سرنوشت مبهم «نفر سوم» اصفهان
رييس شوراي سياستگذاري اصلاح‌طلبان اصفهان: به اقدام رييس‌جمهور اميدواريم
ناهيد مولوي / شوراي نگهبان در نخستين روزهاي نوروز هم تعطيلي نداشت و 193 هزار و 399 راي را در شهر اصفهان باطل كرد. اگر در انتخابات مجلس چهارم نظارت استصوابي و در مجلس هفتم مساله‌اي به نام عدم احراز صلاحيت براي اولين بار مطرح شده بود، حالا مي‌توان به اولين‌هاي انتخابات مجلس دهم يك موضوع ديگر را هم اضافه كرد و آن رد صلاحيت يك منتخب پس از انتخابات است. در تعطيلات نوروز و در روز سوم فروردين بود كه ابتدا خبري غير منتظره فضاي رسانه‌اي كشور را تحت تاثير قرار داد و آن ردصلاحيت مينو خالقي، منتخب سوم مردم اصفهان بود؛ منتخبي از ليست اميد اين شهر. دو روز طول كشيد تا شوراي نگهبان نسبت به اين اخبار واكنش نشان دهد و در روز پنج فروردين سيامك ره‌پيك، سخنگوي شوراي نظارت بر انتخابات اعلام كرد كه تمام آراي مينو خالقي باطل شده است. به گزارش جماران وي گفت: مطابق بررسي‌هاي ما از پنج منتخبي كه در اصفهان حداكثر آرا را به دست آورده بودند، آراي چهار نفر تاييد و آراي يكي از آنها ابطال شد، لذا انتخابات مجلس در اصفهان براي انتخاب اين فرد به انتخابات ميان‌دوره‌اي انتقال يافت. با اعلام رسمي خبر از سوي سيامك ره پيك حالا ديگر به صورت رسمي يكي از منتخبان مردم اصفهان از راهيابي به مجلس بازمانده بود و واكنش‌ها به آن آغاز شد. شوراي هماهنگي اصلاح‌طلبان در اصفهان دست به دامن رييس‌جمهور شدند و از حسن روحاني خواستند تا پاسدار راي مردم اصفهان باشد. در ميان همه حرف‌ها و ابهامات اصلاح‌طلبان اصفهان اما رييس شوراي سياستگذاري اصلاح‌طلبان اصفهان نكته ديگري را در گفت‌وگو با «اعتماد» مطرح مي‌كند كه شايد كمتر به آن موكول كردن نتيجه نهايي انتخابات اصفهان به انتخابات ميان دوره‌اي است. علي نكويي مي‌گويد نفر ششم منتخب اصفهان هم حد نصاب را كسب كرده است و اگر شوراي نگهبان مانع راهيابي مينو خالقي به مجلس شود بايد عليرضا آجوداني از ديگر كانديداهاي ليست اميد به عنوان منتخب مردم اعلام شود زيرا او 4/26 درصد آرا كه حد نصاب است را كسب كرده است.
دلايل ابطال آرايم را اعلام نكرده‌اند
مينو خالقي هم مانند بسياري از مردم از طريق رسانه‌ها از ابطال آرايش با خبر شده بود و از همين رو بود كه بيانيه‌اي را منتشر و در آن اعلام كرد نه وزارت كشور و نه شوراي نگهبان دلايل ابطال آرايش را به او اعلام نكرده‌اند. متن اين بيانيه به شرح زير بود: به استحضار تمام بزرگواراني كه پس از مصاحبه‌هاي منتشر گشته از سوي برخي مقامات در ارتباط با اعلام دلايل «ابطال انتخابات اينجانب» پرسش مي‌كنند، مي‌رساند: فارغ از بحث ابطال انتخابات يك نفر در زمان تاييد صحت انتخابات كل حوزه كه مسلما نيازمند مداقه حقوقي است, تا اين لحظه از سوي شوراي محترم نگهبان و يا وزارت كشور دلايلي مبني بر علل ابطال به اينجانب ارايه نگشته كه دفاعيه‌اي تقديم سروران گردد. مسلما در يك جامعه اسلامي انتظار مي‌رود مبناي نظرات و نظارت‌هاي صورت گرفته از سوي نهادهاي سياسي بر اصل حاكميت قانون استوار باشد. همان‌گونه كه امام راحل بزرگوارمان و مقام معظم رهبري (مد ظله العالي) قانون را فصل‌الخطاب عنوان فرمودند و قانون اساسي به عنوان والاترين قانون در كشور, اين اصل را مورد تاكيد قرار داده است.
