بن رودز، معاون مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور امريكا:
توافق هسته‌اي نماد آشتي بزرگ‌تر تهران – واشنگتن نيست
با نزديك شدن به سالروز توافق هسته‌اي ميان ايران و 1+5، رسانه‌هاي متفاوت منطقه‌اي و بين‌المللي به سراغ مقام‌هاي امريكايي حاضر در متن يا حاشيه سه سال مذاكره هسته‌اي فشرده با ايران مي‌روند تا شايد ناگفته‌اي، دلواپسي‌اي يا نگراني را از زبان آنها بشنوند. شبكه خبري الجزيره در تازه‌ترين اين گفت‌وگوها به سراغ جان كري، وزير امور خارجه امريكا و بن رودرز، معاون مشاور امنيت ملي كاخ سفيد رفته است. بن رودرز كه دولتش در سه سال گذشته شديدترين فشارها و انتقادها در خصوص توافق هسته‌اي با ايران را تحمل كرده است در اين مصاحبه مانند تمام ديپلمات‌ها از ظن خود به سوال‌ها و ابهام‌ها در خصوص برجام، نقش منطقه‌اي ايران، تلاش‌هاي باراك اوباما در سوريه و ديگر مسائل پاسخ داده است.
به گزارش ايسنا، بن رودز، معاون مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور امريكا در گفت‌وگو با شبكه خبري الجزيره در پاسخ به سوالي مبني بر اينكه عده‌اي مي‌گويند جرج بوش، رييس‌جمهور پيشين امريكا در سال 2003، عراق را تحويل ايران داد و رييس‌جمهور اوباما نيز تحويل عراق به ايران را تثبيت كرد و بسياري بر اين باورند كه دولت اوباما به ايران نزديك‌تر شده است، با تكيه بر ادعاهاي بي‌اساس عليه كشورمان گفت: در اينجا بايد به چند نكته اشاره كنم؛ وقتي دولت ما به قدرت رسيد، ايران در سوريه نفوذ بسيار زيادي داشت. اسد همواره به ايران وابسته بوده است. حزب‌الله نيز همواره در سوريه بسيار فعال بوده است. ايران در سوريه به دنبال اهداف خودش بوده و در دولت ما، اين فعاليت‌ها گسترش پيدا نكرده است، بلكه ايران براي حفظ اين منافعش در سوريه مي‌جنگد. البته ما با اين اقدامات ايران مخالف بوده‌ايم.
وي گفت: درباره عراق نيز بايد بگويم كه ما به صراحت اعلام كرده‌ايم دولت اين كشور بايد نماينده تمام مردم عراق باشد. اگر به كمك‌هاي امنيتي ما هم نگاه كنيد مي‌بينيد كه بخش اعظم كمك‌هاي ما به گونه‌اي است كه فرقه‌هاي مختلف در آن حضور دارند. ما كوشيده‌ايم قبايل سني در روند سياسي و امنيتي عراق مشاركت داشته باشند.
رودز در ادامه با اشاره به توافق هسته‌اي ايران و گروه 1+5 و تكرار ادعاهاي غرب و امريكا عليه برنامه هسته‌اي كشورمان گفت: درباره ايران نيز به صراحت گفته‌ايم كه ما با ايران به توافقي رسيديم كه به نظر ما، بسيار مثبت است اما اين توافق فقط بر يك مساله يعني موضوع هسته‌اي تمركز داشت. اين توافق، نماد آشتي بزرگ‌تر با ايران نيست. ما در بسياري از بخش‌هاي منطقه خلاف سياست‌هاي ايران عمل مي‌كنيم. ما واقعا معتقديم توافق هسته‌اي، ارزشش را داشت.
وي با ادعاي اينكه تمام اقدامات كنوني ايران در منطقه مشكل‌ساز است، افزود: حال اگر اين اقدامات را مدنظر داشته باشيم و اين كشور سلاح هسته‌اي نيز داشته باشد، فعاليت‌هاي ايران وضع بسيار بي‌ثبات‌كننده‌تري را در مقايسه با وضع بسيار دشوار كنوني رقم خواهد زد. به نظر ما، توافق هسته‌اي ارزش داشت. البته اين سخن به معناي آن نيست كه ما موضع روشني درباره آينده عراق و سوريه نداشته باشيم و به دنبال تشكيل دولت فراگيرتر در اين كشورها نباشيم و مانع از مداخله‌هاي خارجي در اين كشورها نشويم.
معاون مشاور امنيت ملي كاخ سفيد در پاسخ به اين سوال كه واشنگتن در تعامل رسانه‌اي با مردم امريكا و متحدان منطقه‌اي‌اش در خصوص توافق هسته‌اي چه مقدار صداقت داشته است، گفت: تمام كساني كه بحث‌هاي مربوط به اين مساله را دنبال مي‌كردند به خوبي مي‌دانند كه ما در زمينه استدلال‌هايي كه در حمايت از توافق هسته‌اي مطرح مي‌كرديم، بسيار شفاف و روشن عمل كرديم. اين سخنان ما مبتني بر واقعيت‌هاي مفصل درباره ماهيت برنامه هسته‌اي و ماهيت مسائل مربوط به كوچك شدن برنامه هسته‌اي ايران و انتقال ذخاير هسته‌اي به خارج از ايران و تحت نظارت قرار گرفتن سانتريفيوژهاي ايران بود. ما تلاش كرديم بهترين استدلال‌ها را درباره توافق هسته‌اي بيان كنيم. اين استدلال‌ها در حقايق ريشه داشت.
