نگاهي به شيوه‌نامه ساماندهي مناطق نمونه گردشگري
موافقتنامه‌هاي مناطق گردشگري در عرصه‌هاي زيست‌محيطي لغو شد
مصوبه شوراي‌عالي شهرسازي و معماري ايران پيرامون ساماندهي مناطق نمونه گردشگري به همراه شيوه‌نامه اجرايي آن به مراجع مربوطه جهت اجرا ابلاغ شد. اين آيين‌نامه كه در جلسه 30 شهريور 1394 اين شورا به تصويب رسيده بود جهت اجرا به نهادها و مراجع مربوطه ابلاغ شد. آيين‌نامه اجرايي نحوه تشكيل مناطق نمونه گردشگري در سال 1383 با استناد اصل يكصد‌و‌سي و هشتم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران در شوراي‌عالي ميراث فرهنگي و گردشگري تصويب و شيوه‌نامه اجرايي آن به مراجع مربوطه ابلاغ شد. طبق اين آيين‌نامه منطقه يا مناطق نمونه گردشگري در نزديكي جاذبه‌هاي تاريخي، فرهنگي، مذهبي، طبيعي و گردشگري كشور براي ارايه خدمات به گردشگران توسط بخش خصوصي تاسيس و اداره مي‌شوند. اين مناطق برحسب ظرفيت در چهار سطح بين‌المللي، ملي، استاني و محلي ايجاد مي‌شوند. شوراي‌عالي شهرسازي و معماري در جلسه شهريور ماه خود بر لزوم تغيير رويكرد و ايجاد اصلاحات جهت تقويت پتانسيل‌هاي موجود در حوزه گردشگري تاكيد كرد و چهار مصوبه جديد خود را جهت اصلاح و تكميل شيوه‌نامه پيشين براي اجرا و ابلاغ به مراجع ملي و منطقه‌اي خطاب به مسعود سلطاني‌فر، معاون رييس‌جمهور و رييس سازمان ميراث فرهنگي منتشر كرد. در اين شيوه‌نامه اجرايي موافقتنامه مناطقي كه فاقد سرمايه‌گذار باشند، لغو مي‌شود. همچنين فعاليت مناطقي كه داراي توافقنامه و سرمايه‌گذار باشند اما سرمايه‌گذار آنها مورد تاييد سازمان ميراث فرهنگي نباشد و اهليت لازم براي سرمايه‌گذاري را نداشته باشد، متوقف مي‌شود و تا زماني كه ضوابط جديدي از سوي سازمان ميراث فرهنگي ابلاغ نشود اجازه فعاليت ندارند. شيوه‌نامه جديد مي‌گويد اگر منطقه‌اي داراي سرمايه‌گذار مورد تاييد سازمان ميراث فرهنگي باشد، چنانچه سه سال از صدور توافقنامه‌شان گذشته باشد و طرح مطالعاتي مناسبي را به سازمان ارايه نداده باشند يا تغيير فيزيكي در راستاي برنامه زمان‌بندي شده در طرح مطالعاتي در منطقه شان صورت نگرفته باشد، بررسي مجدد در مورد ادامه فعاليت آنها صورت مي‌گيرد. يكي از مهم‌ترين مواردي كه در اين ارزيابي مجدد مورد توجه است اين است كه براسـاس ضـوابط سازمان ميراث سرمايه‌گذار مداركي ارايه كند كه دال بر وجود نقدينگي براي انجام حداقل ۲۰ درصد از طرح پيشنهادي باشد. طبق شيوه‌نامه مصوب در كليه موافقتنامه‌هاي مربوط به سرمايه‌گذاراني كه اراضي منطقه گردشگري آنها در عرصه‌هاي خاص نظير عرصه‌هاي ذخيره گاه جنگلي و مرتعي، عرصه‌هاي ذخيره‌گاه انرژي، اراضي مستحدثه ساحلي، مناطق چهارگانه و مراكز حساس زيست محيطي، نقاط امنيتي، تداخل با خطوط راه‌آهن و خطوط انتقال نيرو و انرژي، اراضي حاشيه سدها، تالاب‌ها و ساير موارد خاص قرار دارند، لغو شده و از ليست مناطق نمونه گردشگري حذف مي‌شوند. همچنين در مورد مناطقي كه داراي طرح جامع هستند در اين شيوه‌نامه آمده است: موافقتنامه تاسيس مناطق نمونه گردشگري كه داراي طرح جامع هستند اما عملكرد سرمايه‌گذار براساس طرح و با اعلام نظر سازمان ميراث، مثبت نيست، لغو مي‌شود. همچنين موافقتنامه تاسيس كليه مناطق فاقد طرح جامع در اين مرحله مسكوت و براساس آيين‌نامه‌هاي جديد مصوب نسبت به ادامه كار آنها اعلام نظر خواهد شد. طبق اعلام اين شيوه‌نامه تمام ۱۱۶۸ منطقه نمونه گردشگري ملزم به اجراي اين آيين‌نامه اجرايي هستند و در صورت تخلف از مفاد اين شيوه‌نامه، با متخلف برابر موازين قانوني عمل خواهد شد. همچنين تمام مناطقي كه موافقتنامه تاسيس آنها در اين مرحله لغو شده و فاقد تعارض قانوني هستند، مي‌توانند به عنوان پتانسيل‌هاي موجود، پس از تهيه و تصويب آيين‌نامه‌هاي مربوطه از طرف سازمان ميراث به متقاضيان معرفي شوند.