مقدمه
جنگ امروز دشمنان ايران ديگر محدود به ميدانهاي نظامي نيست. جنگ اصلي، جنگ فرهنگي و رسانهاي است كه ميتواند بنيان جامعه و اخلاق عمومي را به شدت تضعيف كند. شبكههاي اجتماعي و بلاگرها با انتشار محتواي مبتذل، نمايش زندگي غيرواقعي، عاديسازي خيانت، عاديانگاري عرياننمايي، شوخيهاي جنسي و شايعهسازي، بنيان خانواده و اخلاق عمومي را هدف قرار دادهاند.
نكته مهم: بسياري از اين رفتارها همين حالا هم غيرقانوني هستند. قانون موجود كفايت ميكند، مشكل، مماشات يا برخورد نرم برخي مسوولان است، نه نبود قانون. در اين يادداشت از ديدگاه حقوقي، مسائل مرتبط با جنگ فرهنگي، بلاگري بيفرهنگ و مسووليتهاي قانوني بررسي ميشود و راهكارهايي عملي پيشنهاد ميگردد.
مواد قانوني موجود به زبان ساده
۱- روابط خارج از چارچوب خانواده و رفتارهاي مخرب- تبليغ يا نمايش روابط آزاد يا خيانت، از نظر قانون جرم است. چالشها و برنامههاي دوربين مخفي كه اخيرا مد شدهاند، نمونهاي از رفتارهاي مخرب هستند؛ در قالب شوخي يا سرگرمي، حركات و گفتار غيراخلاقي را عادي جلوه ميدهند و عفت عمومي و بنيان خانواده را هدف قرار ميدهند. توليدكنندگان اين محتوا همين حالا مشمول مجازات قانوني هستند.
توضيح عاميانه: اگر كسي به جوانان آموزش بدهد كه خيانت يا روابط آزاد كار درست است، قانون اجازه برخورد دارد و ميتواند حبس يا جريمه شود.
۲- خدشه به عفت عمومي- انتشار ويديوهاي جنسي، شوخيهاي ركيك يا نمايش روابط نامشروع، جرم محسوب ميشود و قانون امكان برخورد كيفري با آن را دارد. حتي اگر اين محتوا تحت عنوان طنز يا سرگرمي منتشر شود، جرم بودن آن كم نميشود.
۳- محتواي مبتذل- فيلم، عكس يا كليپهاي غيراخلاقي كه موجب ترويج فساد در جامعه شوند، همين حالا هم جرم محسوب ميشوند و توليدكننده آن مسووليت كيفري دارد.
۴- شايعهسازي و اخبار دروغ- انتشار اخبار دروغ يا شايعات براي تشويش اذهان عمومي، مشمول قانون است و قابل پيگرد است. اين شامل پيامهاي منتشرشده توسط بلاگرها يا صفحات فارسيزبان خارج از كشور هم ميشود.
۵- تبليغ قمار و شرطبندي- تبليغ يا مشاركت در سايتهاي شرطبندي همين الان هم غيرقانوني است و مجازات قانوني دارد. مسوولان قضايي ميتوانند عليه توليدكنندگان چنين محتوا اقدام كنند.
بلاگري و فضاي مجازي بيفرهنگ: خود جنگ فرهنگي
بلاگري از نوع بيفرهنگي و مبتذل، خودِ جنگ فرهنگي عليه جامعه ما است. اين بلاگرها با انتشار محتواي غيراخلاقي، نمايش زندگي غيرواقعي، عرياننمايي و نمايش روابط نامشروع و عاديانگاري آنها، مستقيما بنيان اخلاقي و فرهنگي جامعه را هدف قرار ميدهند.
نكته مهم: منظور از بيحجابي صرفا برداشتن روسري يا پوشش عرف جامعه نيست. تمركز بر نمايش عريان، روابط نامشروع و عاديانگاري فساد اخلاقي است.
مستند قانوني: ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامي: هر كس اقدام به انجام عمل خلاف عفت عمومي كند يا آن را نمايش دهد، قابل مجازات است.
ماده ۶۴۰ قانون مجازات اسلامي: انتشار محتواي مبتذل و فيلمها يا عكسهاي غيراخلاقي، جرم محسوب ميشود و مرتكب مجازات خواهد شد.
مواد قانون جرايم رايانهاي: هرگونه توليد، انتشار يا تسهيل محتواي غيراخلاقي در فضاي مجازي، مشمول مجازات كيفري است.
