«اعتماد» بررسيميكند؛پس از سه سال همچنان علت بارندگيهاي اهواز مبهم است
گسترش مويرگي تنگي نفس از شمال خوزستان به جنوب عراق
قاسم منصور آلكثير/ سه سال از بارشهايي كه باعث تنگي نفس اهوازيها ميشود، گذشت و با اينكه تنها يك سال از عمر دولت باقي مانده همچنان علت اصلي تنگي نفسها مشخص نشده است.
«نسبت به بارشهاي سالهاي نخست دقت زيادي نكرديم و از امسال مساله جدي گرفته شد»، اين را رييس ستاد بحران خوزستان ميگويد. از ديگر سو رييس دانشگاه علوم پزشكي اهواز گفته كه مجوز تاسيس بيمارستان فوق تخصصي ريه و بيماريهاي تنفسي در صورت تامين اعتبار راهاندازي ميشود. هواشناسي خوزستان نيز اعلام كرد خريد دستگاه اندازهگيري «گرده گياهي» باز هم در صورت تامين اعتبار خريده ميشود. همه اينها در كنار «بحراني» اعلام نشدن وضعيت تنگي نفسها از سوي استانداري خوزستان و در كنار تصميمگيريهاي ديرهنگام نشان از تعلل در رسيدگي به معضل تنگي نفس در خوزستان دارد.
از سه سال پيش نخستين بارانهاي پاييزي نفس اهوازيها را به تنگ آورد. بعد از هر بارندگي شاهد يورش تعداد كثيري از مردم به بيمارستانها براي درمان تنگي نفس خود بوديم. آمار مراجعهكنندگان به بيمارستان مرتب بالا ميرود به طوري كه اين تعداد در سه سال گذشته به بيش از50 هزار نفر رسيد. در بارشهاي پاييزي امسال نيز دامنه تنگي نفسها گسترش پيدا كرد و به مسجد سليمان در شمال خوزستان و «بصره» استان جنوبي عراق و همسايه خوزستان رسيد. بعد از بارشهاي اخير جدال بر سر «اسيدي» يا «نااسيدي» بودن باران بود با اين حال اصل موضوع كه «تنگي نفس» مردم است در حاشيه نگه داشته شد. مسوولان تاكيد دارند كه اينباران، اسيدي نيست و اين در حالي است مردم، مسوولان را متهم به مخفيكاري ميكنند. برخي ناظران معتقدند در نظر گرفتن عوامل انساني در اين زمينه، مهمتر از انداختن تقصير بر گردن عوامل اقليمي و آب و هوايي است. مسوولاني كه بدون چشمانداز و نگاه به فردا، از منابع انرژي استفاده ميكنند و وقتي نفس مردم را به تنگ آوردند، شوكه ميشوند و ميخواهند همه توانشان را به كار گيرند تا به روزگاري برگردند كه مردم اهواز از باران لذت ميبردند. مساله بارانهاي پاييزي در اهواز و حومه، سالهاست رنگ و روي بحران به خود گرفته است، بحراني كه تا چندي پيش جدي گرفته نميشد با اين حال رييس ستاد بحران اين موضوع را بحران نميداند.
بارشهاي اول را جدي نگرفتيم
مديركل مديريت بحران خوزستان در اين باره به «اعتماد» ميگويد: تقريبا از سال 90 اين معضل پيش آمد. پارسال آمار تنگي نفسها رو به كاهش بود به همين دليل موضوع جدي گرفته نشد و براي مقابله تنها به درمان اكتفا كرديم. اما امسال داستان را جدي گرفته و جلسه ستاد بحران را تشكيل داديم چون ديديم آمار نسبت به گذشته رو به افزايش است.
هاشم بالدي ميافزايد: امسال به همراه ادارات مربوطه همچون دانشگاه علوم پزشكي، محيط زيست استان، هواشناسي و دانشگاه چمران جلسه ستاد بحران را برگزار كرديم كه هواشناسي از اسيدي نبودن باران خبر داد. بالدي محيط زيست خوزستان را نشانه ميگيرد و ميگويد: مسووليت تشخيص عامل تنگي نفس به عهده محيط زيست استان است.
