گزارش تكاندهنده از آينده ذخاير اتمي پاكستان؛ 350 كلاهك هستهاي در 10 سال آينده
اسلامآباد تكذيب كرد
ميثم سليماني/ سخنگوي وزارت خارجه پاكستان با صدور بيانيهاي اعلام كرد: گزارشي كه بر رشد سريع زرادخانه هستهاي پاكستان تاكيد دارد، كاملا بيپايه و اساس است. سخنگوي وزارت خارجه پاكستان گفت: به عنوان كشوري هستهاي سياست پاكستان كاملا مطابق با مسووليتپذيري و ميانهروي است. وي افزود: ما كاملا مقيد به بازدارندگي حداقل و معتبر هستيم و برنامه هستهاي ما تنها هدفش برقراري صلح و ثبات در جنوب آسياست. پاكستان هيچ تمايلي به مشاركت در رقابت تسليحات هستهاي ندارد. سخنگوي وزارت خارجه پاكستان گفت كه هدف از انتشار اين گزارش تحريف افكار عمومي از انبار تسليحات هند است و پاكستان همچنان به اهداف جهاني خلع سلاح و عدم اشاعه تسليحات هستهاي پايبند است. بيانيه اخير اسلامآباد در واكنش به گزارشهاي تنظيم شده از سوي موسسات امريكايي درباره توانمندي تسليحات اتمي پاكستان است كه اين كشور را متهم ميكند در حال افزايش كلاهكهاي هستهاي خود است.
گزارش مشتركي كه بنياد صلح بينالمللي كارنگي و مركز استيمسون منتشر كردهاند، نشان ميدهد پاكستان به سرعت در حال گسترش قابليتهاي هستهاي خود است. بر اساس اين گزارش اسلامآباد به دليل ترس از رقيب همسايه خود يعني هند كه يك قدرت هستهاي به حساب ميآيد قصد دارد تا قدرت بازدارندگي خود را افزايش دهد. در اين گزارش آمده است كه پاكستان قصد دارد سالانه 20 كلاهك هستهاي در سال به ذخاير هستهاي خود اضافه كند و تا يك دهه آينده خود را به عنوان سومين كشور داراي ذخاير هستهاي جهان معرفي كند. تحليلگران تخمين ميزنند كه پاكستان
در حدود 120 كلاهك هستهاي دارد و اين آمار در حالي منتشر ميشود كه برآوردها حاكي از آن است كه هند در حدود صد كلاهك هستهاي دارد.
اين گزارش نشان ميدهد كه پاكستان ميتواند در طول سالهاي آينده مزيتهاي اتمي خود را به طور چشمگيري رشد دهد. پاكستان داراي يك انبار بسيار بزرگ از اورانيوم با غناي بالاست كه ميتواند به سرعت در توليد كلاهك هستهاي مورد استفاده قرار گيرد.
در مقابل نيز هند ذخاير عظيمي از پلوتونيوم را در اختيار دارد كه در افزايش عملكرد كلاهكهاي هستهاي بسيار مورد نياز است. اما گزارشها حاكي از آن است كه هند ذخاير عظيم پلوتونيوم خود را به جاي گسترش كلاهك هستهاي در راستاي مصارف داخلي خود و توليد انرژي استفاده ميكند و به مانند پاكستان به دنبال وارد شدن به رقابت گسترده هستهاي نيست.
آنگونه كه تخمين زده ميشود پاكستان ميتواند در طول پنج تا 10 سال آينده در حدود 350 كلاهك هستهاي در اختيار داشته باشد و با اين ذخاير پس از ايالات متحده و روسيه ميتواند در رتبه سومين قدرت هستهاي جهان قرار گيرد. گفتني است پس از روسيه و امريكا، فرانسه با حدود 300 كلاهك، انگلستان با حدود 215 كلاهك و چين در حدود 250 كلاهك هستهاي در اختيار دارد.
اما چيزي كه در اين بين از اهميت ويژهاي برخوردار است، افزايش كلاهك هستهاي در پاكستان همزمان با قدرت گرفتن گروههاي افراطي در منطقه است كه ميتواند آنها را حريص كند تا به زرادخانه اتمي پاكستان دست يابند و اين موضوع مهمترين تهديدي است كه كلاهكهاي اتمي پاكستان، جهان را مورد هدف قرار داده است. اتفاقي كه در سوريه رخ داد و وجود سلاحهاي شيميايي در سوريه باعث شد تا تروريستها به طمع دستيابي به آنها براي استفاده در نبردهاي خود به اين ذخاير دستدرازي كردند و فجايعي را به بار آوردند و اصلا بعيد نيست شاهد چنين صحنههايي در پاكستان نيز باشيم.
علاوه بر اين، گفتني است هند و پاكستان كه سه جنگ عمده را پشت سر گذاشتهاند در سال 1998 به عنوان قدرت هستهاي شناخته شدند. از آن زمان رهبران غربي به طور فزايندهاي نگران جنگ هستهاي بين اين رقبا هستند.
برش
واشنگتنپست، در ارزيابي گزارش بنياد صلح بينالمللي كارنگي و مركز استيمسون مينويسد: تحليلگران غربي زيادي سالهاي فراوان تلاش كردهاند تا به يك ارزيابي دقيق از توانايي هستهاي پاكستان
دست يابند. اما كارشناسان پاكستاني در خصوص يافتههاي اين گزارش معتقدند كه يك فرض معيوب در اين گزارش وجود دارد كه بايد براي برآورده شدن آن پاكستان تمامي ذخاير موجود و مواد شكافپذير خود را براي ساخت سلاح هستهاي استفاده كند. منصور احمد، كارشناس هستهاي در دانشگاه اسلامآباد ميگويد، اگرچه انكار نميكند كه ارتش پاكستان به دنبال گسترش تواناييهاي هستهاي كشور است، اما شك دارد كه پاكستان بتواند در طول چند سال آينده بيش از 40 تا 50 كلاهك جديد ايجاد كند. او با اين حال ميگويد جهان بايد اين را درك كند كه توسعه سلاحهاي هستهاي بخشي از باور پاكستان است. اين يك فرهنگ است كه در طول سالهاي گذشته به وجود آمده است كه اين عاملي معتبر براي بازدارندگي كشور در برابر تجاوز خارجيهاست.
توبي دالتون كه به عنوان همكار موسسه كارنگي در اين گزارش فعاليت كرده، معتقد است پاكستان قصد دارد از پلوتونيوم به جاي اورانيوم غنيشده براي ايجاد كلاهك هستهاي استفاده كند. با اين وجود دالتون سند اين موضوع را رآكتور جديد توليد پلوتونيومي ميداند كه در مجتمع هستهاي خود اضافه كرده است. دالتون همچنين تاكيد ميكند كه فرض ما چه درست و چه اشتباه، پاكستان با افزايش رآكتورهاي خود قصد دارد توليد پلوتونيوم را سرعت ببخشد. مايكل كرپون، از بنيانگذاران مركز استيمسون، ميگويد هند از سلاح اتمي به عنوان يك ابزار سياسي و يك آيتم اعتباري در جنگ استفاده ميكند اما پاكستان سلاح هستهاي را به عنوان تضمين ثبات خود نگاه ميكند.