علياكبر صالحي، رييس سازمان انرژي اتمي:
توطئه جديد عليه ايران در راه است
«در حال زمينه‌چيني، پخت و پز و توطئه‌اي جديد عليه‌مان هستند». اين جدي‌ترين واكنشي است كه يك مقام عاليرتبه جمهوري اسلامي ايران در پاسخ به اظهارات اخير صدراعظم آلمان و دبيركل سازمان ملل متحد بيان كرده است. در حالي كه گزارش منتسب به بان‌كي‌مون به شوراي امنيت به مناسبت يك‌سالگي دستيابي به برجام و اظهارات اخير آنگلا مركل درباره فعاليت‌هاي موشكي، بار ديگر ايران، برجام و فعاليت‌هاي موشكي را به سرخط خبرها آورده است. روز گذشته علياكبر صالحي در گفت‌وگو با صداوسيما همزماني ادعاهاي آنگلا مركل و اظهارات بان‌كي‌مون را حاكي از ايجاد توطئه‌اي جديد عليه كشورمان دانست و بر جلوگيري به هنگام از آن تاكيد كرد و گفت: بايد گوش به زنگ باشيم. او در آن گفت‌وگو كه رنگ و بوي انتقادي آن بيش از هر جنبه ديگري بود، به تشريح آخرين وضعيت صنعت هسته‌اي ايران پرداخت و درباره مسائلي چون كانال خريد، گره‌ها و گشايش‌هاي برجام، مسائل توافق هسته‌اي و بدعهدي‌هاي امريكا اظهار نظر كرده است. با اين حال، اظهار نظر صالحي درباره گزارش بان كي‌مون و اظهارات مركل، اهميت سخنان او را بيش از پيش كرد و مسوول فني توافق هسته‌اي را به صدر اخبار آورد.
ضرورتي ندارد خريد غيررسمي انجام دهيم
«ايران پس از توافق هسته‌اي در پي دستيابي به فناوري و تجهيزاتي است كه به وسيله آنها بتواند برنامه هسته‌اي و موشكي خود را پيش ببرد. » اين عبارات، بخشي از گزارشي است كه سازمان اطلاعات داخلي آلمان طي آن ايران را به تلاش براي خريد غيرقانوني تجهيزات هسته‌اي متهم كرده و به عبارتي مي‌گويد ايران درصدد بوده است تا كانال خريد اقلام دومنظوره را دور بزند. صالحي در ابتداي گفت‌وگوي ديروز خود به اين مساله اشاره كرد. او در اين باره گفت: آنها اول گفتند كه سازمان انرژي اتمي چنين اقدام را كرده است و بعد گفتند سازمان انرژي اتمي چنين خريدي نكرده بلكه بيشتر براي وزارت دفاع ايران بوده است. صالحي افزود: به طور منطقي وقتي يك كانال خريد در برجام تعبيه كرده‌ايم ديگر ضرورتي ندارد كه سازمان انرژي اتمي بخواهد دستگاهي را به طور غيرمستقيم از بازار سياه خريداري كند كه هم هزينه بيشتري دارد و هم خطر آلودگي احتمالي خواهد داشت. مي‌توانيم تجهيزات لازم را از منشأ اصلي‌اش بخريم به كانال خريد اعلام كنيم و آنان شرايطش را مهيا مي‌كنند تا با قيمت ارزان‌تر در زمان سريع‌تر با كيفيت بهتر و با اطمينان بيشتر تجهيزات لازم را بخريم. صالحي افزود: ضرورتي ندارد كه سازمان انرژي اتمي بخواهد خريد غيررسمي انجام دهد ما اين همه زحمت كشيديم و برجام را به اينجا رسانديم كه يك كانال خريد هم داشته باشيم و خريد را هم از اين كانال انجام دهيم، اكنون چگونه ممكن است خودمان را به دردسر بيندازيم؟
آزمون مهم كانال خريد برجام
صالحي در گفت‌وگوي خود البته از امتحان كانال خريد برجام هم خبر داد. رييس سازمان انرژي اتمي درباره كانال خريد برجام اين‌گونه توضيح داد: اين كانال خريد طبق توافق برجام ايجاد شده كه ما خريدهايي را كه براي سازمان انرژي اتمي نياز داريم از طريق آن انجام دهيم. دو سه مورد هست كه تقاضا كرده‌ايم و ظرف يكي دو هفته آينده قرار است كانال خريد به اين موارد رسيدگي كند. اين اولين آزمايش است كه ببينيم كانال خريد واقعا كار مي‌كند يا نه؟ و آيا آنجا هم مي‌خواهند بدعهدي انجام دهند؟