اين مقام مسوول در خصوص بحراني نبودن شرايط پيش آمده توضيح ميدهد: شرايط بحراني شرايطي است كه سلامتي مردم تهديد شود. در جلسهاي كه ساعت اول بعد از بارندگي تشكيل داديم علوم پزشكي استان اعلام كرد شرايط نرمال است و در حال خدمات رساني هستند. اگر تعداد به بيش از حد برسد ما شرايط بحراني را اعلام ميكنيم. فقط بيمارستان امام خميني در فرآيند خدماترساني دچار مشكل شد كه به دليل هجوم اكثر مردم به آن بيمارستان در خدماترساني خلل ايجاد شد.
بالدي همچنين با بيان اينكه صنايع بسياري در اهواز هستند كه بايد الزامات زيستمحيطي را رعايت كنند، ميافزايد: در كارگروه مخاطرات زيستمحيطي به صورت دستورالعمل تعيين كرديم كه صنايع موجود در شهرستان اهواز ملزم به رعايت اصول زيستمحيطي هستند.
وي همچنين به عامل احتمالي جديد به نام گياه كنوكارپوس اشاره ميكند و ميگويد: يك احتمال جديد كه مطرح شده، درخت «كنوكارپوس» است كه در كارگروه اعلام كرديم به صورت پايلوت هرس اين نوع درختان را انجام دهيم.
از باران ميترسم
عدنان ساكن منطقه زوويه اهواز است و 45 سال سن دارد، ميگويد كه بيش از 15ا ست، سال كارش رانندگي است. او درباره نخستين بارندگي پاييز ميگويد: صبح زود در حال مسافركشي مسير فرهنگيان به چهارشير بودم كه احساس كردم نفسم بالا نميآيد.
عدنان توضيح ميدهد: اول فكر كردم چون پنجرههاي ماشين بالا هستند چنين احساسي بهم دست داده، با اينكه باران شديد بود اما شيشه سمت خودم را آرام پايين كشيدم اما وضعيت بهتر كه نشد هيچ بدتر هم ميشد. اين شهروند اهوازي با حالتي پرخاشگر نسبت به وضعيت موجود ميگويد: باورت نميشود حتي خجالت ميكشيدم جلوي مسافرها بگويم حالم بد است تا اينكه ديگر نتوانستم جلوي خودم را بگيرم و ماشين را در گوشهاي از خيابان متوقف كردم.
عدنان باز هم توضيح ميدهد: خدا رو شكر مسافرانم آدمهاي خوبي بودند و يكي از آنها آمد پشت سكان و تا نخستين بيمارستاني كه نزديكمان بود بيوقفه راند. او با بيان اينكه اگر مسافري همراهش نبود تاكنون وضعيت سلامتياش مشخص نبود، گفت: يك روز در بخش مراقبتهاي ويژه بودم تا اينكه رفتهرفته حالم بهتر شد. از آن روز تا حالا هر وقت باران ببارد ترس برم ميدارد. عدنان كه مسوولان اهوازي را نالايق خطاب ميكند، ميگويد: «اگر دلشون به حال من و شما ميسوخت كه تا حالا كاري كرده بودند. هيچ اعتباري به قولهاي مسوولان نيست و فقط به فكر خودشان هستند.»
با واژه تعلل مخالفم
مشكلات تنفس شهروندان در اهواز، نشان داده مديريت استان در ايجاد شرايط مناسب محيط زيست، نتوانسته در سالهاي متمادي درست عمل كند. اگر در زماني كه بايد زنگ خطر زده ميشد و مسوولان به سرعت به اين هشدار واكنش نشان ميدادند بدون شك شاهد تنگي نفس دهها هزار نفر از شهروندان خوزستاني نبوديم. اين تعلل قابل تامل است. مديركل محيط زيست خوزستان نسبت به واژه تعلل حساسيت نشان ميدهد و به «اعتماد» ميگويد: با واژه وجود «تعلل» از سوي مسوولان مربوطه مخالف هستم. طي سه سال گذشته فعاليت و جلسات بسياري را انجام داديم كه نتيجهبخش بود. اما نميگويم كه اين اقدامات مشكل تنگي نفس مردم را حل كرده اما آلودگي را كمتر كرده است. احمدرضا لاهيجانزاده توضيح ميدهد: از سال 92 كه پيگير علت اين موضوع بوديم نخستين گزينه بنزين پتروشيمي آبادان بود كه پخش آن در سطح استان را حذف كرديم. احمدرضا لاهيجانزاده اظهار كرد: سال 92 با وقوع عارضه تنگي نفس 18 گزينه به عنوان احتمال مطرح شد كه سپر يوني، رعد و برق و باران اسيدي جزو گزينههاي رد شده بود.
