قرعه‌كشي جام جهاني مي‌تواند نقش بزرگي در اعتماد به نفس يك كشور پيش از مهم‌ترين رويداد فوتبالي جهان داشته باشد. روز جمعه، ۵ دسامبر، ساعت ۱۲ ظهر به وقت شرق امريكا (۹ صبح PT؛ ۵ عصر GMT) و 30: 19 به وقت تهران قرعه‌كشي براي تورنمنتي كه تابستان آينده در ايالات متحده، كانادا و مكزيك برگزار مي‌شود، در مركز هنرهاي نمايشي جان اف.كندي در واشنگتن دي‌سي انجام خواهد شد. انتظار مي‌رود دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا، نيز در اين مراسم حضور داشته باشد. با آغاز تورنمنت در ۱۱ ژوئن و فاصله ۱۸۸ روز تا بازي افتتاحيه، كشورهايي كه صعودشان قطعي شده، بالاخره احساس مي‌كنند كه به جام جهاني نزديك مي‌شوند. در اينجا لازم است قدرداني ويژه از طرفداران شجاعي داشته باشيم كه در قرعه‌كشي‌هاي زودهنگام بليت تهيه كردند، بدون اينكه بدانند كدام تيم‌ها در آن مسابقات حضور خواهند داشت! براي آنها آرزوي موفقيت مي‌كنيم تا ببينند بليت‌شان براي چه بازي‌هايي بوده است. مطابق اعلام فيفا، برنامه مسابقات شامل زمان‌بندي بازي‌ها و محل برگزاري، يك روز پس از قرعه‌كشي يعني شنبه ۶ دسامبر مصادف با 14 آذر اعلام خواهد شد. در ادامه، همه‌چيزهايي را كه بايد درباره قرعه‌كشي جام جهاني ۲۰۲۶ بدانيد مرور مي‌كنيم.
چگونه تماشا كنيم؟
قرعه‌كشي به‌صورت زنده از FIFA.com و كانال يوتيوب فيفا پخش خواهد شد. در ايران، اين مراسم از تلويزيون پخش زنده مي‌شود و البته در ايالات متحده به عنوان كشور ميزبان، بينندگان مي‌توانند از Fox و Fubo تماشا كنند. نكته جالب توجه اينكه در روز جمعه دربي سرخابي‌ها نيز برگزار مي‌شود اما با توجه به اينكه بازي ساعت 15 آغاز مي‌شود بينندگان دغدغه‌اي براي تماشاي هر دو رويداد نخواهند داشت.
قرعه‌كشي چگونه كار مي‌كند؟
۴۸ كشور حاضر براي مرحله گروهي به ۱۲ گروه چهارتايي تقسيم مي‌شوند. پيش از قرعه‌كشي، تيم‌ها براساس رنكينگ فيفا در نوامبر/ دسامبر ۲۰۲۵ در چهار گلدان سيدبندي مي‌شوند. سه كشور ميزبان در كنار تيم‌هاي بالاترين رنكينگ در گلدان ۱ قرار مي‌گيرند. از هر گلدان به‌طور تصادفي تيم‌ها انتخاب و در يكي از گروه‌هاي ۱۲گانه قرار مي‌گيرند. با اين حال، تيم‌هاي يك كنفدراسيون نمي‌توانند در يك گروه باشند - به‌جز UEFA كه امكان حضور دو تيم اروپايي در يك گروه وجود دارد. نخستين بازي جام جهاني ۲۰۲۶، ۱۱ ژوئن در ورزشگاه آزتكا مكزيكوسيتي برگزار مي‌شود؛ بنابراين مكزيك خودكار در گروه A قرار دارد. دومين بازي در تورنتو انجام مي‌شود، پس كانادا در گروه B است. امريكا كه سومين مسابقه را در لس‌آنجلس برگزار مي‌كند، در گروه D خواهد بود.
اين تنها دو بازي روز ۱۲ ژوئن هستند.
