بر اساس توافق سه‌جانبه سازمان ملل، دولت و مخالفان سوري انجام مي‌شود
كمك‌هاي بشردوستانه به قحطي‌زدگان در محاصره
آيا مي‌توان سال 2016 را سال كمك رساني به مردم جنگ‌زده و در قحطي سوريه دانست؟ در حالي كه يك بند مهم از قطعنامه 2254 شوراي امنيت سازمان ملل براي سوريه، در حال اجرايي شدن است. به گزارش سازمان ملل با موافقت دولت و مخالفان سوري، كمك‌هاي بشردوستانه سازمان ملل به شهرهاي فوعه، كفريا و مضايا ارسال مي‌شود. مضايا در نزديكي پايتخت سوريه قرار دارد و تحت محاصره نيروهاي دولتي است و فوعه و كفريا كه عمدتا شيعه‌نشين هستند تحت محاصره شورشيان سوري.
برنامه جهاني غذا و صليب سرخ بين‌المللي شرايط در اين مناطق و برخي مناطق ديگر را بسيار وخيم اعلام كرده‌اند. بر اساس گزارش سازمان ملل متحد 5/4 ميليون نفري كه در مناطق جنگي سوريه زندگي مي‌كنند، در شرايط «بسيار سخت» قرار دارند و شرايط نزديك 400 هزار كه در محاصره هستند «بسيار وخيم» است.
رنج مردم در محاصره
غيرنظاميان سوري نه تنها زير آتشباري‌ها ميان گروه‌هاي متخاصم مي‌ميرند، بلكه در مناطق تحت محاصره از گرسنگي و قحطي جان مي‌دهند. مردم تحت محاصره سوريه اگر به ضرب گلوله نميرند، براي تهيه كالاهاي اساسي مشكلات فراواني دارند؛ فقدان مواد غذايي مناسب از يك طرف و قيمت بسيار بالاي آن از سوي ديگر؛ بيشتر اين افراد را با بحران سلامت مواجه كرده است.
كميسيون شوراي حقوق بشر سازمان ملل متحد كه در ماه جولاي 2015 نتيجه بررسي‌هاي خود در سوريه را منتشر كرده، مي‌گويد مردم سوريه از سوءتغذيه و عدم دسترسي به دارو و برق به‌شدت رنج مي‌برند و بر اين اساس تلفات زيادي مي‌پردازند. در همين حال تك‌تيراندازها نيز غيرنظامياني را كه قصد فرار دارند هدف قرار مي‌دهند.
در گزارش اين كميسيون اشاره مي‌شود كه چگونه يك پدر در مارس 2015 در منطقه تحت محاصره دير الزور، براي پيدا كردن غذا براي كودكان خود به آب مي‌زند و غرق مي‌شود. اما كمك‌هاي بشردوستانه به سه شهر سوري در حالي آغاز مي‌شود كه اخيرا انتشار تصاويري از مضايا در حومه دمشق واكنش‌هاي جهاني را به دنبال داشته است. در اين تصاوير، كودكان، مردم سالخورده و ساكنان اين شهر به تصوير كشيده شده‌اند كه بسيار نحيف شده و اوضاع وخيمي دارند.
يك شاهد عيني از مضايا گفته است مردم به دليل پيدا نكردن غذا؛ سگ‌ها و گربه ها؛ يا علف و برگ و خاك مي‌خورند، چرا كه آنها براي يك كيلو گندم بايد حدود 250 دلار و براي شير خشك بيش از 300 دلار بپردازند.
بنا بر اعلام نهادهاي حقوق بشري، صدها مورد حالت «كما» در ميان اهالي مضايا ثبت شده كه عمده دليل آن نبود مواد غذايي و پزشكي است و تاكنون 23 تن براثر سوءتغذيه در اين شهر جان خود را از دست داده‌اند.
دفتر امور انساني سازمان ملل روز گذشته اعلام كرد كه دولت سوريه در نامه‌اي موافقت خود را با ارسال كمك‌هاي انسان‌دوستانه به اين شهر اعلام كرده اما هنوز ارسال مواد غذايي، دارو و ديگر مايحتاج به مضايا آغاز نشده است و در حال طي كردن مراحل اداري است. نخستين باري كه در ماه اكتبر كمك‌هاي سازمان ملل به اين شهر رسيد؛ به شكل جيره‌بندي شده بين 20 هزار نفر توزيع شد.
محدوديت در ارسال كمك بشردوستانه
اجراي عمليات ارسال كمك‌هاي بشردوستانه به مضايا، فوعه و كفريا در آغاز سال 2016، در حالي انجام مي‌شود كه در آخرين گزارش بان كي مون، دبيركل سازمان ملل كه در دسامبر 2015 درباره سوريه منتشر شده درباره محدود بودن آزادي حركت براي كمك به غيرنظاميان در محاصره هر دو طرف ابراز نگراني شده بود. سازمان ملل مي‌گويد در سال 2015 تنها توانسته به 10 درصد از درخواست‌ها براي اعزام كمك، پاسخ دهد.
در گزارش دبيركل سازمان ملل آمده بود كه سال گذشته بخش بسيار ناچيزي از كمك‌هاي آژانس‌هاي سازمان ملل متحد به 400 هزار نفر در محاصره رسيده است. بر اساس اين گزارش؛ در ماه سپتامبر به 7800 نفر كمك‌هايي چون آب و لوازم بهداشتي رسيده، در ماه اكتبر، به 10500 نفر در مكان‌هاي تحت محاصره مواد غذايي، بهداشت و كمك‌هاي امدادي اساسي ارايه شده و به حدود 16700 نفر خدمات آب و بهداشتي رسيده و در ماه نوامبر براي 1077 كودك كتاب‌هايي تهيه شده و به 50 كودك لباس‌هاي زمستاني ارايه شده است.
بر اساس اطلاعاتي كه سازمان ملل منتشر كرده؛ حدود 200 هزار نفر در مناطق تحت كنترل دولت، در محاصره داعش قرار دارند.
در غوطه شرقي كه دژ شورشيان در خارج از دمشق است حدود 176500نفر و در حومه شهر داريا و شهر كوهستاني زبداني در دمشق، حدود چهار هزار و پانصد نفر در محاصره نيروهاي دولتي هستند. در مضايا، در جنوب زبداني نيز كه از ماه جولاي تحت محاصره است، حدود 42 هزار نفر در محاصره قرار دارند. تخمين زده مي‌شود در فوعه و كفريا در استان ادلب، حدود 12 هزار و پانصد نفر در دام شورشيان، جبهه نصرت و گروه‌هاي وابسته به القاعده افتاده‌اند.