وي اضافه ميكند: پيدا كردن ذره يا تركيب مشكلساز مانند پيدا كردن سوزن در انبار كاه است، بنابراين تصميم گرفتيم با حذف منابع آلودگي اهواز منشا تنگي نفس را پيدا كنيم.
لاهيجانزاده توضيح ميدهد: دو سال پيش پنج ميليون ليتر بنزين پتروشيمي توزيع ميشد كه با اثبات مشكلات آن بعد از چند ماه تلاش از توزيع آن جلوگيري شد، همچنين واحد نفتي اهواز 2 در پشت ورزشگاه غدير به دليل نداشتن امكان فرآوري نزديك به 30 هزار بشكه نفت خام ترش از ميدان نفتي آزادگان آلودگي زيادي به وجود ميآورد كه با پيگيري، فرآوري آن متوقف شد. وي با بيان اينكه طرح «آماك» به اتمام رسيده و تا يك ماه آينده به بهرهبرداري ميرسد، ميافزايد: طرح آماك (جمعآوري گازهاي همراه نفت) با وجود 90 درصد پيشرفت فيزيكي چهار سال متوقف مانده بود كه بعد از اين حوادث به جريان ميافتد. به گفته وي با بهرهبرداري از طرح آماك از سوختن 12 ميليون فوت مكعب گاز در 20 كيلومتري اهواز كه شش ميليون فوت مكعب آن گاز ترش است، جلوگيري ميشود.
اين مقام مسوول ميگويد: تنها 10 درصد اجراي پروژه آماك باقي مانده كه الان آخرين مرحله تست سيستم انجام ميشود و اگر طرح به بهرهبرداري برسد وضعيت آلودگي بهبود پيدا ميكند. كل هزينه طرح بر عهده وزارت نفت است. مديركل محيط زيست خوزستان به ديگر اقدامات و پيگيريهاي صورت گرفته از سوي محيط زيست استان اشاره ميكند و ميگويد: تا پايان سال 95 سيستم جمعآوري غبار واحد فولادسازي كامل و آلودگي اين صنعت نيز حل ميشود. كارخانه كربن هم بايد از اهواز خارج و طبق برنامهريزيهايي صورت گرفته تا يك سال و نيم آيند بايد به شهر ديگري منتقل شود. كمربند سبز شهر اهواز نيز ميتواند در سلامت هوا كمك كند و تاكنون 500 هكتار از اين طرح كاشته شده و 500 هكتار باقي نيز امسال كاشته ميشود. لاهيجانزاده همچنين ميافزايد: نيروگاه رامين كه از طريق دادگاه پيگير مساله آن بوديم تا حدودي جلوي آلودگي توليد شده از آن گرفته شد و در هفت ماه نخست امسال نسبت به پارسال 200 ميليون ليتر مازوت كمتر سوخته شد كه سعي ميكنيم در آينده كلا اين شركت گاز سوز شود.
كابوس ِ كنوكارپوس / از اهواز تا ژاپن
به گفته مسوولان محيط زيست خوزستاني طي سه سال همه انرژيشان را روي منابع آلودهكننده گذاشته بودند و نميشد در ابتدا به سراغ گردههاي گياهان بروند چون با وجود صنايع آلاينده اين موضوع پذيرش عمومي نداشت. مديركل حفاظت محيط زيست خوزستان همچنين از نامهنگاري با شهردار اهواز در دو ماه پيش براي هرس كردن درختان آلرژيزاي اهواز خبر داد. مسوولان ميگويند همچنان نميشود با قاطعيت گفت علت اصلي تنگي نفس چيست و هماكنون همچنان به ترتيب در حال حذف آلايندهها هستند كه امسال به گياهان رو آوردند و حساسيت نسبت به گياه «كنوكارپوس» بيشتر به نظر ميرسيد. محيط زيست خوزستان ميگويد مقالاتي در دست دارد كه نشان ميدهد اين گياه در آبان و آذر ماه ميتواند حساسيتزا باشد اما با يك هرس در شهريورماه ميتوان آن را از شرايط
گل دهي خارج و مشكل را برطرف كرد. همچنين مقالاتي موجود است كه ميگويد اين گونه در پاكستان و ژاپن مشكل تنفسي ايجاد كرده است.
