تقويم تاريخ
28 شهريور
قرارداد كنسرسيوم نفت (1333 ش)
پس از كودتاي 28 مرداد 1332 مذاكرات درباره مساله نفت ايران از سر گرفته شد در نهايت قرارداد نفت ايران و كنسرسيوم بينالمللي نفت شامل 51 ماده و دو ضميمه مربوط به غرامت شركت نفت انگليسي و ماليات بردرآمد، توسط علي اميني و سهامالسلطنه بيات به امضا رسيد كه در نتيجه آن، كنسرسيوم از جانب شركت ملي نفت ايران به انجام امور اكتشاف، استخراج و پالايش ميپرداخت. اين قرارداد سرانجام در 29 مهر 1333 ش با 113 راي، موافق از 120 راي ماخوذه در مجلس دوره هجدهم تصويب شد و دوره سلطه كنسرسيوم بر نفت ايران آغاز شد.
29 شهريور
ترور «برهانالدين رباني» رييس شوراي صلح افغانستان
برهانالدين رباني (۲۹ شهريور ۱۳۱۹ در فيضآباد - ۲۹ شهريور ۱۳۹۰ در كابل) رهبر حزب جمعيت اسلامي افغانستان، رييسجمهور سابق اين كشور از ولايت بدخشان بود. وي در يك حمله انتحاري در خانهاش در محله وزير اكبرخان كابل كشته شد. رباني در زمان مرگ رييس شوراي عالي صلح در افغانستان و مذاكرهكننده ارشد دولت با گروه طالبان بود. وي از سال ۱۳۸۹ ه. ش. تا پايان زندگياش، رياست شوراي عالي صلح افغانستان كه با حكم حامد كرزي تشكيل شده بود را بر عهده داشت. اين شورا وظيفه مذاكره با گروه طالبان با هدف دستيابي به صلح پايدار و يافتن راهي مسالمتآميز براي پايان دادن به درگيريها در افغانستان را بر عهده داشت. برهانالدين رباني در بيست و نهم شهريور ۱۳۹۰ در اثر يك انفجار انتحاري در منزل خود كشته شد. در زمان انفجار بمب، تعدادي از اعضاي شوراي عالي صلح افغانستان در منزل وي با دو نفر از اعضاي طالبان در حال گفتوگو بودند كه يكي از نمايندگان طالبان، مواد منفجرهاي كه در دستارش (عمامهاي كه روي سر ميبندند) پنهان كرده بود را منفجر ميكند.
اخطار سران قشقايي به قوام
در اين روز در سال 1325 سران ايل قشقايي به قوامالسلطنه، نخست وزير وقت اخطار كردند كه ظرف 24 ساعت وزيران حزب توده را بركنار كند. حزب توده قبلا در روزنامههايش برادران قشقايي را كه رييس اين ايل بودند متهم به حرف شنوي از خارج (دولت امريكا) كرده بود. قوامالسلطنه، نخست اعتنا نكرد و چون افراد مسلح ايل دست به شورش زدند، از يك طرف خود، بهوسيله بيسيم با ناصرخان قشقايي تماس گرفت و از سوي ديگر سرلشكر فضلالله زاهدي را كه همان روزها به سمت فرمانده نيروهاي جنوب و كفالت استانداري فارس منصوب كرده بود و بحران رفع شد.
30 شهريور
اعزام محصل به خارج از كشور (1290ش)
وزارت معارف 30 نفر محصل از طريق مسابقه انتخاب و به اروپا اعزام كرد. قبل از حركت اين عده از تهران در مدرسه دارالفنون مراسم باشكوهي برپا شد. در اين مراسم ميرزا ابراهيم خان حكيمالملك، وزير، معارف، رضاقليخان نيرالملك، رييس دارالفنون و معاون وزارت معارف و جمعي از اولياي محصلين حضور داشتند. پس از مراسم توديع هر شش محصل در يك دليجان قرار گرفته عازم بندر انزلي شدند. سرپرستي محصلين به عهده ميرزا يوسف خان مودبالملك (ريشارد) واگذار شد. خزانه داري كل مبلغ سه هزار تومان هزينه سفر و سه ماه خرج آنها را در اختيار سرپرست قرار داد.
31 شهريور
آغاز جنگ تحميلي
حمله نظامي عراق به ايران كه از روزهاي قبل از آن پيشبيني شده بود، 31 شهريور 1359 (22 سپتامبر 1980) آغاز شد كه پيامدش يك جنگ هشت ساله بود و برخلاف تصور قبلي غرب، ايران در اين جنگ پرتلفات و پرهزينه حتي يك وجب از خاك خود را از دست نداد. مروري بر روزنامههاي چاپ تهران در شهريور ماه آن سال نشان ميدهد كه همزمان با انتخاب نخست وزير براي جمهوري اسلامي، از نيمه اين ماه زد و خوردهاي مرزي عراق و ايران رو بهشدت گذارده بود كه بعد از ظهر 22 سپتامبر ناگهان نيروي هوايي عراق تهران، تبريز، همدان، كرمانشاه، شهركرد و شهرهاي خوزستان را مورد حمله قرار داد و همزمان ناوچههاي آن كشور به سواحل ايران تا بوشهر تعرض كردند و متعاقب آن نيروي زميني عراق تعرض به ايران را آغاز كرد. طبق اعلاميههاي شماره 20 تا 28 وزارت دفاع جمهوري اسلامي، در نخستين روز تعرض، نيروي هوايي عراق بيش از 11 جنگنده و چهار ناوچه از دست داد و هواپيماهاي نظامي ايران متقابلا پايگاههاي عراق در كوت الاماره، شعيبيه، واسيله،ام القصر و سپس بغداد را مورد حمله متقابل قرار دادند. اين جنگ كه (بهرغم ميثاق بينالمللي) بدون اعلان قبلي، از سوي عراق آغاز شده بود از آن پس به صورت تمام عيار ادامه يافت.
همايش مهر مولانا با سخنراني مصطفي ملكيان
پنجمين همايش مهر مولانا امسال در روزهاي سهشنبه و چهارشنبه
7 و 8 مهرماه تحت عنوان: از سراب تا سرچشمه (سير مولانا از توهم تا واقعيت) با سخنراني مصطفي ملكيان در تالار همايشهاي پژوهشكده فرهنگ، هنر و معماري جهاد دانشگاهي برگزار ميشود. در اين همايش با طرح پنج پرسش از مولانا به نظاره مسيري كه اين عارف گرانقدر در زندگي خويش پيموده پرداخته ميشود. قابل توجه است كه امسال بر خلاف چهار سال گذشته همايش مهر مولانا از «نظام اخلاقي مولانا» جدا شده است.