ادامه از صفحه اول
افزايش اختيارات رييس‌جمهور راهي براي عبور از بحران‌ها
با اينكه دولت تمام تلاش خود را مبذول مي‌كند ولي در مجموع به نظر نمي‌رسد كه همه دستگاه‌ها با تمام توان به ميدان آمده و در حال انواع سنگربندي‌هاي لازم باشند! تغييراتي كه در شوراي امنيت ملي انجام شد و شوراي دفاع كه تشكيل شد، مي‌توانست با سرعت بيشتري صورت پذيرد. مسلما كشور به تغييرات مختلفي نيازمند است كه اگر در وقت مقتضي خود انجام نشوند چه بسا خسارت بيافرينند.
به نظر مي‌رسد در كنار افزايش فعاليت‌هاي آقاي رييس‌جمهور و تسلطي كه بر امور پيدا كرده، به صورت غيررسمي اختيارات بيشتري هم به او محول شده است.
اگر چنين برداشتي درست باشد كاري بجا و هوشمندانه صورت گرفته است و بايد از آن استقبال كرد. آقاي پزشكيان با توكل و اتكا به نفس و قاطعيت مي‌تواند فرماندهي عبور از بحران‌هاي موجود را بر عهده بگيرد.
وي علاوه بر حمايت رهبري، پشتيباني اصلاح‌طلبان و اصولگرايان معتدل را داراست و ديگران هم مجاب به حمايت مي‌شوند. اگر چنين بنايي طرح‌ريزي شود و جهان مشاهده كند كه ايران در خود استحكام متناسب با زمان جنگ را به وجود آورده است اتفاقا احتمال جنگ كمتر مي‌شود. مخالفان ميهن‌دوست هم قطعا به كارزار تعميق قدرت دفاعي ايران در همه زمينه‌ها مي‌پيوندند و مسوولانه مطالبات خود را به زمان آرامش موكول مي‌كنند. مطالبه‌گري هم بايد تحت‌الشعاع امنيت ملي باشد. چنانچه مسووليت‌هاي ويژه و اختيارات متناسب با آن به رييس‌جمهور داده شود، تصميمات مهم و فوري به تاخير نمي‌افتند. براي غني‌سازي تصميمات رييس‌جمهور و مصون شدن از اشتباهات احتمالي انواع شوراهاي موجود بي‌وقفه تشكيل مي‌شوند و نظرات كارشناسانه را تقديم مي‌كنند. از نظرات ده‌ها مدير كارآزموده كه متاسفانه سال‌هاي طولاني مورد بي‌مهري قرار گرفته‌اند بايد استفاده شود. بپذيريم كه مجموع شرايط كشور با توجه به تهديدها و در كنار بحران‌هايي مثل خشكسالي فوق‌العاده خطير است و بايد با توجه به همين شرايط ايران را به دژي مستحكم مبدل كرد. مسلما با مشاهده تحرك و اراده قوي مسوولان مردم كه اساس كارند دلگرم مي‌شوند و واقعا امكان دفع هر شرارتي به وجود مي‌آيد. تعميق هدف معقول و حياتي يعني حفظ مقتدرانه كشور نه در شعار كه در عمل مي‌تواند استحكامي خيره‌كننده‌تر از همدلي ۱۲ روزه به وجود آورد. آقاي رييس‌جمهور بايد بتواند جلو خطاها و هزينه‌سازي‌هاي بي‌مورد را بگيرد، تنگ‌نظري‌ها را لغو كند و سدي در برابر بهانه دادن‌ها ايجاد كند. مديران ضعيف با هر پشتوانه سياسي را كنار بگذارد و اختصاص بلاوجه بودجه به مراكزي كه كار ضروري نمي‌كنند و بايد مستقل از دولت باشند را ممنوع كند.
در زمان جنگ تحميلي ۸ ساله، مجلس با تمام توان كنار دولت بود و اگر مخالفت ناصوابي صورت مي‌گرفت با نهيب رهبري مواجه مي‌شد. تا رسيدن به امنيت پايدار، كوچك‌ترين سهل‌انگاري، روزمرّگي و عدم شناخت خطرهاي وجودي ممكن است ويراني ايجاد كند و ويراني‌طلبان سرخوش و بيگانه‌پرستان وكينه‌توزان سياسي را به وجد آورد.