لاهيجانزاده در اين خصوص توضيح ميدهد: بابت گياه كنوكارپوس جاي نگراني براي مردم وجود ندارد. با مديريت خوب ميتوان از اين نوع گياه استفاده كرد كه پيشنهاد ميشود بيشتر در حاشيه شهر كاشته شود. وي همچنين ميگويد: از بارانهاي پارسال نمونهبرداري كرديم و براي آزمايشگاههاي معتبر كشور كانادا براي آزمايش ارسال كرديم. وي تاكيد كرد: 21 ايستگاه سنجش آلودگي هوا در استان (بر اساس استانداردهاي سازمان جهاني بهداشت) و دو ايستگاه سنجش آلودگيهاي خاص در اهواز و ماهشهر در زمان بارانها هوا را در وضعيت استاندارد نشان ميداد.
رشد 10 برابري
مسوولان خوزستاني ميگويند كه عوامل احتمالي تنگي نفس شهروندان اهوازي از 18 مورد به چهار مورد رسيده است، اگر چه امسال انگشت اتهام به سوي گرده افشاني درخت نورسيده «كنوكارپوس» در خوزستان نشانه رفته است. از سوي ديگر اخبار رسانههاي محلي عراق مويد اين موضوع است كه همزمان با تنگي نفس خوزستان، چهار هزار و 800 نفر در بصره نيز به تنگي نفس دچار شدهاند.
رييس دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز معتقد است تنگي نفس خوزستان مثل يك گلوله برفي است كه اگر سرچشمهاش پيدا نشود بزرگتر ميشود. پيش از اين اسماعيل ايدني در اين خصوص به ايرنا توضيح داده بود: نخستين بارندگي در سال 92 اگر چه غافلگيركننده بود و بدون عارضه كنترل شد اما عمق و شدت مشكل در سال 93 بيشتر شد به طوري كه در سال 92 كمتر از 10 نفر در بخش مراقبتهاي ويژه و 80 نفر در بخشهاي معمولي بستري شدند كه اين آمار پارسال 10 برابر شد. رييس گروه مطالعات تنگي نفس استان خوزستان تصريح كرد: مراجعات امسال افراد دچار تنگي نفس شده از ساعت 10 شب چهارشنبه ششم آبانماه امسال با آغاز بارندگي به تعداد زياد شروع شد كه بيشترين آنها در بيمارستانهاي امام، ابوذر، اميرالمومنين، گلستان و نفت اهواز بودند و بعد از پنج روز تعداد مراجعات به بيش از 17 هزار مورد رسيد اما براي 60 درصد بيماران تشكيل پرونده نشد و رايگان درمان شدند به همين دليل نميتوانيم بگوييم چند درصد از آنها مربوط به سالهاي قبل بودند.
ايدني وقوع تنگي نفس در بصره و خوزستان را مرتبط با يكديگر دانست و افزود: با توجه به فاصله چند كيلومتري بين محلهاي وقوع اين عارضه در شهرستانهاي مختلف خوزستان و بندر بصره در عراق ميتوان گفت اينها به هم مرتبط هستند. وي با اشاره به ابهامات بسياري كه هنوز در زمينه تنگي نفس وجود دارد، اظهار كرد: نتيجه قطعي كه به آن رسيديم يك پروسه آلرژيك است و ترديدي در آن وجود ندارد.
وي گفت: معتقدم آلرژنها باعث مشكل تنگي نفس ميشوند كه به دليل وجود ساير آلايندههاي هوا اثر آنها تشديد ميشود به طور نمونه در مناطق شهري بيش از مناطق روستايي ديده ميشود زيرا آلايندههاي هيدروكربني به عنوان يك عامل عمل ميكنند و نفوذ و نشست عوامل آلرژيزا را در ريهها افزايش ميدهند.
وي تاكيد كرد: به طور قطع عامل اصلي اين بيماري، ريزگردها نيستند چون در بهمن 93 با وجود توفان شديد گرد و خاك تعداد مراجعات به اين اندازه نبود بنابراين چند فاكتور در آن دخيل است كه بارندگي آن را تشديد ميكند.
