پنج هفته گذشت، امتياز هيچ تيمي دو رقمي نشد!
توزيع عادلانه فقر فني در ليگ
شروع ليگ برتر فوتبال ايران در فصل بيست و پنجم با گذشت پنج هفته، تصويري عجيب و غيرمنتظره از جدول ردهبندي ارائه كرده است. در حالي كه انتظار ميرفت مدعيان سنتي و تيمهاي قدرتمند در اين مقطع امتيازات قابل توجهي كسب كرده باشند، واقعيت اين است كه هيچ تيمي هنوز به امتياز دو رقمي نرسيده است! اين وضعيت، كارشناسان و هواداران را به فكر فرو مي‌برد كه آيا اين تراكم امتيازي نشان‌دهنده افزايش سطح رقابت و نزديكي تيم‌‌هاست يا حكايت از يك سطح متوسط و كيفيت پايين در كل ليگ دارد؟
اين وضعيت از سمت ديگر تا حدودي باعث شده فشار روي تيمهاي مدعي آنچنان كه بايد و شايد شدت نداشته باشد، چراكه هنوز فاصله‌اي ايجاد نشده. در حال حاضر مربع اصلي قهرماني 3 امتياز با هم اختلاف دارند. تصور كنيد اگر دو تا از اين تيمها در 5 هفته گذشته تمام امتيازات يا حداقل 70-80 درصد امتيازهاي ممكن را كسب كرده بودند امروز چه جوي عليه تيم‌هايي كه نتيجه نگرفته بودند، وجود مي‌داشت.
در حال حاضر، صدرنشين جدول تراكتور كه فصل گذشته عنوان قهرماني را به دست آورد و آن‌قدر امتياز اندوخته بود كه مي‌توانست ركورد امتيازگيري ليگ را بشكند با تنها ۸ امتياز پيشتاز است و گل‌گهر هم با همين امتياز در رده دوم قرار دارد. پرسپوليس، پرافتخارترين تيم ليگ با ۷ امتياز و استقلال و سپاهان دو مدعي بزرگ ديگر به ترتيب با ۶ و ۵ امتياز در رده‌هاي مياني جدول جا خوش كرده‌اند.
اين آمارها نشان مي‌دهد كه چهار مدعي اصلي كه انتظار ميرفت در هفته‌هاي ابتدايي با كسب پيروزي‌‌هاي متوالي فاصله بگيرند، نتوانستند از فرصت‌‌هاي ابتدايي بهره ببرند. اين در حالي است كه بسياري معتقدند در هفته‌هاي ابتدايي، تيمهاي بزرگ بايد بتوانند با برتري بر حريفان ديگر كه هنوز به هماهنگي كامل نرسيده‌اند امتيازات لازم را جمع‌آوري كنند.
نكته قابل تأمل‌‌تر، فشردگي شديد جدول است. فاصله بين صدر جدول (تراكتور با ۸ امتياز) و تيمهاي قعرنشين مانند شمس آذر و مس رفسنجان تنها ۶ امتياز است. اين فاصله بسيار ناچيز تفسيري دوگانه را به همراه داشته است.
سوال نخست اين است كه آيا كيفيت همه تيمها به شكل يكسان بالا رفته است؟ طرفداران اين نظريه معتقدند كه عدم كسب امتيازات بالا توسط تيمهاي بزرگ، نشان‌دهنده تقويت ساختاري و تاكتيكي تيمهاي ديگر است. آنها بر اين باورند كه تيمها به يك سطح كيفي نزديك‌‌تر شده‌اند و ديگر خبري از تيمهاي ضعيف مطلق نيست؛ در نتيجه، كسب هر سه امتياز در هر بازي تبديل به چالشي بزرگ شده است. اين وضعيت از منظر تماشاگر، مي‌تواند جذابيت بيشتري ايجاد كند، زيرا سرنوشت قهرماني تا هفته‌هاي پاياني نامشخص باقي خواهد ماند.
اما عده‌اي در سمت مقابل سوال ديگري مطرح مي‌كنند. آيا بهتر نيست به جاي اينكه بگوييم همه رشد كرده‌اند بگوييم همه معمولي شده‌اند؟ واقعيت اين است كه بسياري اين فاصله امتيازي را دليلي بر افت كيفي ليگ مي‌دانند.
تحليلگران اين گروه استدلال مي‌كنند كه اگر مدعيان اصلي پس از پنج هفته نتوانسته‌اند به مرز اطمينان‌بخشي از امتيازات برسند، مشكل از توانايي آنها در بردن بازي‌هاست و نه قدرت حريفان. به نظر مي‌رسد كه حتي تيمهاي متوسط هم فاقد ثبات لازم براي تبديل موقعيت‌‌هاي برتري به پيروزي‌‌هاي قاطع هستند. اين عدم توانايي در حفظ برتري و كسب پيروزي‌‌هاي پرگل، بيشتر شبيه به «متوسط شدن همه» است تا «قوي شدن رقبا.» در ليگي با كيفيت بالا مدعيان بايد بتوانند با اختلاف امتياز قابل‌توجهي از ساير تيمها فاصله بگيرند.
معمولي شدن تيمها را از يك منظر ديگر هم مي‌توان تحليل كرد، آن‌هم بررسي شرايط آنها در مسابقات آسيايي است. حتي آنهايي كه تصور مي‌كنند همه تيمهاي ليگ به نحوي رشد كرده‌اند كه نمي‌توانند ناكامي تيمهاي ايراني در مسابقات آسيايي را كتمان كنند.
نگاهي به نتايج ليگ‌هاي درجه يك و دو اروپايي و همين‌طور كشورهاي اطراف و شرق آسيا نشان مي‌دهد در پايان هفته پنجم يا بيشتر اين ليگ‌ها تيمهاي صدرنشين به طور متوسط 70درصد امتيازات را كسب كرده‌اند. در برخي ليگ‌ها اين عدد صددرصد است. اين درحالي است كه ليگ ايران متوسط امتيازي كسب شده در ليگ ايران كمي بالاي 50درصد است.
البته نبايد فراموش كرد تيمي در ليگ ايران هست كه 60درصد امتيازات را كسب كرده، ولي در جدول ردهبندي و در قسمت امتيازات عدد 6 را مقابل نام خود مي‌بيند؛ تيم فجرسپاپسي. تيم تازه‌وارد ليگ برتر كه با هدايت پيروز قرباني موفق به كسب 9 امتياز از 5 بازي شده ولي به دليل جريمه ليگ را با منفي
3 امتياز شروع كرده فعلا با 6 امتياز در ميانه جدول قرار دارد (اين نوشته پيش از بازي دو تيم چادرملو و پيكان نوشته شده و اين دو تيم نيز شانس داشتند با پيروزي در بازي روز گذشته 9 امتيازي شوند).
شايد بتوان تمام موارد ذكر شده را در يك جمله خلاصه كرد و آن هم توزيع عادلانه فقر فني در ليگ است.