اعتراضات دماوندي‌ها
نتيجه داد
طرح گازرساني
به لاريجان
طرحي مجوز‌دار
كه متوقف شد
اعتماد| طرح گازرساني به لاريجان، از بخش‌هاي آمل در استان مازندران، براي دماوندي‌ها مشكلات محيط‌زيستي ايجاد كرده، آنقدر كه رييس سازمان حفاظت محيط‌زيست با حضور در منطقه، قول پيگيري مشكلات و تخلفات انجام شده را به اهالي اين شهرستان داد. بر اساس آنچه معصومه ابتكار، در خصوص اين طرح اعلام كرده، مجوز‌هاي لازم از سوي سازمان ارايه شده بود. مجريان طرح، پيش از صدور مجوز دست به كار شده بودند و شش ماهي مي‌شد كه بي‌اعتنا به اينكه نظر كارشناسي سازمان در اين خصوص چه خواهد بود، طرح را استارت زده بودند و ظاهرا در همين مدت هم خسارت‌هاي محيط‌زيستي نصيب دماوند شده است.
ابتكار كه روز دوشنبه به دماوند رفته بود، در بازديدي كه از اين طرح داشت، به ايسنا گفته بود: طرح انتقال لوله گاز 16 اينچ دماوند به منطقه كوهستاني لاريجان، مصوبه ارزيابي اثرات زيست‌محيطي را كسب كرده و در صورت افزايش مسير، طبق قانون نيازمند دريافت مصوبه لازم است.
او دغدغه داشتن مردم اين شهر نسبت به حفاظت از محيط‌زيست شهرشان را ستودني دانست و گفت: با توجه به شعار «همه محيط‌بان باشيم» از سوي اداره محيط‌زيست دماوند، داشتن دغدغه حفظ محيط‌زيست و منابع طبيعي توسط مردم منطقه بسيار ارزشمند است. طي مراحل اجراي اين پروژه شاهد اشكالاتي در طرح بوديم كه مطرح و بازنگري شد و در نهايت اين پروژه مصوبه ماده 2 كه مصوبه ارزيابي اثرات زيست‌محيطي است را كسب كرد.
بعد از اعتراضات مردمي اين منطقه نسبت به وارد آمدن خسارات محيط‌زيستي، بازرساني از سازمان حفاظت محيط‌زيست راهي دماوند شدند تا مشاهدات خود را از اين روند ثبت كنند. ابتكار با اشاره به اين هيات‌هاي بازرسي، گفت: بعد از تاييد مصوبه ارزيابي، مرحله نظارت در اجراي طرح مورد توجه سازمان محيط‌زيست خواهد بود، البته با آغاز اجراي طرح شاهد اعتراضي از سوي مردم و مسوولان منطقه بوديم كه هيات‌هاي بازرسي استان و سازمان با حضور در محل اجراي پروژه و دريافت گزارش‌هايي در خصوص ميزان اجرا، آن را بررسي كردند.
رييس سازمان حفاظت محيط‌زيست با اشاره به ملي يا استاني بودن طرح نيز گفت: ميزان عملياتي كه از سوي كارفرما به سازمان محيط‌زيست واگذار شده به ميزان 17 كيلومتر است كه همين ميزان هم‌اكنون داراي طرح ارزيابي زيست‌محيطي است و اگر مسيري به اين ميزان افزوده شده بايد بر اساس قانون در دستور كار قرار گيرد. تمامي طرح‌هاي عمراني نيازمند داشتن مصوبه ماده 2 بوده و نتايج آن نيز در اجرا مورد توجه قرار مي‌گيرد كه اين مهم از سياست‌هاي دولت يازدهم است و با جديت نيز دنبال مي‌شود.
اعتراض ما همين 17 كيلومتر است
محمدرضا ديهيم، فعال محيط‌زيستي دماوند، در خصوص بازديد ابتكار و قول پيگيري او در خصوص اين طرح به اعتماد گفت: مشكلاتي كه به واسطه احداث اين خط لوله گاز به لاريجان ايجاد شده، بيشتر محيط‌زيستي است. ما مشكلي با ايجاد خط لوله به اين بخش نداريم، آنها حق دارند صاحب خط گاز شوند، اما مي‌توانند مسير دوم جايگزيني براي اين انتقال پيدا كنند. شهريور ماه سال گذشته، مجريان اين طرح، قبل از صدور مجوز ارزيابي، شروع به تخريب كوه‌ها كردند. اين در حالي بود كه اسفند ماه، يعني شش ماه بعد از شروع به كار اين طرح، مجوز محيط‌زيستي طرح صادر شد. مردم دماوند به اينكه لوله فشار قوي گاز دارد از بيخ شهر عبور مي‌كند و نقاط ديدني شهر را مورد آسيب قرار مي‌دهد، اعتراض دارند. همه اعتراض ما به همين 17 كيلومتري است كه دكتر ابتكار هم به آن اشاره كرد. شهردار و هم فرماندار شهر هم از معترضان اين طرح‌اند.