ايدني با بيان اينكه نميتوان روي يك مساله تاكيد خاص كرد، افزود: شناسايي برخي عوامل فراتر از توان تيم تحقيقاتي است به طور مثال اندازهگيري سطح آلرژنها درهوا (با اندازه كمتر از سه ميكرون) جزو وظايف معمولي محيط زيست نيست اما جزو تكاليفي است كه در جريان تحقيقات به دست آمده است.
بحران وجود ندارد، همهچيز آرومه
با اينكه علوم پزشكي اهواز شرايط
پيشآمده را غيرطبيعي ميداند اما مديريت ستاد بحران استانداري خوزستان وضعيت را بحراني اعلام نكرد و ميگويد علوم پزشكي شرايط را عادي اعلام كرده بود. مديركل مديريت بحران خوزستان در اين باره گفت كه با توجه به قانون ارايه خدمات رايگان در شرايط بحران، بنا داشتيم كه اگر مراجعات بيمارستانها بيش از اندازه باشد و شرايط بحراني اعلام شود هزينهها را رايگان كنيم. وي در ادامه درباره علت اعلام نشدن هشدار به شهروندان قبل از بارندگي، اظهار كرد: وقوع تنگي نفس قابل پيشبيني نبود و بيم آن ميرفت كه اعلام اين مساله باعث نگراني مردم شود، اما سعي كرديم براي مقابله آمادگي كامل داشته باشيم. رييس دانشگاه علوم پزشكي اهواز با بيان اينكه پايينترين سطح خدمات اجتماعي در هر كشوري كه يك وظيفه جهاني است امداد و نجات در شرايط بحران است، تصريح كرد: اعلام شرايط بحراني وظيفه دانشگاه علوم پزشكي نيست، بلكه از وظايف ستاد بحران استانداري است كه آن را اعلام و منابع مالي را تامين كند تا بتوان درمان را رايگان كرد اما ستاد بحران تاكنون چيزي به ما ابلاغ نكرده است. وي با بيان اينكه دانشگاه علوم پزشكي بيش از 50 ميليارد ريال در اين زمينه هزينه كرده است، گفت: در اين سه سال، مشكل تنگي نفس بار زيادي به دانشگاه تحميل كرده اما هيچ اعتباري به ما داده نشد اين در حالي است كه بيمارستانها يك نهاد خودگردان هستند و دانشگاه علوم پزشكي فقط ارايهدهنده خدمت است و تامينكننده منابع مالي نيست. ايدني افزود: مصوبه پارسال خدمات رايگان مربوط به بيماران ناشي از ريزگرد بود كه ربطي به مساله تنگي نفس ندارد. وي با اشاره به تصويب 500 ميليارد ريال اعتبار براي دانشگاه علوم پزشكي اهواز در جريان توفان پارسال ريزگردها، اظهار كرد: در آن زمان استانداري تكاليفي تعيين كرد اما هيچ پولي داده نشد در اين صورت تشكيل جلسه فايدهاي ندارد. ايدني تصريح كرد: مجوز تاسيس بيمارستان فوق تخصصي ريه و بيماريهاي تنفسي را گرفتهايم اما راهاندازي اين بيمارستان احتياج به اعتبار دارد.
بحراني كه عادي شده
مديريت امور بيمارستاني دانشگاه علوم پزشكي اهواز، ميثم معزي نيز با بيان اينكه بايد اطلاعرساني شود چه چيزي در هواست و باعث تنگي نفسهاي بعد از بارندگي ميشود، افزود: چرا تاكنون اين وضعيت كنترل نشده است؟ بايد كارشناسان مربوطه وارد كار شوند. سه سال است كه هيچ اقدام تاثيرگذاري از سوي مسوولان مربوطه انجام نشده است و ما فقط خود را براي درمان مردم آماده ميكنيم اما علت همچنان مبهم است. يك مقام آگاه از دانشگاه علوم پزشكي كه نخواست نامش ذكر شود نيز ضمن ابراز نگراني از اين وضعيت براي «اعتماد» توضيح داد: ستادهاي نظارتي بايد بطور جديتر وارد كار شوند. موضوعي را كه طي اين سه سال ميبينم اين است كه مسوولان به شكل كاملا عادي به اين موضوع نگاه ميكنند و گويي اتفاق سادهاي است كه رفع ميشود. وي افزود: مثلا واكنشي كه امسال از برخي صاحبنظران ديدم اين بود كه مسوولان احساس ميكنند تنگي نفس عادي است و همچون دو سال گذشته و پس از دو بارندگي به حالت عادي خود بازميگردد. اين مقام آگاه اظهار كرد: آمار مبتلايان به تنگينفس و مراجعه آنها به بيمارستانها براي ما هزينه سنگيني دارد. همچنين ايجاد فضاي استرس در سطح استان از ديگر آسيبهايي است كه بايد آسيبشناسي و حل شود.