وي ادامه داد: بهترين دفاعي كه امروز مي‌توانيم مطرح كنيم اين است كه اگر به نحوه اجرايي شدن توافق هسته‌اي نگاه كنيد، مي‌بينيد كه اين روند مطابق رويه‌اي بود كه ما مي‌گفتيم، به‌طوري كه ايران ذخايرش را از كشور خارج كرده و سانتريفيوژهاي ايران تحت نظارت بين‌المللي قرار گرفته است و بازرسان در ايران حضور دارند. بنابراين مي‌بينيم كه قضاوت در اين خصوص، فقط نبايد بر اساس گفته‌هاي ما باشد، بلكه آنها مي‌توانند علاوه بر گفته‌هاي ما در تابستان سال گذشته به اتفاقاتي بنگرند كه رخ داده است.
عربستان از توافق هسته‌اي حمايت مي‌كند
مصاحبه الجزيره با جان كري، وزير امور خارجه امريكا هم بيشتر بر مسائل منطقه‌اي متمركز بود اما بحث توافق هسته‌اي، نقش منطقه‌اي ايران و جدال تهران و رياض هم از جمله بخش‌هاي پررنگ در متن بود. به گزارش تسنيم، مجري شبكه الجزيره در بخش‌هايي از اين مصاحبه پرسيد: « سوال بعدي درباره وضع كشورهاي حوزه خليج (فارس) است به ويژه با توجه به توافقي كه بين ايالات متحده و متحدانش با ايران امضا شد. عربستان سعودي از اين توافق خيلي خوشحال نيست. اين مساله اصلا پوشيده نيست. پيام شما خطاب به آنها در كجا گم شده و به هدف نرسيده زيرا دولت اوباما به آنها گفته است كه توافق با ايران به معناي آن نيست كه امريكا روابطش را با عربستان سعودي و ديگران فدا مي‌كند؟»
كري در پاسخ گفت: بايد صادقانه بگويم كه اين سخن، يا برداشت اشتباه يا سخن اغراق آميز است. سعودي‌ها بارها و بارها به ما گفته‌اند كه از اين توافق حمايت و از كارهايي پشتيباني مي‌كنند كه ما انجام داده‌ايم. آنها از اقدامات جاري ما نيز حمايت مي‌كنند براي اينكه اطمينان حاصل شود هيچ كشوري در امور داخلي كشوري ديگر مداخله نمي‌كند. ما محموله‌اي تسليحاتي را رهگيري كرديم كه به سمت يمن در حال انتقال بود. زماني هم كه لازم بود، تحريم‌هايي (عليه ايران) اعمال كرديم كه علت آن نيز فعاليت‌هاي موشكي (ايران) بود. ما به‌شدت تلاش مي‌كنيم تا هر گاه امكان‌پذير باشد از طريق مسالمت‌آميز، اختلاف‌ها را حل و فصل كنيم. درباره زمان و مكان استفاده از زور بايد بسيار دقت كرد زيرا اين رويكرد همواره تاثيرات و پيامدهايي دارد.
وي در ادامه در پاسخ به سوالي درباره وضع گذشته و چشم‌انداز آتي سوريه گفت: من به گذشته نگاه نمي‌كنم. من بر وضع كنوني تمركز دارم و اينكه چگونه مي‌توانيم آتش بسي واقعي برقرار كنيم و لازم است چه كارهايي انجام شود تا انتقال قدرت واقعي براساس فرآيند بيانيه ژنو شكل بگيرد كه ايران، روسيه، تركيه، قطر و عربستان سعودي و همه ما در قطعنامه 2254 شوراي امنيت سازمان ملل متحد از آن حمايت كرده‌ايم. ما براي رسيدن به اين هدف تلاش مي‌كنيم. همه انرژي من نيز با تمركز بر آينده است و نه گذشته. براي مدتي آتش بس موقت واقعي در سوريه برقرار شد و ما ثابت كرديم كه مي‌توان اين كار را انجام داد. در اين مدت، زندگي مردم به صورت ناگهاني تغيير كرد و مردم سوريه اين امكان را پيدا كردند كه به رستوران بروند، در تظاهرات شركت كنند و با آزادي بيشتري تحرك داشته باشند. در اين مدت شاهد گسترش انتقال كمك‌ها به سوريه بوديم و توانستيم كمك‌ها را به مردمي برسانيم كه سال‌ها از اين كمك‌ها بي‌بهره بودند. بنابراين مردم سوريه چشيدند كه چه امكاناتي در اين زمينه وجود دارد. البته اين آتش‌بس از هم پاشيده شد كه علت آن نيز اتهاماتي بود كه دو طرف عليه هم مطرح مي‌كردند. يك طرف مي‌گفت كه رژيم اسد همچنان به حملاتش به حلب ادامه مي‌دهد، رژيم اسد نيز مي‌گفت مخالفان همچنان به درگيري در حلب ادامه مي‌دهند. هر يك از دو طرف مدعي بودند كه فقط با حملات طرف ديگر مقابله مي‌كنند. اين روند به شكست منجر شد. حالا صحبت‌هايي كه با روسيه و ديگران داريم اين است كه چگونه با شفافيت، توقف واقعي درگيري‌ها را تضمين كنيم به‌طوري كه بدانيم چه كساني مسوول نقض آتش بس هستند و آنها به علت اين كارشان پاسخگو باشند. ما در حال حاضر روي اين حوزه كار مي‌كنيم.