تيم‌هاي رتبه۱ (اسپانيا) و رتبه۲ (آرژانتين) و همچنين رتبه۳ (فرانسه) و رتبه۴ (انگليس) به مسيرهاي متفاوتي در جدول قرار داده مي‌شوند تا دو تيم اول قبل از فينال به هم نرسند (در صورت صدرنشيني در گروه‌ها). اما احتمال برخورد آنها با تيم‌هاي سوم يا چهارم رنكينگ در نيمه‌نهايي وجود دارد. از آنجا كه جام جهاني از ۳۲ تيم به ۴۸ تيم گسترش يافته، 8 تيم از ميان ۱۲ تيم سوم گروه‌ها به مرحله جديد ۳۲ تيم صعود مي‌كنند. معيار صعود به ترتيب:
۱) امتياز بيشتر، ۲) تفاضل گل، ۳) تعداد گل زده.
گلدان‌ها چه هستند؟
آرژانتين، مدافع عنوان قهرماني در گلدان ۱ قرار دارد، همراه با انگليس، امريكا و اسپانيا.
همانطور كه در رده‌بندي فيفا ديده مي‌شود، تيم‌هاي خطرناك زيادي در گلدان‌هاي ديگر حضور دارند؛ مانند نروژ با ارلينگ هالند و مصر با محمد صلاح در گلدان ۳.
آيا همه تيم‌هاي حاضر در جام جهاني صعود كرده‌اند؟
در زمان قرعه‌كشي، هنوز شش جاي خالي در جام جهاني تعيين نشده است.
در ماه مارس: چهار تيم از پلي‌آف اروپا و دو تيم از پلي‌آف بين‌قاره‌اي فيفا صعود خواهند كرد.
۱۶ تيم در پلي‌آف يوفا حضور دارند. ايتاليا، قهرمان چهار دوره جام جهاني، بايد از سد ايرلند شمالي بگذرد و سپس با برنده ولز و بوسني و هرزگوين روبرو شود تا بتواند به تورنمنت سال آينده برسد. در پلي‌آف بين‌قاره‌اي جاماييكا مقابل كالدونياي جديد قرار مي‌گيرد؛ برنده اين بازي با كنگو (DRC) ديدار مي‌كند.
در سمت ديگر جدول، بوليوي مقابل سورينام بازي مي‌كند و برنده با عراق روبرو مي‌شود. همه تيم‌هاي صعودكننده از پلي‌آف در گلدان ۴ قرار مي‌گيرند. اين يعني احتمال قرعه‌هاي بسيار سخت مانند حضور ايتاليا در اين گلدان.
پايين‌ترين رده‌بندي‌ها در ميان تيم‌هاي حاضر؟
چهار كشور براي نخستين‌بار به جام جهاني صعود كرده‌اند: ازبكستان (گلدان ۳)، اردن، كيپ‌وِرد و كوراسائو (گلدان ۴).
كوراسائو، جزيره‌اي در كاراييب با تنها ۱۸۵هزار نفر جمعيت، كوچك‌ترين كشور تاريخ است كه تاكنون به جام جهاني راه يافته؛ آنها با تساوي بدون گل برابر جاماييكا در كينگستون صعود كردند. اما پايين‌ترين رتبه در جمع صعودكنندگان متعلق به كوراسائو نيست، بلكه نيوزيلند با رتبه ۸۶ جهان است؛ چهار رتبه پايين‌تر از كوراسائو (۸۲) و دو رتبه پايين‌تر از هاييتي (۸۴) . هاييتي، كنگو و پاناما قبلا هم به جام جهاني رسيده‌اند، اما هنوز منتظر اولين پيروزي خود در اين تورنمنت هستند. با فرمت جديد كه 8 تيم سوم صعود مي‌كنند، شايد تنها يك برد براي رسيدن به مرحله حذفي كافي باشد.
كدام تيم است كه همه مي‌خواهند از آن دور باشند؟
بسياري از هواداران اميدوار خواهند بود تيم‌شان برابر يكي از ميزبان‌ها قرار بگيرد تا از رويارويي با ۹ تيم بالاتر رنكينگ فيفا اجتناب كنند.
