رويكردهاي جمهوريخواهان و دموكرات‌ها نسبت به تهران چه تفاوت‌هايي دارد؟
از يك توافق شخصي تا استقبال
از فرصت تبادل نظر با مردم ايران
گروه ديپلماسي | رقابت‌هاي انتخابات رياست‌جمهوري ايالات متحده تند و تيزتر شده است. جدال هيلاري كلينتون از جبهه دموكرات‌ها با دونالد ترامپ، مردي كه مي‌گويد برآمده از دل حزب جمهوريخواه است اما داخل حزب بسياري با او همدل نيستند هر روز جذاب‌تر و غيرقابل پيش‌بيني‌تر از قبل مي‌شود. سياست خارجي يكي از اصلي‌ترين فاكتورهاي اين انتخابات است. حجم دغدغه‌ها در اين حوزه ارتباط مستقيمي با مقوله امنيت و ثبات در داخل ايالات متحده پيدا كرده است. اصلي‌ترين پرسشي كه ذهن بسياري از تحليلگران مسائل خاورميانه را به خود اختصاص داده اين است كه ايران در دو سناريو روي كار آمدن دولتي دموكرات يا ظهور رييس‌جمهوري جمهوريخواه چه جايگاهي را در دستگاه ديپلماسي ايالات متحده به خود اختصاص خواهد داد؟ موسسه صلح ايالات متحده امريكا در گزارشي به بررسي اجمالي مولفه‌هايي پرداخته است كه مي‌تواند رويكرد نامزدها به پرونده ايران را تغيير دهد يا معرف سياست‌هاي آنها باشد. ايران در منطقه و فرجام توافق هسته‌اي، دو مساله‌اي است كه سياست‌هاي رييس‌جمهور آتي پيرامون آنها مي‌چرخد. بر اساس اين گزارش، برنامه هر دو حزب جمهوريخواه و دموكرات در سال 2016 اين بود كه سياست‌هاي ايران در منطقه و سوابق حقوق بشري اين كشور را محكوم كنند. اما آنها در مورد توافق هسته‌اي بين ايران و قدرت‌هاي بزرگ دنيا كه متعاقبا مورد تاييد شوراي امنيت سازمان ملل قرار گرفت با هم اختلاف‌نظر داشتند. خبرگزاري تسنيم كه اين گزارش را ترجمه كرده است در ادامه مي‌نويسد: خط‌مشي جمهوريخواهان دربرگيرنده انتقاد شديد از توافق بود. در اين خط‌مشي عنوان شده كه «ما توافق دولت ايالات متحده با ايران ــ براي برداشتن تحريم‌هاي بين‌المللي و قرار دادن ميلياردها دلار در اختيار ايران ــ را يك توافق شخصي بين رييس‌جمهور و شركاي مذاكره‌كننده وي تلقي كرده و براي رييس‌جمهور بعدي الزام‌آور نمي‌دانيم.» اما خط‌مشي حزب دموكرات در تضاد آشكار با جمهوريخواهان زبان مثبتي را در مورد توافق مورد استفاده قرار داده است. اين خط‌مشي مي‌گويد «ما از توافق هسته‌اي با ايران حمايت مي‌كنيم، زيرا از آنجايي كه اين توافق با قاطعيت اِعمال شده و به اجرا درآمد ــ به طور قابل توجهي همه مسيرهاي ايران به سمت ساخت سلاح هسته‌اي را بدون متوسل شدن به جنگ قطع مي‌كند.» در زير گزيده‌هايي از خط‌مشي دو حزب در رابطه با ايران آمده است.
