تاريخ زبان فارسي
كتاب «تاريخ زبان فارسي» اثر پرويز ناتل خانلري، كتابي است كه به عنوان منبع مرجع اصلي براي مطالعه و پژوهش درباره تاريخ زبان فارسي شناخته مي‌شود. اين كتاب سه جلدي تحول زبان فارسي را از دوره باستان تا زمان معاصر در بر مي‌گيرد. خانلري در اين اثر به توصيف تغييرات دستوري، آواشناسي و واژگاني زبان فارسي در دوره‌هاي مختلف مي‌پردازد و نشان مي‌دهد چگونه زبان فارسي به زبان مشترك حوزه‌هاي تمدني وسيعي تبديل شده است. او در جلد اول به زبان‌هاي ايراني باستان و ميانه تا ورود اسلام مي‌پردازد، جلد دوم شامل زبان و گويش‌هاي شكل گرفته پس از اسلام در ايران تا قرن هفتم هجري است و جلد سوم به ويژگي‌هاي زباني دوره پس از استيلاي مغول تا قرن سيزدهم مي‌پردازد. خانلري در مقدمه كتاب مي‌نويسد: «كتاب حاضر كه در سه مجلد منتشر مي‌شود تنها به دوره اول فارسي دري اختصاص دارد. درباره ادوار ديگر يادداشت‌هاي فراوان فراهم شده بود كه قسمت اعظم آنها پراكنده و ناپديد شد و شايد براي من فرصتي ديگر دست ندهد كه از نو چنان يادداشت‌هايي فراهم بياورم. اميدوارم دانشمندان و اديبان به تكميل اين كار بپردازند و كاري را كه آغاز كرده‌ام به انجام برسانند.» كتاب تاريخ زبان فارسي، هم علمي و هم قابل فهم براي مخاطبان علاقه‌مند است و به خوبي روند تكامل زبان فارسي را از ساختار صوتي تا دستور زبان و واژگان نشان مي‌دهد. اين كتاب داراي ساختاري منظم و دوره‌بندي مشخص است كه زبان فارسي را از دوره‌هاي باستان تا معاصر به تفصيل بررسي مي‌كند. به همين جهت بنيادهاي علمي قوي و نظام‌مندي دارد و بسياري از آثار بعدي در زبان‌شناسي فارسي بر اساس تحقيقات او شكل گرفته است. نشر نو با همكاري نشر آسيم، اين سه جلد را در يك مجلد در ۱۳۳۲ صفحه و با قيمت يك ميليون و ۸۰۰ هزار تومان منتشر و عرضه كرده است.