اگرچه پيروزي ۵-۱ تيم ملي امريكا مقابل اروگوئه در فلوريدا نشان مي‌دهد شاگردان مائوريسيو پوچتينو در خانه حريفان سختي خواهند بود. كانادا كه رتبه ۲۷ جهان را دارد، پايين‌ترين رده‌بندي در گلدان ۱ را به خود اختصاص داده و احتمالا تيمي است كه رقباي بيشتري دوست دارند با آن مواجه شوند. در ميان تيم‌هاي بزرگ گلدان ۱: آلمان در دو جام جهاني اخير در مرحله گروهي حذف شده، هرچند در يورو ۲۰۲۴ به يك‌چهارم نهايي رسيد. آرژانتين مدافع عنوان قهرماني و رتبه دوم جهان، صدرنشين مقدماتي CONMEBOL شد. فرانسه هيچ بازي‌اي در مقدماتي از دست نداد. اسپانيا قهرمان اروپا و رتبه اول جهان است و بازيكن جوان بارسلونا، لامين يامال را در اختيار دارد. انگلستان با ۱۰۰٪ پيروزي و بدون گل خورده به جام جهاني رسيد. به‌طور خلاصه: هيچ‌كس نمي‌خواهد با اسپانيا، فرانسه، آرژانتين يا انگليس هم‌گروه شود.
ماجراي تحريم ايران و واكنش فيفا
تيم ملي ايران در آستانه انجام قرعه‌كشي جام جهاني ۲۰۲۶ تصميم به تحريم مراسم قرعه‌كشي در واشنگتن به دليل ممنوعيت صدور ويزا براي بخشي از هيات ايراني از سوي دولت امريكا گرفت. اين تصميم كه بازتاب گسترده‌اي در رسانه‌هاي جهاني داشته، جام جهاني ۲۰۲۶ را از همان ابتدا درگير تنش‌هاي سياسي كرده است. روزنامه ماركا در گزارشي پيرامون اين اتفاق نوشت: تنش‌ها و ممنوعيت مهاجرت بين ايران و ايالات متحده، مسير رسيدن به جام جهاني ۲۰۲۶ را پيچيده مي‌كند. اين درگيري در بحبوحه ممنوعيت مهاجرتي اعلام شده توسط دولت دونالد ترامپ رخ مي‌دهد. رسانه ايندين اكسپرس نيز اعلام كرده است كه اين تحريم از سوي ايران شامل مسابقات نمي‌شود. در متن اين گزارش آمده است: «لازم به ذكر است كه اين تحريم فقط به مراسم قرعه‌كشي محدود مي‌شود و شامل خود مسابقات نمي‌شود. قرعه‌كشي، مسابقات مرحله گروهي را مشخص مي‌كند و غيبت ايران، حتي اگر در خود مسابقات شركت كند، كاملا مشهود خواهد بود.» طبق گزارش‌ها، فدراسيون فوتبال ايران درباره اين موضوع با فيفا در تماس بوده و گفته شده است كه اين نهاد جهاني فوتبال با جديت اين موضوع را پيگيري خواهد كرد. به عبارت ديگر، علاوه بر ايران، اعضاي هيات هاييتي نيز ممكن است با مشكلاتي روبرو شوند.
جايزه صلح فيفا چيست؟
«جايزه صلح فيفا» امسال براي نخستين‌بار اهدا مي‌شود و جياني اينفانتينو، رييس فيفا، آن را در روز قرعه‌كشي اهدا خواهد كرد. اينفانتينو گفت: «در جهاني كه روزبه‌روز ناآرام‌تر و دوقطبي‌تر مي‌شود، ضروري است تلاش‌هاي افرادي كه براي پايان‌دادن به درگيري‌ها تلاش مي‌كنند و مردم را با روحيه صلح كنار هم مي‌آورند، به رسميت شناخته شود.» هنوز مشخص نيست چه كسي اين جايزه را دريافت مي‌كند، اما طبق گزارش آدام كرفتون توصيف فيفا با تصويري كه دونالد ترامپ از خود ارايه مي‌دهد («رييس‌جمهور صلح») مطابقت دارد.
در مراسم چه چيزهاي ديگري انتظار مي‌رود؟
همراه با قرعه‌كشي گروه‌ها و اهداي جايزه صلح، معمولا مراسم شامل سخنراني و اجراهاي موسيقايي نيز خواهد بود. در قرعه‌كشي جام جهاني ۱۹۹۴ - آخرين باري كه امريكا ميزبان بود- مراسم در مركز كنوانسيون لاس‌وگاس برگزار شد و شامل اجراي راد استوارت، استيوي واندر و جيمز براون بود. هنوز هنرمندي براي مراسم امسال اعلام نشده، اما جي بالوين هنرمند كلمبيايي در تابستان امسال اجراي نيمه‌نهايي جام باشگاه‌هاي جهان در نيوجرسي را برعهده داشت.