وزارت كشور: دلايل ابطال آرا را از شوراي نگهبان بپرسيد
با توجه به اينكه كشور در تعطيلات رسمي نوروز به‌سر مي‌برد همه چشم‌ها به سوي وزارت كشور دوخته شده بود تا شايد اين وزارتخانه به عنوان مجري انتخابات پرده از دلايل اين اقدام بي‌سابقه شوراي نگهبان بردارد و مشخص شود كه چرا و چگونه تمام آراي منتخب مردم يك شهر باطل شده است. اما مسوولان وزارت كشور هم اعلام كردند كه شوراي نگهبان تنها خبر ابطال آرا را به وزارت كشور اعلام كرده و دليل آن را بيان نداشته است. در اين ميان اما سخنگوي وزارت كشور جملاتي را بيان كرد كه بر ابهامات اضافه كرد. حسينعلي اميري در حاشيه مراسم ترحيم والده همسر رييس‌جمهور گفت: برداشت ما از جهت حقوقي و استنباط ما با شوراي نگهبان در خصوص ابطال آراي منتخب سوم اصفهان متفاوت است. به گزارش ايرنا، حسينعلي اميري درباره ابطال آراي يكي از منتخبان اصفهان در مجلس دهم افزود: البته اين موضوع در دست پيگيري است. وي در خصوص علت باطل شدن آراي منتخب سوم اين شهر گفت: اين را از شوراي نگهبان بپرسيد. اميري در خصوص اينكه آيا شوراي نگهبان دلايل اين ابطال را به وزارت كشور اعلام كرده است يا خير؟ گفت: به وزارت كشور چيزي اعلام نشده است. صحبت اميري در مورد تفاوت استنباط شوراي نگهبان و وزارت كشور در مورد ابطال آراي مينو خالقي اين مساله را مطرح كرد كه آيا وزارت كشور ابطال آرا را پذيرفته است؟ محمد حسين مقيمي، رييس ستاد انتخابات كشور هم در گفت‌وگو با فارس در پاسخ به اين سوال كه آيا علت ابطال آراي نفر سوم انتخابات مجلس شوراي اسلامي در حوزه انتخابيه اصفهان به وزارت كشور اعلام شده يا خير، اظهار كرد: ما نمي‌دانيم علت ابطال آرا چيست. وي افزود: شوراي نگهبان در مكاتبه با وزارت كشور اعلام كرده كه در حوزه انتخابيه اصفهان آراي يك نفر باطل و چهار نفر تاييد شده است. رييس ستاد انتخابات كشور تاكيد كرد: شوراي نگهبان اعلام كرده كه انتخابات نفر سوم كه خانم خالقي هست باطل شده است. مقيمي خاطرنشان كرد: شوراي نگهبان به صورت رسمي و كتبي علت ابطال را به وزارت كشور اعلام نكرده است.