هدف غربي‌ها در غني‌سازي صفر ايران، محقق نشد
پذيرش محدوديت‌هايي از سوي ايران در برجام، پس از دستيابي به توافق هسته‌اي موجب انتقادات بسياري شد؛ امري كه البته با اين پاسخ تيم مذاكره‌كننده همراه بوده است كه اين محدوديت‌ها صدمه‌اي به صنعت هسته‌اي ايران وارد نمي‌كند. صالحي ديروز هم در اين باره حرف‌هايي داشت. او درباره محدوديت‌هاي ناشي از برجام گفت: اين محدوديت‌ها در مقايسه با راهبرد و مطالبه غربي‌ها از ما كه غني‌سازي صفر بود ناچيز است، زيرا هدف آنان محقق نشد و مجبور شدند حق غني‌سازي ما را بپذيرند. صالحي توانمندي جمهوري اسلامي ايران براي توليد فلز اورانيوم را بالا توصيف كرد اما در عين حال آن را در شرايط كنوني غيرضروري دانست. رييس سازمان انرژي اتمي افزود: ما 9 هزار و اندي تا 10 هزار ماشين غني‌سازي داشتيم كه اينها 6 هزار ماشين شدند و از اين تعداد پنج هزار مشغول غني‌سازي‌اند و هزار تا هم در خلأ دارند مي‌چرخند لذا 10 هزار تا به شش هزار تا تبديل شده كه تفاوت چنداني نسبت به قبل ندارد. وي با اشاره به اينكه مقصد ما 190 هزار سو است، گفت: اگر از ماشين‌هاي نسل اي‌آر يك براي رسيدن به هدفگذاري 190 هزار سو بخواهيم استفاده كنيم بين 5 يا 10 هزار ماشين براي رسيدن به 190 هزارسو تفاوت زيادي وجود ندارد. صالحي با اشاره به طرح برخي انتقادها در خصوص كاهش دادن شمار سانتريفيوژها در افكار عمومي افزود: بايد اين موضوع را با آن چيزي بسنجيم كه بايد داشته باشيم؛ حتي اگر امروز هم 190 هزار سو مواد داشته باشيم اين مواد اوليه‌اي مي‌خواهد و به طور مستمر حداقل بين 300 تا 400 تن مواد اوليه براي اين مقدار سو نياز داريم كه اين مقدار را نداريم. صالحي گفت: در بعد فني ما به حفظ غني‌سازي، حفظ فعاليت‌هاي اكتشافات و استخراج دست يافتيم و به حفظ اصل تحقيق و توسعه كه البته در اين بخش مقداري محدوديت پذيرفتيم اما محدوديتي نيست كه فعاليت ما را كند، كند.
حرفم مطلوب واقع نشد
بدعهدي‌ها و عملكرد كند امريكا در اجراي برجام مساله ديگري بود كه صالحي درباره آن سخن گفت البته او در اين باره يد طولايي دارد و قبلا نيز سخنانش در اين باره خبرساز شده بود. او در خصوص نكات منفي ابعاد سياسي، حقوقي، اقتصادي و بانكي برجام گفت: چند ماه پيش بنده گفتم كه مسائل بانكي مقداري كند پيش مي‌رود كه خب حرف ما مقداري مطلوب واقع نشد. صالحي ادامه داد: لذا از آن موقع تصميم گرفتيم نه در بعد سياسي، نه در بعد بانكي و نه در بعد حقوقي صحبت نكنيم چراكه بنده مسوول فني برجام هستم. رييس سازمان انرژي اتمي البته درباره واژه‌اش در خصوص «دبه» هم سخن گفت. او در اين باره گفت: زماني كه من موضوع دبه را مطرح كردم هنوز ما به نتيجه نهايي نرسيده بوديم. وي ادامه داد: در آن زمان ما در حين مذاكره بوديم كه هرگاه به نتيجه مشتركي در مذاكره‌اي مي‌رسيديم پس از مدتي كه بار ديگر وارد مذاكره مي‌شديم، مشاهده مي‌كرديم كه مذاكرات قبلي همچنان بي‌اثر بوده است. صالحي با بيان اينكه من بر اين اساس گفتم كه طرف مقابل دبه مي‌كند، افزود: مذاكره مي‌كرديم و پس از گرفتن نتيجه وقتي مي‌خواستيم به موضوع بعدي وارد شويم طرف مقابل به موضوع قبلي باز مي‌گشت و مي‌گفتند كه از اول مذاكره كنيم.
