سكوت مدرسين قم
آيت‌الله مقتدايي: برنامه‌اي براي رياست مجلس خبرگان نداريم
مجتبي حسيني
جامعه مدرسين حوزه علميه قم را بايد «قوه چهارم» نظام سياسي ايران دانست، چه آنكه شايد به ظاهر حوزه علميه قم را جمع شيوخ نامدار و سادات پرآوازه اين جامعه اداره مي‌كند اما به واقع اين جامعه مدرسين است كه هم از نظر «ايدئولوژيك» و هم از جهت «تقويت جايگاه سياسي» و «حوزوي» نقشي بي‌بديل در حاكميت دارد.
از ديگر سو جامعه مدرسين را بايد بزرگ‌ترين تشكيلات مذهبي- سياسي روحانيت ايراني به حساب آورد چرا كه طلبه‌اي، روحاني نمي‌شود مگر آنكه مستقيم و غيرمستقيم به نظارت و قواعد جامعه مدرسين مرتبط باشد. همين است جداي از دو حوزه علميه اصفهان و خراسان كه قدمتي تاريخي دارند، حوزه علميه قم، اتاق فكر و مقر شبكه مديريتي روحانيت در ايران است. از سوي ديگر، چهره‌هاي سرشناسي از جامعه مدرسين حوزه علميه قم در آغاز عصر جمهوري اسلامي در مناصب عالي حكومتي و مذهبي از رياست قوا و خبرگان رهبري و مجلس شوراي اسلامي، شوراي نگهبان، دستگاه قضايي، شوراي تشخيص مصلحت نظام، شوراي عالي انقلاب فرهنگي قرار گرفته‌اند تا مشخص شود كه «فقهاي مبارز» پيش از انقلاب با پيروزي انقلاب به «فقهاي كارگزار» مبدل شده‌اند. همين تغيير كاركرد اين جامعه را همچون ستون فقرات نظام سياسي به افكار عمومي معرفي كرده كه تغيير و تحولاتش همواره براي نخبگان سياسي- مذهبي حايز اهميت بوده است و در تمامي طول تاريخ حيات 54 ساله آن مي‌شود در گوشه به گوشه تاريخ پيشاانقلاب و پساانقلاب ردپاي آن را ديد. كارويژه جامعه مدرسين پيش از پيروزي انقلاب، مبارزه با توتاليتاريسم پهلوي بود و پس از انقلاب به دوش كشيدن مسووليت‌هاي سنگين انقلاب را برجان خريد. جامعه مدرسين از همان بدو پيروزي انقلاب نمي‌توانست نسبت به هدايت سياسي مردم انقلابي ايران بي‌تفاوت باشد و همين بود كه در گردنه رقابت‌هاي انتخاباتي ورودي موثر داشت. حالا اما اوضاع و احوال جامعه مدرسين كمي متفاوت است. اين شرايط متفاوت هم به انتخابات رياست‌جمهوري سال 92 و برخي اختلاف‌نظرها ميان اعضاي ارشد اين تشكل مذهبي- سياسي باز مي‌گردد. جايي كه ميان آيت‌الله محمد يزدي و آيت‌الله محمدتقي مصباح‌يزدي بر سر حمايت از كدا‌م‌يك از كانديداهاي انتخابات رياست‌جمهوري همگرايي نظري وجود نداشت.
ژجامعه مدرسين پس از انتخابات رياست‌جمهوري در انتخابات مجلس دهم هم ترجيح داد تا كمتر به سياست و انتخابات ورود پيدا كند. هرچند باز هم اعضاي ارشد جامعه در اين انتخابات بر سر تنظيم ليست انتخاباتي و قرار دادن و قرار ندادن نام آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني در فهرست انتخاباتي خود، كارشان به حرف و حديث كشيد. در نهايت بنا به تصميم آيت‌الله محمد يزدي نام آيت‌الله هاشمي در فهرست انتخاباتي جامعه مدرسين قرار نگرفت تا هرچند جامعه روحانيت مبارز نام آيت‌الله هاشمي را در فهرست انتخاباتي خود قرار داد اما ليستي به نام «خبرگان مردم» در اختيار افكار عمومي قرار گرفت كه به ليست انتخاباتي هاشمي‌رفسنجاني مشهور شد. اين ليست توانست ليست جامعه مدرسين را در انتخابات خبرگان پشت سر بگذارد تا آيت‌الله شيخ محمد يزدي نتواند مجددا راهي مجلس خبرگان رهبري شود.
حالا اين روزها افكار عمومي به دنبال پاسخي براي اين پرسشند كه چه كساني نامزد رياست مجلس خبرگان رهبري خواهند شد؟
براي پاسخ به اين پرسش بايد به انتظار نشست و ديد فقهاي نامدار خبرگان چه كسي را انتخاب مي‌كنند اما در اين ميان يك اتفاق ويژه رخ داده است: «كناره‌گيري جامعه مدرسين حوزه علميه قم از انتخابات هيات رييسه خبرگان رهبري» اين خبري است كه روز گذشته آيت‌الله مقتدايي عضو ارشد اين جامعه به «آنا» داده است.
آيت‌الله مقتدايي درباره برنامه اين تشكل براي رياست مجلس پنجم خبرگان رهبري گفته است: «جامعه مدرسين براي رياست مجلس پنجم خبرگان رهبري برنامه‌اي ندارد و تا به حال نيز درباره آن صحبتي نكرده است. اين مساله مربوط به خود اعضاي خبرگان است كه چه كساني كانديدا مي‌شوند و چه كساني راي مي‌آورند و جامعه مدرسين در اين موضوع دخالتي ندارد.» به گفته آيت‌الله مقتدايي جامعه مدرسين درباره رياست خبرگان هيچ رايزني‌اي نداشته و نخواهد داشت.