سلب عنوان نمايندگي به سادگي ميسر نيست
بهمن كشاورز، رييس اتحاديه سراسري كانون‌هاي وكلاي دادگستري ايران (اسكودا) در تفسير و واكاوي حقوقي ابطال آراي مينو خالقي، منتخب سوم مردم اصفهان در انتخابات دهمين دوره مجلس شوراي اسلامي از سوي شوراي نگهبان گفت: صورت مساله براي ما روشن نيست زيرا خود ايشان در مطلبي كه به تاريخ هفتم فروردين 95 در كانال اختصاصي خود گذاشته‌اند اعلام فرمودند «همان‌طور كه مستحضريد بنا به مصاحبه رسمي سخنگوي محترم هيات نظارت بر انتخابات، آراي اينجانب ابطال گشته و اصلا مساله رد صلاحيت مطرح نيست...». اين بيان هرچند روشن است اما ناچار ابهاماتي در ذهن ايجاد مي‌كند. زيرا صلاحيت اين سركار خانم مورد تاييد هيات نظارت و هيات اجرايي بوده و مآلا باعث شده است كه ايشان امكان شركت در انتخابات را پيدا كنند. با توجه به اينكه شخصا فرموده‌اند موضوع صلاحيت مطرح نيست ناچار بايد به اين نتيجه برسيم كه ايشان صالح تشخيص داده شده‌اند. به گزارش خبرآنلاين وي افزود: مضافا اينكه آقاي استاندار اصفهان فرموده‌اند صحت انتخابات در اصفهان تاييد شده اما شوراي نگهبان صحت انتخاب نفر سوم را تاييد نكرده و در متن نامه شوراي نگهبان به علت ماجرا اشاره‌اي نشده است.
اين حقوقدان با بيان اينكه فعلا با پديده‌اي تحت عنوان «ابطال آراي يكي از منتخبين» مواجه هستيم كه درخور تامل است، خاطرنشان كرد: زيرا بحث ابطال صندوق يا ابطال انتخابات يك منطقه يا يك شهر مطرح نيست بلكه گفته شده آراي مردم به خانم محترم مذكور ابطال گشته است. تا آنجا كه ما مي‌دانيم قانونا ابطال راي در موارد خاصي ميسر است كه در قانون انتخابات برشمرده شده است. بهمن كشاورز ادامه داد: از طرفي هرچند اعلام شده بحث ردصلاحيت مطرح نيست اما به موجب تبصره ماده 50 قانون انتخابات «ردصلاحيت داوطلبان نمايندگي بايد مستند به قانون و براساس مدارك و اسناد معتبر باشد.» بنابراين به طريق اولي وقتي نماينده‌اي عملا انتخاب شده و مردم به او راي داده باشند سلب عنوان نمايندگي از او كاري دشوارتر و مهم‌تر است و به سادگي ميسر نيست زيرا كه فرموده‌اند«ميزان راي مردم است». بنا به گفته اين چهره حقوقدان درصورتي كه ابطال آراي يك نماينده منتخب (و نه ابطال صندوق يا ابطال انتخابات) مطرح باشد، چنين ابطالي مستلزم آن است كه صندوق‌هاي مربوط به انتخابات شهر مورد نظر گشوده و نام كانديدا در تك‌تك اوراق راي ابطال و آرا مجددا شمرده شود كه چنين اقدامي عملا ميسور نيست.
