ماشه بي‌‌فشنگ، برجام بي‌بديل
٭ رياست روسيه در ماه آينده (اكتبر): روسيه كه به عنوان عضو دايم شورا و متحد راهبردي ايران عمل مي‌كند، در ماه آتي رياست دوره‌اي شوراي امنيت را برعهده مي‌گيرد؛ موضوعي كه عملا قدرت ايجاد اختلال در هرگونه روند خصمانه عليه ايران را دراختيار مسكو قرار مي‌دهد.
افزون بر اينها، تامين بودجه و تمديد ماموريت كميته اجراي تحريم‌ها نيز نيازمند راي و همكاري كشورهايي چون روسيه و چين است. مشابه اتفاقي كه سال گذشته درباره كره‌شمالي افتاد، احتمال كارشكني يا عدم تمديد ماموريت كميته نظارتي مي‌تواند «مكانيزم ماشه» را به يك پديده نيمه‌تعطيل بدل كند.
برجام، با تمام نقدهايي كه بر آن وارد بود، توافقي عقلاني و فني براي مديريت اختلافات هسته‌اي و گشودن پنجره تعامل اقتصادي با جهان بود. اينكه امروز ايران در پاسخ به بدعهدي طرف مقابل، با استناد به مواد ۲۶ و ۳۶ توافق، كاهش تعهدات را آغاز كرده، نشانه وفاداري به منطق خود توافق است، نه نقض آن.
اين در‌حالي است كه اقدامات ايران همواره تدريجي، بازگشت‌پذير و قابل راستي‌آزمايي بوده‌اند. در مقابل، طرف‌هاي غربي سال‌هاست هيچ‌گونه تعهد اقتصادي‌اي را اجرا نكرده‌اند. اگر قرار است از نقض عهد صحبت كنيم، ابتدا بايد به نقض عهدِ طرف مقابل پرداخت.
برجام را نه بايد با آرمان‌گرايي سنجيد، نه با خصومت. آنچه اين توافق را «بي‌بديل» مي‌كند، واقع‌گرايي نهفته در متن آن است: توازني شكننده، اما قابل احيا. در جهاني بي‌تضمين، آنچه مي‌ماند تدبير و محاسبه دقيق منافع ملي است و گاهي، ماشه‌اي كه به‌ظاهر تهديد مي‌كند اما فشنگي براي شليك ندارد.