اگر پول باشد...
مديركل هواشناسي خوزستان نيز اخيرا از خريد دستگاه اندازهگيري «گرده گياهي» در صورت تامين اعتبار خبر داد. كوروش بهادري اظهار كرد: امسال با راهاندازي دستگاه سنجش باران اسيدي از نخستين باران پاييزي اندازهگيري شد و آزمايشات ثابت ميكند كه باران اسيدي نبوده است. به گفته وي، PH اينبارانها حدود 7 بوده است كه نشان ميدهد باران پاك بوده است. وي با اشاره به بحثهايي كه درباره پنهانكاري مسوولان درباره وقوع باران اسيدي ميشود، تاكيد كرد: ما حقايق را در اختيار مردم قرار ميدهيم. بهادري همچنين درباره احتمال وجود آلودگي خاصي در لايههاي فوقاني جو افزود: آلودگي در هر كدام از لايهها باشد بايد طي باران خود را نشان دهد اما تا الان وجود باران اسيدي منتفي شده و شايد پديده ديگري باشد؛ مثلا ممكن است گونه گياهي يا نوعي گاز باشد.
اظهارات غيرعلمي توسط افراد علمي
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز نيز از اظهارنظرهاي عجيب برخي اعضاي هيات علمي دانشگاههاي كشور درباره عارضه تنگي نفس در خوزستان انتقاد كرد. دكتر نعمتالله جعفرزاده با تاكيد بر اينكه حرفي كه ميزنيم بايد مبتني بر شواهد باشد، افزود: مشكلي كه در كشور ما وجود دارد اين است كه بدون داشتن شواهد اظهارنظر ميكنيم به طور مثال من با رصد كردن شبكههاي اجتماعي در دو سال گذشته حداقل 50 اظهارنظر از هيات علمي دانشگاههاي كشور درباره باران اسيدي پيدا كردم كه سازمانهاي دولتي را به پردهپوشاني متهم كردهاند در حالي كه مستندات نشان ميدهد باران اسيدي نيست. عضو گروه مطالعات طرح جامع كاهش آلودگي هواي اهواز اظهار كرد: عارضه تنگي نفس خاص خوزستان نيست و در برخي نقاط دنيا و كشور نيز اتفاق افتاده است مثلا در سال 92 در تعدادي از استانهاي همجوار غيرصنعتي نيز اين اتفاق افتاده است بنابراين نشان ميدهد با يك مساله چندمتغيره روبهرو هستيم.
همچنان در جستوجو
10 سال است كه مشكل ريزگرد در خوزستان وجود دارد اما مسوولان هنوز بر سر اينكه چند درصد منشا داخلي دارد و چند درصد منشا خارجي، به جان هم افتادهاند. از ديگر سو بيش از سه سال است كه معضل تنگي نفس بعد از بارشهاي پاييزي از دغدغههاي اصلي مردم خوزستان شده است. اين مشكل به صورت مويرگي از اهواز شروع و به مسجد سليمان در شمال خوزستان و استان بصره در جنوب عراق نيز كشيده شده است. با اين حال دولتمردان كشوري و استاني با اينكه در آستانه پايان عمر دولت هستند اما همچنان ميگويند به دنبال عامل اصلي تنگي نفس ميگرديم. آيا علت اصلي تنگي نفسها كشف ميشود؟ آيا شركتهاي صنعتي كه ساليان سال در اهواز جا خشك كردهاند تسليم محيط زيست ميشوند؟ آيا دولت براي بهبود اين وضعيت بودجهاي ويژه اختصاص ميدهد؟ همهچيز در يك سال عمري كه از دولت باقي مانده مشخص ميشود.