گزارش ميداني «اعتماد» از شيوع آنفلوآنزا در استان كرمان
مردم ترسيده از آنفلوآنزا
امين شول سيرجاني/ مرد جوان فرياد مي‌زند: «كساني كه ماسك مي‌خوان بيان اينجا توي صف. آقا با شما هستم اگر ماسك مي‌خواين بيايد اين ور، جلوي اون باجه شلوغ نكنيد. خانم نگران نباشيد ماسك قرار نيست معجزه كنه. به اندازه نياز همه ماسك هست فقط صبر داشته باشيد.» مردم هراسان از اخبار شيوع آنفلوآنزا (h1n1) در استان كرمان به داروخانه‌ها هجوم آورده‌اند تا ماسك و واكسن بخرند.
عصر سه شنبه هفدهم آذرماه ساعت چهار و نيم بعدازظهر در يكي از داروخانه‌هاي شهرستان سيرجان جمعيتي حدود ۸۰ تا ۱۰۰ نفر براي خريد ماسك در صف ايستاده‌اند. كمي آن‌طرف‌‌تر هم عده‌اي براي خريد واكسن آمده‌اند اما فعلا از واكسن خبري نيست. حسين احمدي يكي از شهروندان سيرجاني است كه به گفته خودش بعد از يك روز جست‌وجو موفق شده تعدادي ماسك براي اعضاي خانواده‌اش بخرد. او به «اعتماد» مي‌گويد: «اين آنفلوآنزا خوب نوني درست كرد براي بعضيا. همين ماسك‌ها تا يك ماه پيش دونه‌اي ۵۰۰ تومن بود اما الان دونه‌اي سه هزار تومن پول دادم. مي‌ترسم ماسك ناياب بشه فعلا ۶۰ تا خريدم كه توي خونه داشته باشيم.»
حسين از شهروندان خوش شانس اين روزهاست چرا كه بسياري از شهروندان هم بوده‌اند كه حوصله جست‌وجو و فرصت كافي نداشته‌اند براي همين ماسك‌ها را در بسته‌هاي چهار تايي با قيمتي بالا‌تر خريده‌اند. «مهدي» يكي از شهروندان كرماني است كه در دو روز گذشته دو بار به داروخانه‌هاي شهر كرمان مراجعه كرده اما دست خالي بازگشته است: «دو روز قبل براي خريد ماسك به شش داروخانه رفتم اما همه گفتند تمام شده. امروز كه دوباره مراجعه كردم بعضي داروخانه‌ها ماسك معمولي داشتند ولي من ماسك ۹۵n مي‌خواستم. دكتر‌ها گفتند استفاده از ماسك‌هاي معمولي فايده‌اي نداره.» به گفته مهدي يكي از مسوولان داروخانه‌ها به او وعده داده چهار عدد از ماسك‌هاي مورد نظر را برايش پيدا كند آن هم به قيمت هر ماسك پنج هزار تومان. اين در شرايطي است كه يك پزشك ساكن كرمان به «اعتماد» مي‌گويد: «متاسفانه مديريت بحران را فرا نگرفته‌ايم. شما به قيمت ماسك نگاه كنيد ماسك‌هاي معمولي هر دانه ۲۰۰ تومان و ماسك‌هاي n95 هر دانه تا ۲۵۰۰ تومان بايد به فروش برسد اما برخي سودجويان از اعتماد و تقاضاي مردم سوءاستفاده مي‌كنند.»
اين پزشك كه تمايلي به انتشار نامش ندارد؛ ادامه مي‌دهد: «استفاده از ماسك هم براي همه شهروندان ضروري نيست و استفاده مداوم از آن حتي ممكن است موجب بروز آلودگي شود؛ ماسك فقط بايد براي حضور در تجمعات استفاده شود. اما متاسفانه ترس، مردم را سردرگم كرده است.»
معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي كرمان هم استفاده از ماسك را ضروري نمي داند. نوذر نخعي در يك نشست خبري گفت: «ويروس آنفلوآنزاي h1n1 از طريق هوا سرايت نمي كند كه مردم استان كرمان رو به استفاده از ماسك آورده اند بلكه اين ويروس از قطرات دهاني منتقل مي شود و استفاده بي جهت افراد از ماسك نه تنها فايده اي ندارد بلكه باعث ايجاد اضطراب در جامعه و شكل گيري بازار سياه مي شود.»
