نگاه رهبري به «حق‌الناس» و كيفيت انتخاب مردم

اين موضوع كه خداوند از همه گناه‌هاي آدمي جز «حق الناس» مي‌گذرد، از بديهيات پذيرفته شده شريعت مقدس اسلام است. به عبارتي حتي خداوند متعال نيز در چيزي كه حق مردم در آن قرار گرفته است، دخالت نمي‌كند. خيانت در امانت يكي از مصاديق بارز همين «حق الناس» است. رهبري انقلاب بيش از دو سال پيش با هوشمندي و ذكاوتي كه هم زواياي سياسي و اجتماعي عميقي داشت و هم بر اصلي‌ترين بنيان‌هاي ديني و شرعي ما استوار بود، راي مردم را در رديف همين «حق الناس» قرار دادند و هنوز به ياد داريم كه آن تعبير نهايتا چه تاثير مثبتي در فضاي سياسي و انتخاباتي جامعه در خرداد 92 بر جاي گذاشت. در‌ آستانه انتخابات مجلس شوراي اسلامي و همينطور مجلس خبرگان رهبري باز هم ايشان افكار عمومي و نهادهاي دخيل در انتخابات را به موضوع «حق‌الناس» بودن راي و نظر مردم در انتخابات ارجاع داده‌اند. ايشان يك‌جا در بيانات ديروز خود به لزوم حراست از صندوق‌هاي راي و رعايت كمال امانتداري در خوانش راي ملت اشاره مي‌كنند و يك جاي ديگر هم وارد موضوع نامزدهاي انتخاباتي مي‌شوند و مي‌فرمايند: «حق نامزد انتخابات جزو حق‌الناس است.

اگر آدم صالحي است او را رد نكنيم و اگر آدم ناصالحي است راهش ندهيم.» درباره قسمت اول سخنان رهبري انقلاب موضوع كاملا روشن است. نقل است حضرت امام سجاد (ع) مي‌فرمايند: اگر قاتل پدرم سيدالشهدا (ع)، همان شمشيري را كه با آن پدرم را به شهادت رسانده نزد من به امانت بگذارد، آن را به صاحبش بر خواهم گرداند.
به نظر مي‌رسد از اين روشن‌تر نمي‌توان اهميت و لزوم حفظ حق‌الناس و امانت مردم را در منظر شريعت اسلام و مذهب شيعه توضيح داد. اما قسمت ديگر سخنان ايشان اشاره به حق‌الناس نامزدها دارد. رهبري به مانند هميشه با شيوه‌اي برگرفته از رفتارهاي معتدلي كه در اسلام به آن سفارش شده است دو چيز را تذكر مي‌دهند؛ يكي اينكه افراد صالح رد صلاحيت نشوند و ديگر اينكه افراد ناصالح هم امكان ورود به قدرت را با قرار گرفتن در معرض راي مردم پيدا نكنند.
بي‌شك اجراي دقيق اين قسمت از سخنان ايشان هم نيازمند عملي در حد اعتدال است كه هر دو سوي فرمايش رهبري مورد اجرا قرار گيرند. شكي در اين نيست كه قرار گرفتن افراد ناصالح در معرض قدرت سياسي مي‌تواند جامعه را به فساد كشانده و از اين منظر حق‌الناس را نيز پايمال كند. اين همانجايي است كه رهبري موضوع نامزدها را به حق‌الناس ارتباط مي‌دهند. چرا كه جامعه انساني پيكره‌اي سيال و تغييرپذير است كه مي‌تواند تحت تاثير عوامل مختلف هم به سمت بيراهه پيش رود و هم به سوي تعالي سوق داده شود. اما به همان اندازه نگه داشتن عناصري كه رهبر انقلاب آنها را «افراد صالح» ناميده‌اند، در معرض انتخاب مردم نيز حق‌الناس جامعه محسوب مي‌شود. موضوعي كه نشاط سياسي و تضارب آراي مثبت و سازنده را به دنبال دارد و به درستي مورد اشاره رهبر معظم انقلاب قرار گرفته است. با همه اين اوصاف تجربه انتخابات گذشته و تاثير مثبت سخنان مقام معظم رهبري مي‌تواند دوباره نويد‌دهنده يك انتخابات پرنشاط براي اسفند پيش رو باشد.