ميثم سليماني / اعتراضات به جمع‌آوري زباله‌ها در پايتخت لبنان روز به روز گسترده‌تر مي‌شود و اين شرايط به سمتي مي‌رود كه تبديل به بحران جدي سياسي در لبنان شود. به نظر خواسته‌هاي مردم اجتماعي است اما محمدعلي سبحاني، سفير اسبق ايران در لبنان شرايط اين روزهاي بيروت را تابع شرايط منطقه مي‌داند. وي در پاسخ به سوال‌هاي « اعتماد» مي‌گويد:
به نظر شما به جز بحران زباله، چه دلايلي اعتراضات اخير بيروت را رقم زده است؟
بحث عدم توافق بر سر رياست‌جمهوري و عدم ثبات در دولت لبنان و موضوع اعتراض‌ها با يكديگر مرتبط هستند، زيرا لبنان در حال حاضر وضعيت سياسي باثباتي را تجربه نمي‌كند. تفاهم بر سر يك دولت ملي در لبنان به وجود نيامده و مجلس موفق نشده تا براي كشور رييس‌جمهور تعيين كند. دليل اين موضوع نيز اين است كه تفاهم اساس وحدت ملي در لبنان است كه اكنون در اين كشور دچار يك خدشه و نقصان است. در شرايط كنوني لبنان، هر بهانه ديگري مي‌توانست در به وجود آمدن اعتراضات كمك كند. البته نكته مهم ديگري كه بايد به آن اشاره كرد اين است كه اگر يك دولتي داراي حمايت كامل ملي نباشد دولت ضعيفي خواهد بود و دولت ضعيف امكان برنامه‌ريزي بودجه و مديريت را نخواهد داشت، از همين رو به وجود آمدن مشكلات اجتماعي شبيه اين طبيعي است. البته علت‌العلل اين مسائل نيز مشكلاتي است كه در منطقه به وجود آمده است به ويژه در سوريه كه اختلاف را در لبنان افزايش داده است و متاسفانه كماكان اين مشكل وجود دارد و
بعيد مي‌دانم تا منطقه و سوريه به يك ثبات معيني نرسيده، مشكلات لبنان حل شود.
به نظر شما آيا انتخابات زودهنگام در لبنان مي‌تواند راهكاري براي اين كشور باشد؟
من فكر نمي‌كنم كه انتخابات بتواند راهكاري براي حل مشكلات اين كشور شود. مهم‌تر از انتخابات زودهنگام توافقي است كه گروه‌هاي سياسي در لبنان بايد داشته باشند. البته در گذشته تصورم اين بود كه امكان اينكه يك توافق در لبنان به وجود بيايد و احزاب براي حفظ وحدت كشور سعي كنند مسائل سوريه بر تحولات لبنان تاثير نگذارد، وجود دارد، اما ادامه بحران چيز ديگري نشان داد. البته اكنون هم اين پيش زمينه و احتمال خيلي ضعيف وجود دارد كه گروه‌هاي لبناني كنار يكديگر بنشينند و بگويند، اگرچه در سوريه اختلاف داريم اما در لبنان مي‌توانيم دولت ملي تشكيل دهيم و رييس‌جمهور را تعيين كنيم. ولي واقعيت اين است كه اين احتمال روز به روز ضعيف‌تر مي‌شود و آنچه الان شرايط حكم مي‌كند نظرات حداكثري گروه‌هاي مختلف به خصوص گروه مقاومت، هشت مارس و چهارده مارس مطرح هستند. نقطه اساسي توافقاتي است كه بايد در سطح كلان صورت گيرد. اگر اين توافقات به دست آيد تشكيل دولت وحدت ملي و تعيين رييس‌جمهور كار آساني مي‌شود. اين موضوع اولويت است و مي‌تواند مشكل را حل كند، در غير اين صورت اگر صحبت از انتخابات زودهنگام هم شود تك‌تك موضوعات پيراموني آن موجب مي‌شود كه اختلافات به جاي كاهش، افزايش يابند. بنابراين اكنون به نظر نمي‌رسد موضوع انتخابات زودهنگام موضوعيت داشته باشد.
چرا مذاكرات هشت مارس و چهارده مارس به نتيجه نرسيده است؟
يك مقداري تحولات منطقه‌اي بر اين موضوع اثر دارد و حتي برخي كشورهاي منطقه نيز در اين موضوع اثرگذار هستند و در حال حاضر گمان نمي‌كنم كه گفت‌وگوي جدي ميان طرفين شكل بگيرد و مشكلات از طريق گفت‌وگو حل شود. به نظر مي‌رسد كه بايد مسائل در منطقه وضعيت روشن‌تري به خود بگيرد، كه رابطه ايران و عربستان، وضعيت سوريه و وضعيت يمن از جمله اين مسائلي هستند كه بر شرايط لبنان تاثيرگذار بوده و تا حل نشدن آنها نمي‌توان انتظار چنداني داشت كه مسائل در لبنان نيز حل شود.
برداشت من اين است كه همه اين مسائلي كه گفته شد با يكديگر ارتباط دارند، البته تلاشي كه صورت مي‌گيرد گروه‌هاي سياسي در لبنان به يك برآيند سياسي مثبت برسند، تلاش قابل تقديري است ولي در شرايط كنوني به آينده اين مذاكرات خوشبين نيستم. مگر تغييراتي كه پيش از اين عرض كردم به خصوص در رابطه ايران و عربستان صورت گيرد.
آيا از سوي ايران و عربستان راهكاري براي خروج لبنان از بحران پيشنهاد نشده؟
در حال حاضر بيش از هر چيزي توجه‌ها به مساله سوريه است و اگر اين مساله حل شود در لبنان شاهد آثار مثبتي خواهيم بود.
معترضان يك اولتيماتوم 72 ساعته را به دولت دادند، فكر مي‌كنيد قدم بعدي معترضان در اين خصوص چه خواهد بود؟
بايد منتظر بود. اگر اين اولتيماتوم بتواند در سطح مجلس لبنان خودش را نشان دهد ممكن است اتفاقاتي در ارتباط با دولت هم رخ دهد ولي اگر اين اولتيماتوم توسط گروه‌هاي سياسي داراي نمايندگان جدي در مجلس مورد توجه قرار نگيرد گمان نمي‌كنم بيشتر از ادامه اعتراضات خياباني چيز جديد رخ دهد.
آيا ممكن است تمام سلام و دولت لبنان در ادامه تغيير كنند؟
بله اين احتمال وجود دارد ولي قطعي نيست.
اين شرايط ممكن است كه باعث افزايش خشونت در لبنان شود؟
بحران اجتماعي در كنار بحران سياسي تاثير منفي بر امنيت لبنان مي‌گذارد. به طور قطع اين احتمال هم وجود دارد.
آينده اين اعتراض‌ها را چگونه مي‌بينيد؟
بعيد مي‌دانم كه راه‌حلي وجود داشته باشد. دولت لبنان دولت ضعيفي است و مادامي كه مشكلات در سطح كلان وجود دارد به نظر مي‌رسد اگر بحران اجتماعي هم به نوعي كنترل شود به شكل ديگري در موقعيت‌هاي ديگر خود را نشان مي‌دهد. بحران در لبنان به سرعت كنترل شدني نيست. البته بايد گفت كه در لبنان به خاطر جنگ داخلي 15 ساله مردم بسيار نگران بازگشت چنين شرايطي هستند و گروه‌هاي داخلي به دنبال اين هستند كه جنگ داخلي در لبنان آغاز نشود و سعي خواهند كرد كه يك بحران كنترل شده را پيش ببرند.