اشغالي
ماموريت ويتكاف در غزه
استيو ويتكاف، فرستاده ويژه دونالد ترامپ، رييسجمهور امريكا در امور خاورميانه، وارد يكي از محلهاي توزيع كمكهاي بشردوستانه در رفح واقع در جنوب نوار غزه شد. اين درحالي است كه روز پنجشنبه كاخ سفيد اعلام كرد كه ويتكاف به همراه مايك هاكبي، سفير امريكا در اسراييل، به نوار غزه سفر خواهند كرد. كارولين لويت، دبير مطبوعاتي كاخ سفيد، در نشست خبري روز پنجشنبه گفت: «فردا، فرستاده ويژه ويتكاف و سفير هاكبي به غزه خواهند رفت تا از محلهاي فعلي توزيع كمك بازديد كرده و طرحي براي ارسال مواد غذايي بيشتر تدوين كنند و با مردم محلي غزه ديدار كنند تا مستقيما از وضعيت وخيم ميداني مطلع شوند.» او افزود: «ويتكاف و هاكبي بلافاصله پس از سفر خود، رييسجمهور را در جريان قرار خواهند داد تا طرح نهايي براي توزيع غذا و كمكها در منطقه تصويب شود.»
اين دومين سفر ويتكاف به غزه است. او اندكي پس از روي كار آمدن ترامپ، به اين منطقه سفر كرده بود و اولين مقام امريكايي است پس از بيش از يك دهه وارد غزه شد. ويتكاف روز پنجشنبه در شرق بيتالمقدس با بنيامين نتانياهو، نخستوزير اسراييل، ديدار كرد؛ اين ديدار يك هفته پس از آن صورت گرفت كه امريكا از مذاكرات آتشبس در غزه عقبنشيني كرد مدعي شد كه حماس به فرآيند رايزنيها متعهد نيست.
پيشتر ترامپ با اشاره به شرايط فاجعهبار در نوار غزه گفته بود كه «ما قرار است مراكز توزيع غذا ايجاد كنيم كه مردم بتوانند بدون هيچ مرز يا مانعي وارد آن شوند. هيچ حصاري وجود نخواهد داشت.»
او همچنين ادعا كرد كه انتظار دارد كشورهاي اروپايي نيز در اين طرح با امريكا همكاري كنند و اجراي آن «خيلي زود» آغاز شود. با اين حال، تاكنون نه كاخ سفيد و نه وزارت خارجه امريكا جزيياتي درباره اظهارات رييسجمهور ارائه نكردهاند و هيچ چارچوب روشني براي طرح جديد اعلام نشده است. دولت ترامپ و اسراييل مدعي حمايت از «بنياد بشردوستانه غزه» (GHF) هستند؛ نهاد غيرانتفاعي امريكايي بحثبرانگيز كه اكنون مسووليت عمده توزيع كمكهاي ورودي به غزه را برعهده دارد. اين بنياد - با تاييد اسراييل و بهرغم مخالفت سازمان ملل- از تاريخ ۲۷ مه، پس از ۱۱ هفته محاصره كامل نوار غزه از سوي اسراييل، كنترل سيستم توزيع كمك را در دست گرفت. اوايل همين ماه، بيش از ۱۶۰ سازمان خيريه و غيردولتي خواستار تعطيلي اين نهاد شدند و اعلام كردند بيش از ۵۰۰ فلسطيني در جريان تلاش براي دريافت كمك از اين بنياد كشته شدهاند و مراكز توزيع اين سازمان به «محل كشتارهاي مكرر» تبديل شدهاند كه آشكارا قوانين بينالمللي بشردوستانه را ناديده ميگيرد. با اين حال، دولت امريكا فعلا حمايت از اين نهاد را متوقف نكرده و بنياد بشردوستانه غزه را تنها سازمان فعال در غزه ميداند. همزمان واشنگتن ۳۰ ميليون دلار براي فعاليتهاي اين موسسه در غزه اختصاص داده و يكي از مقامات امريكايي به شبكه ايبيسينيوز گفته اين مبلغ طي روزهاي آينده دراختيار اين بنياد قرار خواهد گرفت. پيش از سفر استيو ويتكاف به غزه بعد از شكست رايزنيهاي اسراييل و حماس، كشورهاي عرب در اقدامي بيسابقه و براي نخستينبار به طور يكپارچه خواستار آن شدند كه حماس سلاحهاي خود را زمين گذاشته، تمامي گروگانها را آزاد و به حاكميت خود بر نوار غزه پايان بدهد؛ شروطي كه به ادعاهاي آنها ميتواند راه را براي تشكيل دولت مستقل فلسطيني هموار كند.
اين بيانيه ادعايي روز سهشنبه با حمايت ۲۲ كشور عضو اتحاديه عرب صادر شد و در جريان كنفرانس سازمان ملل در نيويورك راهحل دو كشوري براي پايان دادن به مناقشه چند دههاي اسراييل و فلسطين به عنوان تنها راه خروج از بنبست قلمداد گشت.
با اين همه حماس هنوز به اين بيانيه ادعايي واكنش نشان نداده است.