به فكر يك سقفم
حسن لطفي
درست همانروز كه تصميم گرفتهام تجربه سفرم به اروپا را درباره كهنسالان بنويسم، يكي برايم پستي را ميفرستد كه در آن آزيتا لاچيني بازيگر و دوبلور قديمي سينما در مصاحبهاي اعلام كرده هنوز خانهاي ندارد. اين مساله زماني دردناك ميشود كه بدانيم او كه متولد آذر ماه ۱۳۱۷ (حدود هشتاد و هفت سال پيش) است. عمر بازيگریاش از سن برخي از كساني كه براي بازنشستگان و مردم ايران برنامه ميريزند بيشتر است.تعداد زيادي فيلم بازي كرده است. مسافري از بهشت اولين فيلمش سال ۱۳۴۱ توسط زندهياد وحدت ساخته شده و فيلمهاي ماهيها در خاك ميميرند آقاي هيروگليف، شير سنگي، ابي، دبيرستان، رگبار خواب و دزد عروسكها بخش كوچكي از فعاليتهاي هنري او است. فعاليتي كه انگار نتوانسته به سقفي بالي سرش برساندش. قصدم ماندن روي اين مورد خاص نيست. هر چند با خواندن گفتوگوي او دردم بيشتر شده اما گمان ميكنم بحث رفاه براي ايرانيان بهطور عموم و بازنشستگان و كهنسالان بهطور خاص اگر جدي دنبال شود و به نتيجه برسد حال و روز همه بهتر ميشود. ناممكن هم نيست. اگر بود در خيلي از كشورها نتيجه نميگرفتند. لابد عدهاي الان ميگويند وضع ما از خيلي كشورها بهتر است. راست هم بگويند باورش برايم سخت است چرا كه داشتههاي خيلي از كشورهايي كه در اين زمينه از ما بهتر عمل كردهاند خيلي كمتر است. بگذاريد برگردم به تصميمي كه داشتم و كمي از تجربه سفرم به سوئد بگويم. آنجا معلولين، كهنسالان و بچهها از امتيازات ويژهاي برخوردارند. يك روز در حين چرخ زدن در شهر كوچكي، دامادم، اتومبيلي را نشانم داد كه شهرداري آنجا براي بردن افراد مسن استفاده ميكند. با چشمهاي خودم پيرمردي را ديدم كه سوارش شد. ظاهرا وظيفه بردن و آوردن براي خريد، درمان، تفريح و... كهنسالان وظيفه شهرداريها است. ماشينها طوري طراحي شدهاند تا آدم پير بتواند تویش راحت باشد. اگر فرد مسن توان بالا رفتن نداشته باشد با زدن يك كليد كف ماشين پايينتر ميآيد تا فرد بتواند راحت بالا برود. كسي هم از مقامات دولتي جرات ندارد به راحتي بگويد مگر بازنشستهها تخم دو زرده كردهاند يا ما مال مفت نداريم كه به آنها بدهيم. اينجا شهرداري به جاي قطع درختان و از بين بردن باغستانها وظيفه نگهداري بيست و چهار ساعته سالمندان ناتوان و در اختيار گذاشتن ويلچر مناسب را به عهده دارد. بليت رايگان يا كم بهاي اتوبوس، استخر رايگان و مراكز فرهنگي و در اختيار بازنشستهها ميگذارند و خدمات بهداشتي- درماني برايشان ارزان يا رايگان است و.... گرچه حقوقشان پايينتر ميآيد اما امتيازات ويژهاي دارند و گذشته از آن تا بازنشسته بشوند با شرايط خوب خانه خريدهاند و.... گمانم يك جايي كار مديريت ما ميلنگد. نبايد آزيتا لاچيني هشتاد و هفت ساله و خيلي از كهنسالان و بازنشستگان به فكر يك سقف رويايي باشند كه بالاي سرشان باشد و مال خودشان باشد.