مجازات رانندگي بدون گواهينامه
افراد بسيار كمي هستند كه رانندگي بدون گواهينامه را انتخاب كرده‌اند. رانندگي بدون گواهينامه عواقب جبران‌ناپذيري دارد كه تنها با يكبار فكر كردن به آنها، ديگر كسي اين كار را انجام نخواهد داد. فردي كه بدون گواهينامه منجر به حادثه مي‌شود، مجرم شناخته شده و در دادگاه‌هاي رسيدگي به جرايم رانندگي، به تخلفات او رسيدگي خواهد شد. به موجب ماده ۲ قانون مجازات اسلامي، «هر رفتاري اعم از فعل يا ترك فعل كه در قانون براي آن مجازات تعيين شده است، جرم محسوب مي‌شود.» حبس تعزيري نداشتن گواهينامه صحت دارد. به موجب ماده ۷۲۳ قانون مجازات اسلامي، هر فردي كه بدون گواهينامه رسمي، اقدام به رانندگي يا تصدي وسايل موتوري مستلزم داشتن گواهينامه كند، به مجازات حبس محكوم مي‌شود. رانندگي بدون گواهينامه شامل مجازات‌هاي مختلفي مي‌شود. در قانون دو نوع مجازات رانندگي بدون گواهينامه در نظر گرفته شده است؛ قانون مجازات اسلامي بخش تعزيرات و قانون رسيدگي به تخلفات رانندگي. در ادامه از دو نظر قانوني، جرم تصادف بدون گواهينامه را بررسي مي‌كنيم. حالا اگر مالك وسيله نقليه بيمه‌نامه هم نداشته باشد، اوضاع خيلي بدتر خواهد شد؛ خصوصا اگر تصادف منجر به فوت داشته باشد. هر فرد بدون گواهينامه رسمي به رانندگي يا تصدي وسايل موتوري كه مستلزم داشتن گواهينامه مخصوص است، اقدام كند و همچنين هر فرد كه به موجب حكم دادگاه از رانندگي وسايل نقليه موتوري ممنوع باشد، رانندگي كند، براي بار اول به حبس تعزيري تا دو ماه يا جزاي نقدي تا يك ميليون ريال يا هر دو مجازات محكوم مي‌شود؛ در صورت ارتكاب مجدد، دو ماه تا شش ماه حبس در انتظار اين افراد خواهد بود. طبق ماده ۱۰ قانون رسيدگي به تخلفات رانندگي، در صورتي كه راننده بدون گواهينامه به رانندگي اقدام كند، وسيله نقليه متوقف و راننده به مرجع قضايي معرفي خواهد شد.اگر فردي در زمان بروز حادثه، گواهينامه نداشته باشد، از نظر قانوني متخلف شناخته مي‌شود. در اين ميان جريمه نداشتن گواهينامه پايه يك يا پايه دو و سه تفاوتي ندارد. در بسياري از حادثه‌هاي جاده‌اي كه شخصي به رانندگي بدون گواهينامه اقدام كرده‌است، رضايت شاكي مورد بررسي قرار مي‌گيرد. قانون جديد تصادف بدون گواهينامه به هيچ وجه طرفدار شخص خاطي نيست. وكيل جرايم كيفري عنوان مي‌كند، در پرونده تصادف‌هاي جاده‌اي منجر به مرگ كه راننده بدون گواهينامه رانندگي كرده باشد شرط رضايت شاكي مورد نظر است كه طبق آن؛ «اگر شاكي رضايت خود را اعلام كند، پرونده متوقف و مختومه نخواهد شد. به اين دليل كه جرم ارتكابي، قتل غير عمد يا شبه عمد عنوان مي‌شود و قابل بازگشت نيست. با اينكه اين نوع شكايت‌ها و رسيدگي به پرنده با شكايت شاكي شروع مي‌شود، اما با رضايت او مختومه اعلام نخواهد شد، چون بايد رسيدگي‌هاي قانوني آن در دادگاه مورد تعقيب و رسيدگي قرار بگيرد تا اجراي حكم انجام شود.»دادگاه صالح براي رسيدگي به جرايم نداشتن گواهينامه و بروز تصادف‌هاست كه همان دادگاه كيفري ۲ نام دارد. در اين دادگاه، صدور راي كيفري براي ضرر و زيان شاكي خصوصي با توجه به مدارك انجام مي‌شود. البته كه اگر رسيدگي به ضرر و زيان فرد مدعي خسارت نياز به تحقيقات بيشتر باشد، دادگاه راي را صادر مي‌كند و بعد از آن به دعواي ضرر و زيان رسيدگي خواهد شد.اگر كسي از جمله خانواده، ماشين و وسيله نقليه را در اختيار افراد زير ۱۸ سال بگذارند، از نظر قانوني مرتكب جرم شده و براي او هم جريمه در نظر گرفته مي‌شود. همچنين اگر يك فرد ۱۸ ساله دچار تصادف و ايجاد خسارت شود، به دادگاه كودكان منتقل مي‌شود؛ اين موضوع، براي والدين او كه ماشين را در اختيارش قرار داده‌اند هم مساله‌ساز مي‌شود و بايد در مراجع قانوني پاسخگو باشند.