از يك ماه و نيم قبل كه اولين مورد مشكوك به آنفلوآنزا در شهرستان رفسنجان جانش را از دست داد تا الان چهار شهر كرمان، رفسنجان، بردسير و سيرجان بيش از ساير شهر‌ها با شيوع اين بيماري روبه‌رو بوده‌اند. بنا به اعلام ابوالقاسم سيف‌اللهي، سخنگوي ستاد مديريت بحران استان كرمان، تاكنون بر اثر بيماري آنفلوآنزا 31 نفر جان باخته‌اند و به طور متوسط روزي 600 تا 700 نفر فقط در شهر كرمان به مراكز درماني مراجع كرده‌اند. اعلام آمار و در كنار آن هشدارهاي مكرر مسوولان موجب شده تا موجي از هجوم مردم شهر‌هاي استان براي خريد ماسك و واكسن شكل بگيرد.
خريد واكسن اما به آساني ماسك نيست و توان پاسخگويي به تقاضاي مراجعه كنندگان را ندارند.
«زهرا حسيني» زن ميانسال سيرجاني سه روز است كه در پي خريد واكسن براي فرزندش به چند داروخانه اين شهر مراجعه كرده و هر بار دست خالي به خانه برگشته. به گفته حسيني، مسوول يكي از داروخانه‌ها قول داده كه تا فردا واكسن‌هاي جديد برسد و يكي هم سهم او شود. رييس شبكه بهداشت و درمان شهرستان سيرجان در گفت‌وگو با «اعتماد» كمبود واكسن در داروخانه‌ها را تاييد مي‌كند اما مي‌گويد: «بر اساس پروتكل‌هاي وزارت بهداشت بهترين زمان استفاده از واكسن از شهريورماه تا اواسط آبان است. ضمن اينكه تزريق واكسن مصونيت صددرصدي ايجاد نمي‌كند.» دكتر موسي نصرالله‌پور اين حجم از مراجعه به داروخانه‌ها را ناشي از فضاي هيجاني در استان كرمان مي‌داند و مي‌گويد: «فقط گروه‌هاي در معرض خطر مثل مادران باردار، كودكان زير پنج سال، افراد داراي بيماري‌هاي تضعيف كننده سيستم ايمني بدن و افراد مسن بهتر است از واكسن استفاده كنند.» به گفته نصرالله‌پور، سهميه اوليه سيرجان كه حدود هزار واكسن بوده تمام شده اما قرار است به زودي نزديك به ۷۰۰ واكسن ديگر هم به اين شهرستان ارسال شود. اين در حالي است كه دانشگاه علوم پزشكي كرمان در روزهاي اخير از خريد ۳۰ هزار واكسن براي استان خبر داده است. كمبود واكسن باعث شده در برخي مناطق شهر كرمان هم بازار سياه شكل بگيرد به طوري‌كه به گفته «آرمان» يكي از كاركنان مراكز درماني، واكسن ۲۳ هزار توماني بعضا تا ۳۵ هزار تومان نيز فروخته شده است. اما در حالي كه مردم استان كرمان اين روز‌ها در پي اطلاع از آخرين اخبار مربوط به آنفلوآنزا هستند انتشار برخي شايعات در شبكه‌هاي اجتماعي فضاي استان را ملتهب‌تر هم كرده است.
«درود بر عزيزان. همين الان خبري به دستم رسيده مبني بر قرنطينه كردن مردم كرمان. كه از فردا نه كسي توان خروج از شهر رو داشته باشه و نه كسي توان برگشتن به شهر رو داشته باشه... گويا قرار هست دانشگاه‌ها هم از فردا تعطيل شوند...» اين يكي از ده‌ها پيام عجيب و غريبي است، اين روز‌ها در شبكه‌هاي اجتماعي رد و بدل شده است؛ پيامي كه بر اساس آن اعلام شده ورود و خروج مردم به استان هم ممنوع است. همچنين مشاهدات ميداني خبرنگار «اعتماد» نشان مي‌دهد انتشار گسترده يك «شبه‌خبر» مبني بر تاثير استفاده از ليمو ترش و نمك در درمان بيماري آنفلوآنزا، موجب شده قيمت ليمو ترش در دو روز گذشته از هر كيلو پنج هزار تومان در برخي مناطق به هر كيلو ۱۲ هزار تومان افزايش يابد.
