«زبان اعتدال» و «گوش شنواي جهان»
صادق زيباكلام
صحبت‌هاي حسن روحاني در سازمان ملل و هفتادمين مجمع عمومي اين سازمان بسيار سنجيده، منطقي و موازنه شده بود و ايشان جانب اعتدال و ميانه روي را به خوبي نگه داشتند. بي‌ترديد صحبت‌هاي ايشان با انتقاد شديد جريانات تندرو در ايران مواجه خواهد شد. آنها انتظار داشتند رييس‌جمهور نسبت به امريكا و غرب موضع سرسختانه‌تر و خصمانه‌تري بگيرد. اما شاهد بوديم كه حسن روحاني بسيار محتاط در مورد عربستان صحبت و سعي كردند در چارچوب‌ها و عرف بين‌المللي مسووليت‌هاي عربستان را در مورد اين فاجعه به اين دولت گوشزد كنند. رييس‌جمهور در جاي ديگري از نطقش به صلح و توسعه اشاره كرد و بدون توسعه صلح را دست‌نيافتني توصيف كردند. به عقيده من اين بخش از صحبت‌هاي حسن روحاني به خود كشورهاي در حال توسعه و
صحبت‌هاي حسن روحاني در سازمان ملل و هفتادمين مجمع عمومي اين سازمان بسيار سنجيده، منطقي و موازنه شده بود و ايشان جانب اعتدال و ميانه روي را به خوبي نگه داشتند. بي‌ترديد صحبت‌هاي ايشان با انتقاد شديد جريانات تندرو در ايران مواجه خواهد شد. آنها انتظار داشتند رييس‌جمهور نسبت به امريكا و غرب موضع سرسختانه‌تر و خصمانه‌تري بگيرد. اما شاهد بوديم كه حسن روحاني بسيار محتاط در مورد عربستان صحبت و سعي كردند در چارچوب‌ها و عرف بين‌المللي مسووليت‌هاي عربستان را در مورد اين فاجعه به اين دولت گوشزد كنند. رييس‌جمهور در جاي ديگري از نطقش به صلح و توسعه اشاره كرد و بدون توسعه صلح را دست‌نيافتني توصيف كردند. به عقيده من اين بخش از صحبت‌هاي حسن روحاني به خود كشورهاي در حال توسعه و كشورهاي منطقه خاورميانه اشاره دارد. با وجود همه محدوديت‌ها و مشكلاتي كه اين كشورها پيش روي خود دارند، مي‌توانند با برنامه‌ريزي درست و دقيق ظرف يك يا دو دهه از مدار توسعه‌نيافتگي خارج شوند و به ثبات و صلح در منطقه دست پيدا كنند و اين مهم را كشورهايي همچون برزيل، مالزي و آرژانتين و بسياري از كشورهاي ديگر به اثبات رسانده‌اند. بي‌شك دستيابي به صلح بدون توسعه امكان‌پذير نيست و اين صحبتي است كه شايد بسياري از ديگر ملل جهان هم به خاورميانه توصيه كنند.
روحاني در بخش ديگري از صحبت‌هايش به اين نكته اشاره كرد كه جريانات خشونت‌گرا و افراطي موجب از بين رفتن نهضت‌هاي دموكراتيك در خاورميانه شده‌اند كه ظاهرا مقصود ايشان بهار عربي بوده است. اما اين نكته قابل تامل است كه بهار عربي را داعش و جريانات تندرو از بين نبردند بلكه مجموعه‌اي از ضعف‌هاي جامعه مدني در جهان عرب و پنجه آهنين نظاميان بود كه به بهار عربي و دموكراسي‌خواهي در جهان عرب اجازه نداد تا رشد كند و به بار بنشيند. از سوي ديگر برخي حكومت‌هاي منطقه هم در وضعيت امروز خاورميانه مسوول هستند و با عملكرد نابجاي خود باعث شدند تا بحران در خاورميانه پيچيده‌تر و فرصت رشد گروه‌هاي تندرو و تروريست در منظقه فراهم شود. به‌طور كلي صحبت‌هاي ايشان خوب و سنجيده بود، چيزي كه روشن‌تر از هميشه نمايان مي‌شود اين است كه بايد با زبان اعتدال و در عرف‌هاي بين‌المللي با جهان سخن گفت تا گوش شنوايي براي آن پيدا شود و جهان را همراه خود كرد.