صدور مجوز محيط‌زيستي براي طرح گازرساني به لاريجان، وقتي مورد اعتراض مردم منطقه واقع شد، از سوي سازمان نيازمند تجديدنظر قرار گرفت. ابتكار در اين خصوص گفت: سير قانوني مجوز طي شده ولي با اعتراضاتي كه شده فهميديم مشكلاتي هست دستور داديم بازديد از منطقه باشد.
به گفته ديهيم، روز بازديد ابتكار از منطقه، اعلام شد كه گزارش بازديد بازرس‌ها تاييد كرده مواردي كه در ميدان ديده شده، خلاف مجوز است، اما رسيدگي به آن روال قانوني دارد.
انجمن محيط‌زيست، انجمن دانش‌آموختگان، هيات كوهنوردي و انجمن تخصصي حقوق، با كار كردن روي اين طرح، مشكلات اصلي محيط‌زيستي آن را استخراج كردند و در اختيار كارشناسان گذاشتند. با پيگيري اين موارد، شوراي تامين شهرستان، پي به نواقص برد و دستور توقف طرح از بهمن ماه سال گذشته صادر شد تا مستنداتش تكميل و بررسي شود. بازرس سازمان هم در گزارشي كه داشت، مخالفت خود را با مجوز اعلام كرده است. پروژه متوقف شده است. خواسته ما گازرساني به لاريجان از مسيرهاي داخل خود استان مازندران يا از غرب دماوند است، مسيري كه آسيب زيست‌محيطي‌اش كمتر باشد. در حال حاضر، خط لوله شهر را با فاصله كمي از نقاط مسكوني دور زده است. با بزرگ‌تر شدن شهر، حريم خط لوله دچار آسيب مي‌شود. اصلا قبل از سال 90، احداث يك جايگاه سي ان جي در اين منطقه در دستور كار وزارت نفت بود كه هم آسيب كمتري وارد مي‌شد و هم هزينه كمتر. اما اين طرح جايگزين سي ان جي مي‌شود، طرحي كه معلوم نيست انتهايش به كجا مي‌رسد. فعلا تا امامزاده هاشم رفته و اگر احيانا از جاده هراز نتواند عبور كند يا مجوز ندهند، عملا جز تخريب براي شمال و شرق دماوند باقي نمي‌ماند.
از نگاه فعالان محيط‌زيست استان، بزرگ‌ترين تخلف همين است كه پيش از صدور مجوز، كار شروع شده است. اما تخلفات ديگري چون عرض مسير كه بايد 14 متر باشد و در برخي نقاط به بيش از صد متر مي‌رسد، برخورد مسير خط انتقال در چند نقطه با رودخانه‌هاي دايمي آب شرب و كشاورزي شرق استان تهران در حوزه آبريز سد ماملو و شهرستان دماوند، تداخل با مسير انتقال از نزديكي مناطق مسكوني و حاشيه شهرها و روستاها و بعضا با حريم شهري، عبور خط انتقال از كوه‌ها و مناطق بكر طبيعي و گردشگري و تفرجگاهي كه فرصت سوءاستفاده را براي زمين خواران و كوه خواران فراهم مي‌كند، احتمال دچار تعرض و آسيب شدن خط لوله با توجه به نزديكي به مناطق شهري و روستايي، عبور خط انتقال از نقاط با خطر بالا به علت وجود گسل فعال مشاء - فشم و احتمال لغزش و زلزله، درمعرض تهديد بودن مناطق مسكوني شهري و روستايي به خاطر وجود لوله گاز در ارتفاعات سه هزار متري دماوند و روي گسل با فشار psi1000، ايجاد ميليون‌ها مترمكعب خاك باطله و مازاد كه به واسطه تخريب كوه‌ها و دامنه‌هاي پر شيب و دره‌هاي عميق بوده و پخش شدن اين حجم از خاك باطله كه موجب از بين رفتن پوشش گياهي كه بعضا جزو گياهان اندميك و نادر محسوب مي‌شوند، خواهد شد. همچنين اين خاك مازاد مي‌تواند مديريت روان آب‌ها و سيلاب‌ها در حوزه‌هاي آبخيز اطراف شهر را دچار اشكال جدي كند.
معصومه ابتكار، مجوز طرح گازرساني به لاريجان را مشروط اعلام كرده است، مشروط به مشاهده نشدن تخلف. به گفته او، در صورت مشاهده تخلف قطعا ادامه كار متوقف مي‌شود، با توجه به درخواست‌هايي كه در اجراي اين پروژه وجود داشت، هم‌اكنون عمليات پروژه متوقف شده است و امكان بازنگري نيز وجود دارد تا اين‌گونه عمليات‌ها با حداقل آسيب همراه باشد.