دوباره ممكن است عزيزي ناراحت شود
صالحي با اشاره به پيش رفتن مذاكرات و عملكرد طرف مقابل در تعهدات خود به برجام تصريح كرد: من نبايد وارد اين موضوع شوم، حالا دوباره ممكن است عزيزي ناراحت شود اما در برجام طرف مقابل متعهد شده است كاري نكند كه با روح برجام در تضاد باشد. رييس سازمان انرژي اتمي به وضع قانون رواديد در كنگره امريكا پس از برجام اشاره كرد و گفت: حالا من اين را مي‌توانم بگويم و دوستي نمي‌تواند به من اعتراض كند كه مثلا آقا شما وزير اقتصاد يا رييس بانك مركزي يا وزير امور خارجه نيستيد چرا كه حداقل از نظر علمي 40 سال استاد دانشگاه هستم، لذا اين را مي‌توانم بگويم. وي ادامه داد: پيش از اين دانشگاه‌هاي ما با دانشگاه‌هاي خارج در تماس بودند و تزهاي مشترك داشتند و به ويژه دانشمندان اروپايي به راحتي به ايران مي‌آمدند و در كارگاه‌هاي فني، آموزشي و تحقيقاتي مشاركت داشتند و اين در حالي بود كه هيچ مساله‌اي در رفت و آمد آنها وجود نداشت. صالحي گفت: هم اكنون و پس از پيش آمدن قضاياي رواديد تعداد زيادي از دانشمندان اروپايي كه مقداري احتياط مي‌كنند از آمدن به ايران استنكاف دارند.
امريكايي‌ها خوب با ما راه آمدند
سخنان صالحي البته تنها درباره بدعهدي‌هاي برجام نبود. او در گفت‌وگويش به آخرين شرايط پروژه‌هاي سازمان انرژي اتمي هم پرداخت. وي در اين گفت‌وگو به تعويق كلنگ‌زني ساخت دو نيروگاه با روس‌ها اشاره كرد و اظهار داشت: قرار بود كه در سال گذشته اين كلنگ‌زني انجام گيرد، اما به خاطر برخي مسائل در خصوص اختلاف نظر كارشناسان ايراني و روسي در زمينه شاخص‌هاي فني، تصميم گرفتيم تا زماني كه اين اختلاف‌نظرها در مسائل فني حل نشده است، كلنگ‌زني را به تعويق بيندازيم. صالحي ضمن پوزش از مردم بزرگوار كشور به دليل اعلام خبر كلنگ‌زني ساخت دو نيروگاه گفت: ما قرارداد را با روس‌ها منعقد كرده‌ايم و مقرر بود كه اين اقدام صورت گيرد، ولي بحث فني و ايمني رآكتورها براي ما مهم است، لذا تا زماني كه مسائل فني كاملا روشن نشود و كارشناسان ما متقاعد نشوند يقينا شروع به ساخت نيروگاه نخواهيم كرد. وي همچنين در پاسخ به پرسشي درباره مدرن‌سازي رآكتور آب سنگين اراك با اعلام شروع اين كار به تشكيل كارگروه فني كارشناسان ايران، چين و امريكا در اين زمينه اشاره كرد و گفت: اين كارگروه تشكيل شده و آخرين جلسه دو هفته پيش در چين با حضور كارشناسان سه كشور برگزار شد. در اين جلسه طراحي مفهومي را مجددا مورد ارزيابي قرار داديم و داريم اقدامات لازم را براي طراحي‌هاي پايه شروع مي‌كنيم. صالحي خاطرنشان كرد: قرار شد اين كارگروه به ترتيب در پايتخت‌هاي يكديگر جلسات فني را برگزار كنند كه اميدواريم ظرف هفته‌هاي آينده جلسه‌اي در ايران در اين زمينه داشته باشيم و در ادامه اين جلسه قرار است در چين و امريكا جلساتي برگزار شود. معاون رييس‌جمهور در پاسخ به اين سوال كه آيا امريكايي‌ها در اين زمينه هم كارشكني كردند؟ گفت: نه، آنها اتفاقا از نظر فني خيلي خوب با ما راه آمدند.