مجازاتها:
حبس از چند ماه تا چند سال
جزاي نقدي يا شلاق در موارد مشخص
مسدود شدن حسابها و صفحات مربوطه در فضاي مجازي
نتيجه مستقيم: نوجوانان و جوانان آسيب ميبينند، خانوادهها تضعيف ميشوند و ارزشهاي اجتماعي تهديد ميشود. اين نوع بلاگري، يك جنگ نرم تمامعيار است كه بدون شليك موشك، جامعه را تضعيف ميكند.
پيامدها و مسووليتها
مسووليت كيفري
توليدكنندگان محتوا ميتوانند به مجازاتهاي حبس، شلاق يا جزاي نقدي محكوم شوند.
مسووليت مدني
خانوادهها ميتوانند خسارت معنوي يا مادي خود را مطالبه كنند.
مسووليت تضامني
پلتفرمها و حاميان مالي بلاگرها نيز مسوول شناخته ميشوند، حتي اگر خود توليدكننده محتوا نباشند.
مثالهاي زنده
برخي بلاگرها با نمايش روابط غيرواقعي و عاديسازي خيانت، هزاران جوان را به سمت رفتارهاي ناپسند سوق دادهاند. صفحات فارسيزبان خارج از كشور، با ارايه اطلاعات غلط و شوخيهاي جنسي، نسل جوان را هدف قرار ميدهند و سعي دارند فرهنگ و ارزشهاي جامعه را تضعيف كنند. نمايش زندگي غربي با عرياننمايي و عاديانگاري فساد اخلاقي، اثر مخربي روي نوجوانان و خانوادهها دارد و به مرور ارزشهاي اجتماعي را تغيير ميدهد.
راهكارها و پيشنهادهاي عملي
1- اجراي قاطع قوانين موجود: بدون نياز به قانون جديد، تنها اجراي سختگيرانه قوانين كافي است.
2- شفافسازي مسووليت بلاگرها : تدوين آييننامه اجرايي براي مشخص شدن نقش و مسووليت آنها.
3- مقابله با صفحات فارسيزبان معاند: برخورد حقوقي و بينالمللي با رسانههايي كه ماموريت تخريب اجتماعي ايران را دارند.
4- آموزش سواد رسانهاي به جوانان و خانوادهها:تا مخاطب در دام محتواي مخرب نيفتد.
5- آگاهيبخشي درباره جنگ فرهنگي: خانوادهها و مدارس بايد اثرات عرياننمايي، روابط نامشروع و محتواي مبتذل را به نوجوانان آموزش بدهند.
پرسش از مسوولان
1- پرسش از مسوولان قضايي: با وجود قوانين محكم و تعريف شده در قانون مجازات اسلامي و قانون جرايم رايانهاي، چرا هنوز جلوي محتواي مبتذل، شوخيهاي جنسي، شايعهسازي و چالشها يا برنامههاي دوربين مخفي كه اخيرا در شبكههاي اجتماعي مد شدهاند، گرفته نميشود؟ آيا مشكل نبود ابزار قانوني است يا ضعف در اجراي قوانين موجود؟
2- پرسش از مسوولان فرهنگي: واقعا چه اقدام عملي براي مقابله با محتواي مخرب فضاي مجازي از طرف مسوولان فرهنگي انجام شده است؟ چرا به قدري ضعيف عمل كردهايد كه اين فضا، كنترل اخلاق و رفتار جامعه را در دست گرفته و نوجوانان و جوانان ما هدف محتواي مخرب قرار گرفتهاند؟
نتيجهگيري و درخواست حقوقي
رفتار بسياري از بلاگرها و صفحات فارسيزبان خارج از كشور همين حالا هم غيرقانوني است. قانون ابزار كافي براي مقابله دارد و كمبود قانون وجود ندارد.
مشكل، برخورد مهربانانه يا سهلگيرانه مسوولان است.
درخواست مشخص از قوه قضاييه:
اجراي بيچونوچراي قوانين موجود.
برخورد جدي با بلاگرهاي مبتذل، شايعهساز و تبليغكننده شرطبندي.
پايان دادن به مماشات در برابر جنگ فرهنگي دشمن
قانون و قوه قضاييه پشتوانه هميشگي و دادخواه مردم و...كارشناس ارشد جزا و جرمشناسي