در همين راستا اما رييس شوراي سياستگذاري اصلاح‌طلبان اصفهان از سوالات و ابهاماتي مي‌گويد كه آن روزها ذهن مردم اصفهان را به خود مشغول كرده است. علي نكويي در گفت‌وگو با «اعتماد» يكي‌يكي تمام ابهامات مربوط به ماجراي اصفهان را برمي‌شمرد و مي‌گويد: بايد به مردم توضيح داد كه چرا آراي آنها اين‌گونه بدون هيچ توضيحي باطل شده است. نكويي به اعتماد مردم اشاره مي‌كند و مي‌گويد: اين آخرين انتخابات اصفهان نيست، سال‌هاي آينده هم انتخابات‌هايي در راه است و اگر نتوانيم از راي مردم پاسداري كنيم و اعتماد آنها خدشه‌دار شود چگونه مي‌توانيم از آنها بخواهيم پاي صندوق‌هاي راي بيايند؟ رييس شوراي سياستگذاري اصلاح‌طلبان اصفهان در پاسخ به اين سوال كه دليل تغيير در نتيجه انتخابات اصفهان چه بوده است، مي‌گويد: ابتدا به ما گفتند خانم خالقي ردصلاحيت شده است و پس از آن بحث ابطال آرا را مطرح كردند. نكويي اضافه مي‌كند: اين اتفاق براي همه مردم اصفهان سخت و غيرقابل‌باور است و نسبت به اين موضوع اعتراض كرديم و نامه‌هايي به رييس‌جمهور، وزير كشور و رييس ستاد انتخابات كشور هم نوشته‌ايم و خواستار پاسداري از آراي مردمي شده‌ايم كه به دعوت رهبر انقلاب و رييس‌جمهور پاي صندوق راي حاضر شده‌اند. اين فعال سياسي اصلاح‌طلب مي‌گويد: ماجرا چه ردصلاحيت باشد و چه ابطال آرا ابهامات و سوالاتي را براي ما به وجود آورده است كه بايد به آنها پاسخ داده شود. وي ادامه داد: اگر خانم مينو خالقي ردصلاحيت شده‌اند، چگونه است كه شوراي نگهبان ابتدا ايشان را تاييد كرده و پس از آنكه ايشان پيروز شدند و راي مردم را كسب كردند ناگهان از سوي همان شورا ردصلاحيت مي‌شوند؟ نكويي اضافه كرد: اگر آراي ايشان باطل شده است بايد مد نظر داشته باشيم كه ابطال آرا يك‌سري ضوابط قانوني دارد كه بايد همه آنها رعايت شود و دليل قانوني براي آن بيان شود مثلا بگويند آيا رايي خريد و فروش شده يا تخلفي رخ داده كه نزديك به يك ماه پس از انتخابات، شوراي نگهبان تمامي آراي يك نماينده منتخب را باطل اعلام مي‌كند؟ علي نكويي اما به مساله ديگري هم اشاره مي‌كند و مي‌گويد: بر فرض كه خانم خالقي ردصلاحيت يا آرايش باطل شده باشد و از راهيابي به مجلس بازبماند، اينكه سخنگوي شوراي نظارت بر انتخابات مي‌گويد در انتخابات ميان دوره‌اي تكليف يك كرسي اصفهان مشخص مي‌شود هم ابهامات و سوالاتي را در ذهن مردم اصفهان ايجاد كرده است. وي در مورد اين ابهامات ادامه مي‌دهد: بعد از خانم خالقي آقاي عليرضا آجوداني كه از ديگر كانديداهاي ليست اميد هستند هم توانستند 4/26 درصد آرا را كسب كنند كه حد نصاب است و با اين حساب ايشان بايد به عنوان منتخب مردم اصفهان اعلام شوند و نيازي به انتخابات ميان دوره‌اي نيست. رييس شوراي سياستگذاري اصلاح‌طلبان اصفهان در پاسخ به اين سوال كه آيا اميدي به تجديد نظر در مورد مينو خالقي منتخب مردم اصفهان دارند يا خير گفت: ما اميدواريم كه رييس‌جمهور به عنوان مجري قانون اساسي از آراي مردم اصفهان پاسداري كند و بر همين اساس هم به رييس‌جمهور نامه نوشتيم. نكويي در پايان صحبت‌هايش از بداخلاقي‌هاي رسانه‌اي نسبت به مينو خالقي انتقاد كرد و گفت: ايشان از خانواده‌اي متدين و انقلابي كه همواره مورد وثوق مردم اصفهان بوده و هستند و درست نبود كه اين‌گونه با حيثيت ايشان و خانواده‌شان بازي كنند و نسبت‌هاي ناروايي را به او روا دارند، بازي با حيثيت خانم خالقي و خانواده محترم‌شان بازي با حيثيت مردم اصفهان بود.