محافظت از شهروندان و درس‌هايي از جنگ 12 روزه
با توجه به آنكه ساخت پناهگاه‌هاي جديد زمان‌بر است، ضروري است تا تيمي از كارشناسان با ارزيابي اماكن عمومي موجود نسبت به شناسايي، در صورت لزوم مقاوم‌سازي و معرفي بهترين مكان‌ها اقدام كرده و هماهنگي لازم جهت دسترسي آحاد مردم به آنها در مواقع خطر در هر لحظه از شبانه‌روز را فراهم نمايند. همچنين لازم است تا آموزش لازم جهت چگونگي شناسايي نزديك‌ترين پناهگاه حين حمله به عموم شهروندان ارايه شود.
ج- تدوين راهنماهاي ايمني: ضروري است تا اين دستورالعمل‌ها به مجموعه‌اي از بايدها و نبايدها جهت رعايت نكات محافظت شخصي همچون تعيين ايمن‌ترين مكان هر خانه جهت استفاده در فوريت‌ها، مكان‌هاي مناسب جايگزين هنگامي كه پناهگاه امن در نزديكي وجود ندارد، تهيه ذخيره‌اي از آب و غذا، عدم حضور و تجمع در مكان‌هاي آسيب‌ديده، اتخاذ مانور مناسب در صورت نزديكي به محل بمباران (دراز كشيدن روي زمين، پوشاندن سر و گردن با بازوان، باز نگاه داشتن دهان و...) بپردازند.
د- واحدهاي ارايه خدمات اورژانسي: سازماندهي تيم‌هاي واكنش سريع (ويژه جنگ) براي ارايه خدمات از قبيل اورژانس‌هاي پزشكي، آتش‌سوزي و خرابي اماكن و هماهنگي بين واحدهاي نظامي، پليس، درماني و شهرداري‌ها و... و تامين امكانات پرسنلي، تجهيزات، دارو و... لازم است.
ه- ارايه حمايت‌هاي رواني: تقويت روحيه همبستگي و تاب‌آوري ملي و ارايه مشاوره و حمايت‌هاي رواني به آسيب‌ديدگان
و- كمپين‌هاي آموزشي: تشكيل كمپين‌هاي هشدار، آگاه‌سازي و آموزشي براي رعايت اقدامات ايمني قبل از سانحه و اورژانسي حين سانحه با استفاده از رسانه‌هاي مختلف و استفاده از ظرفيت‌هاي مردمي
ز- توجه ويژه به گروه‌هاي آسيب‌پذير از‌جمله كودكان، بيماران، سالمندان و زنان- جان كلام اينكه، فيل در داخل اتاق جا گرفته و نمي‌توان كتمان كرد كه هم‌اكنون تك‌تك ما با چالشي ذهني در مورد نحوه محافظت از خودمان و نزديكانمان حين جنگ احتمالي آتي مواجه هستيم.
به‌رغم اينكه، شايد برخي تصور كنند كه پرداختن به مسائل فوق موجب تشويش اذهان و اضطراب عمومي است بايد تاكيد نمود در جايي كه بحث بر سر مرگ و زندگي و آسيب به شهروندان است اولويت مطلق با ايمني است، لذا ضروري است تا حاكميت درخصوص برخي نكات همچون شيوه اطلاع‌رساني، تخصيص پناهگاه‌ها و مناطق امن، تدوين راهنماهاي ايمني، معرفي/ ايجاد واحدهاي ارايه خدمات و حمايت‌هاي رواني، برگزاري كمپين‌هاي آموزشي و حمايت از آسيب‌پذيران به فوريت توجه نموده و نسبت به بازبيني، تصميم‌سازي و آگاه‌سازي مردم اقدام نمايد.
استاد طب پيشگيري و پزشكي اجتماعي دانشگاه علوم پزشكي تهران