جمهوريخواهان: امنيت اسراييل در اولويت است
در بخش‌هايي از خط‌مشي حزب جمهوريخواه با اشاره به «چالش‌هاي تغيير خاورميانه آمده است: اكنون خاورميانه بيش از هر زمان ديگري پس از جنگ جهاني دوم خطرناك است. روساي جمهور هر دو حزب هر اختلاف‌نظري كه داشتند هميشه منافع ملي امريكا، اعتماد دولت‌هاي دوست و امنيت اسراييل را در اولويت قرار مي‌دادند. اين اجماع معقول و منطقي با خودنمايي‌هاي بي‌فايده رييس‌جمهور فعلي و وزراي خارجه وي جايگزين شد. نتيجه آن ويرانگري براي همه طرف‌ها به جز تروريست‌هاي اسلام‌گرا و حاميان ايراني و ديگر حاميان آنها بوده است. ما توافق دولت با ايران ــ براي برداشتن تحريم‌هاي بين‌المللي و قرار دادن ميلياردها دلار در اختيار ايران ــ را يك توافق شخصي بين رييس‌جمهور و شركاي مذاكره‌كننده وي تلقي كرده و براي رييس‌جمهور بعدي الزام‌آور نمي‌دانيم. بدون تاييد دوسوم نمايندگان سنا، اين توافق از اعتبار حقوقي برخوردار نيست. يك رييس‌جمهور جمهوريخواه به چنين توافقي متعهد نخواهد بود. ما بايد در مواجهه با وضعيتي كه امنيت ما، منافع ما و بقاي دوستان ما را در معرض تهديد قرار مي‌دهد، همه گزينه‌ها را حفظ كنيم.
ما همبستگي خود را با همه ملت‌هاي نيمكره غربي اعلام مي‌كنيم. آرزوي آنها براي بهبود اوضاع اقتصادي و آزادي سياسي شايسته سياست‌هاي بهتري از آنچه دولت ما در هشت سال گذشته در پيش گرفت، بوده است. دولت فعلي دوستان امريكا را رها كرده و به دشمنان آن پاداش مي‌دهد. يك رييس‌جمهور جمهوريخواه هرگز يك ديكتاتور ماركسيست را در ونزوئلا يا هيچ كجاي ديگر نخواهد پذيرفت. رييس‌جمهور فعلي اجازه داده اين كشور به مأمن تروريست‌هاي مواد مخدر تبديل شود، پايگاه ايران شده و امريكاي مركزي را مورد تهديد قرار دهد و پناهگاهي امن براي عوامل حزب‌الله باشد.»
دموكرات‌ها: رويه اوباما را در خصوص توافق ادامه مي‌دهيم
در ادامه اين گزارش در خط‌مشي حزب دموكرات نوشته شده است: «ما از توافق هسته‌اي با ايران حمايت مي‌كنيم، زيرا- از آنجايي كه اين توافق با قاطعيت اِعمال شده و به اجرا درآمد- به طور قابل تاييدي همه مسيرهاي ايران به سمت ساخت بمب را بدون متوسل شدن به جنگ قطع مي‌كند. ما اين ديدگاه دونالد ترامپ را نمي‌پذيريم كه مي‌گويد بايد از توافقي كه به طور صلح‌آميز برنامه هسته‌اي ايران را از بين مي‌برد اجتناب مي‌كرديم. ما كارهاي اين دولت را ادامه خواهيم داد تا اطمينان حاصل شود كه ايران هرگز به سلاح هسته‌اي دست نخواهد يافت و در صورتي كه ايران دست به ساخت چنين سلاحي بزند، در اقدام نظامي ترديد نخواهيم كرد. همچنين دموكرات‌ها نقش زيان‌بخشي كه ايران در منطقه ايفا مي‌كند را حل‌وفصل خواهند كرد و تحريم‌هاي غيرهسته‌اي را قدرتمندانه اِعمال كرده و در صورت لزوم تقويت خواهند كرد. ايران قسم مي‌خورد كه اسراييل را نابود خواهد كرد و تقريبا در همه درگيري‌هاي خاورميانه رد و نشانه‌اي از آن ديده مي‌شود. دموكرات‌ها فعاليت‌هاي بي‌ثبات‌كننده ايران از جمله حمايت آن از گروه‌هايي مانند حماس و حزب‌الله را دفع خواهند كرد، با برنامه موشك‌هاي بالستيك ايران مقابله خواهند كرد، قابليت‌هاي شركاي ما در خليج فارس را تقويت خواهند كرد و اطمينان خواهند يافت كه اسراييل هميشه توانايي دفاع از خود را دارد. سرانجام، دموكرات‌ها اين موضوع را مي‌پذيرند كه مردم ايران در پي آينده‌اي روشن‌تر براي كشور خود و مشاركت بيشتر با جامعه بين‌المللي هستند: ما از فرصت‌هاي تبادل فرهنگي، دانشگاهي و غيره با مردم ايران استقبال خواهيم كرد. »