شريعتي نه ميراث‌دار فرديد بود ،نه آل احمد
بازگشت به خويشتن، نسخه بديل روشنگري در كشورهاي اسلامي است كه مي‌خواستند از زير يوغ استعمار خارج شوند. سابقه آن هم البته به فرديد و آل‌احمد مربوط نمي‌شود بلكه به ميرزايوسف‌خان مستشارالدوله كه منادي اخذ تمدن غربي بود، بر مي‌گردد. او از برقراري قانون سازگار با ديانت، معرفي سلطنت مقيده، حفظ آزادي‌هاي فردي و آزادي نشر و حدود آن سخن گفت. مستشارالدوله را مي‌توان اصلاح‌طلبي مدرن اما با مشي آشتي‌جويانه و با ديانت معرفي كرد.
جريان بازگشت به خويشتن نه از احمد فرديد و جلال آل‌احمد آغاز شد و نه شريعتي ميراث‌دار آن بود. فرديد مبدع غربزدگي بود و همواره مي‌گفت اين اصطلاح ابتكار او بوده و آل‌احمد آن را از او اخذ كرده است، آنچنان كه آل‌احمد نيز به اين مساله در اوايل كتاب غربزدگي اشاره كرده است.