شايد همين فضاي ملتهب باعث شد كه وزير بهداشت روز سه‌شنبه بگويد: «درباره آنفلوآنزا بيش از حد نياز اطلاع‌رساني مي‌شود؛ اين مورد هم تقريبا مشابه پروژه‌هايي است كه دارد مردم را مي‌ترساند. ما با تعطيلي مدارس مخالف هستيم.» به گزارش ايسنا، هاشمي اطمينان داد كه شرايط عادي و تحت كنترل است. اشاره وزير بهداشت به تعطيلي دو روزه مدارس استان كرمان است كه از مصوبات دو روز قبل ستاد بحران استان كرمان بوده است. اما به نظر نمي‌رسد مردم ترسيده از آنفلوآنزا چندان به سخنان اميدبخش اطمينان كنند، چرا‌كه چشمان نگران مردم استان كرمان پشت ماسك‌هاي سفيد رنگ نشان‌دهنده نگراني‌اي است كه ظرف يكي دو روز كاهش نمي‌يابد.
خبر آخر/ وزير بهداشت: آنفلوآنزا در كشور كنترل شد
اعتماد: با گذشت يك هفته از انتشار اخبار درباره شيوع موج اول آنفلوآنزا در كشور، همچنان دو استان كرمان و سيستان و بلوچستان از بابت متوفيان ناشي از ابتلا، صدرنشين هستند هرچند دو بيمار هم در استان يزد شناسايي شده‌اند و برخي ديگر از استان‌ها هم در معرض ورود موج اول اين بيماري هستند. علي‌اكبر سياري، معاون بهداشت وزير بهداشت هم در برنامه تيتر شبكه خبر اعلام كرد: «طبق پيش‌بيني‌هاي انجام‌شده، به‌زودي شيوع آنفلوآنزا را در استان‌هاي آذربايجان شرقي و كرمانشاه، كردستان، خوزستان، اصفهان، خراسان شمالي و تهران نيز شاهد خواهيم بود.»
در حالي كه توصيه مسوولان وزارت بهداشت، به همين سبب، رعايت نكات بهداشتي و مراقبت‌هاي فردي تا پايان فصل سرما و ماه‌هاي اسفند و فروردين است، سيدحسن قاضي‌زاده هاشمي، وزير بهداشت هم روز گذشته با تاكيد بر اينكه بيماري آنفلوآنزا كنترل شده و نيازي به تزريق واكسن نيست، گفت: «با تعطيلي مدارس تهران به خاطر آنفلوآنزا مخالف هستم، شيوع آنفلوآنزا بيشتر از گذشته نيست و فقط در حد يك هشدار، افراد در معرض آسيب مانند زنان باردار و مبتلايان به نقص ايمني بايد نكات بهداشتي را رعايت كنند. اين نوع از آنفلوآنزا از سال 65 در ايران وجود داشته و موجي است كه به محض سرد شدن هوا به وجود آمده و فروكش مي‌كند. آنفلوآنزا سه نوبت ايجاد مي‌شود و مردم نگران نباشند. امسال هم نخستين‌بار آنفلوآنزا حدود يك ماه قبل در رفسنجان گزارش شد كه سه نفر از مبتلايان، به علت بيماري‌هاي زمينه‌اي جان خود را از دست دادند. تاكنون تيم‌هاي مراقبت وزارت بهداشت در سه نوبت در مناطق مختلف حضور يافته و همه‌چيز تحت كنترل است. براي چهارمين نوبت هم تيم مراقبتي از وزارت بهداشت در كرمان حضور خواهند يافت و شوراي عالي سلامت با حضور خودم اين مساله را بررسي خواهد كرد.»