ايران به كنوانسيون تغيير اقليم ملحق مي‌شود
ميانگين دماي ايران تا پايان قرن 21 نبايد بيش از دو درجه افزايش يابد
كوپ 21، همان بيست و يكمين اجلاس سالانه متعهدين كنوانسيون تغيير اقليم است كه دسامبر سال گذشته در پاريس برگزار شد. اجلاسي با حضور 195 كشور كه توافقاتي جهت مقابله با تغييرات اقليمي و باز شدن گره‌ها براي اقدامات عليه تغيير اقليم و همچنين سرمايه‌گذاري در جهت اقتصادي كم كربن، مقاوم، انعطاف‌پذير و پايدار در آن صورت گرفت. چهار هفته پيش، پيش‌نويس لايحه توافقنامه پاريس، در هيات وزيران به تصويب رسيد و دو هفته پيش، رييس‌جمهور آن را به مجلس شوراي اسلامي فرستاد تا در كميسيون‌هاي مختلف مطرح شود و براي نهايي شدن به صحن برود.
رييس مركز امور بين‌الملل و كنوانسيون‌هاي سازمان حفاظت محيط زيست، از ارسال لايحه به مجلس خبر مي‌دهد. مجيد شفيع‌پور در اين خصوص به «اعتماد» گفت: پيش‌نويس لايحه بعد از تصويب در هيات وزيران، توسط رييس‌جمهور به مجلس فرستاده شد. در كميسيون‌هاي كشاورزي و فراكسيون محيط‌زيست، و بعد از آن در كميسيون انرژي مجلس به شور گذاشته مي‌شود. اما هنوز از دولت براي اداي توضيحات توسط هيچ يك از كميسيون‌ها دعوتي نشده، احتمالا فعلا در نوبت طرح موضوع است.
شفيع‌پور در ادامه از الزام‌آور بودن اين قرارداد سخن مي‌گويد: كل توافقنامه پاريس يك قرارداد الزام‌آور براي تدوين يك رژيم حقوقي نوين براي مقابله با پديده گرمايش جهاني خواهد بود. بعد از سال 2020 ميلادي، عملا تلاش‌ها و برنامه‌هايي را شاهديم كه كشورها قرار است براي كاهش گازهاي گلخانه‌اي و كاهش آسيب‌پذيري از طريق افزايش ظرفيت سازگاري و تاب‌آوري با تغييرات آب و هوا انجام دهند. همه كشورهاي عضو كنوانسيون اعم از توسعه‌يافته و در حال توسعه، داراي تعهداتي خواهند بود كه البته تعهدات در ماهيت متفاوت اما همسو براي پيشگيري از افزايش ميانگين دماي كره زمين تا پيش از پايان قرن 21 به بيش از يك و نيم درجه سلسيوس صورت مي‌گيرد. البته تلاش جامعه جهاني بين يك و نيم تا دو درجه است.
تعهدات كشورها براي ايجاد روندي براي ثابت نگهداشتن اين دما و جلوگيري از افزايش دما، در محدوده انتقال فناوري، تامين منابع مالي و ايجاد ظرفيت‌هاي اجرايي و علمي مي‌گنجد. تمامي كشورها در اين توافقنامه مكلف هستند همه‌ساله و بعضا در قالب دوره‌هاي سه ساله گزارش‌هايي را از اقدامات و عملكردشان تسليم دبيرخانه كنوانسيون تغييرات آب و هوا بدهند كه اين گزارش‌ها در مسير حركت شفاف و پايبندي به اركان مختلف توافقنامه پاريس از جمله تامين منابع مالي، ظرفيت‌سازي، انتقال و توسعه تكنولوژي را هم در برمي‌گيرد.
به گفته شفيع پور، اين گزارش‌ها بايد گزارش‌هايي باشد كه طبيعتا قابليت راستي‌آزمايي و اندازه‌گيري و گزارش‌دهي داشته باشند. در اثر اجراي توافقنامه پاريس، حداقل 55 كشور جهان كه سهمي معادل حداقل 55 درصد از كل انتشار گازهاي گلخانه‌اي به اتمسفر را عهده‌دار هستند، تا پايان2020 ميلادي متعهد به كاهش انتشار گازها هستند. اين كشورها علاوه بر كمك به كشورهاي در حال توسعه، بايد گام‌هاي بلندپروازانه‌اي بردارند تا عقب ماندگي‌هاي عملي‌شان طي دوره منتهي به 2015 به‌صورت شتابان در بازه 2016 تا 2020 جبران شود، به‌گونه‌اي كه اين كم كاري و عقب‌ماندگي در اجراي تعهدات‌شان در كاهش انتشار گازها، به سال نخست آغاز توافقنامه پاريس كه اين‌بار براي همه كشورهاي عضو، اعم از توسعه‌يافته و در حال توسعه، جاري خواهد بود، انتقال پيدا نكند و برنامه‌هاي توسعه‌اي كشورهاي در حال توسعه را تحت تاثير قرار ندهد.
كشورهاي داراي اقتصاد وابسته به سوخت فسيلي، در اين توافقنامه به‌گونه‌اي تحت تاثير قرار مي‌گيرند. رييس مركز امور بين‌الملل محيط زيست در ادامه به اين كشورها اشاره مي‌كند و مي‌گويد: بيشترين تلاش براي محدود كردن استفاده از سوخت‌هاي فسيلي، اعم از زغال سنگ، نفت، گاز و مشتقات خواهد بود. در اين زمينه كشورهايي كه اقتصادشان به استخراج، مصرف و صادرات سوخت‌هاي فسيلي گره خورده، بايد بيشتر مراقبت كنند تا اين تصميمات، اقتصاد آنها را متاثر نكند و بسترهاي ملي را براي شكل‌دهي اقتصاد كم كربن مهيا كنند. چون جهان در تلاش است تا نيمه قرن بيست و يكم كه 35 سال ديگر است، اقتصادي خنثي از نظر انتشار كربن داشته باشد.
تجربه دماي يك و نيم درجه گرم‌تر در خاورميانه
گرچه جامعه جهاني بازه يك و نيم تا دو درجه‌اي را نسبت به 1850 ميلادي تا قبل از پايان قرن بيست و يك هدف‌گذاري كرده است، امروز جهان از آن يك و نيم تا دو درجه به‌طور ميانگين، نزديك به 07/1 درجه را تجربه كرده و مجال زيادي باقي نمانده است. اين در حالي است كه براي خيلي جاها مثل خاورميانه و غرب آسيا كه شامل منطقه ما هم مي‌شود، ميانگين دماي يك و نيم درجه را امروز داريم تجربه مي‌كنيم. پيش‌بيني مي‌شود در صورتي كه همين مسير افزايش دما در خطه غرب آسيا تداوم يابد، تا قبل از پايان قرن، بين سه و نيم تا پنج درجه افزايش دما را تجربه خواهيم كرد. چنانچه اين پيش‌بيني محقق شود، بخش‌هاي زيادي از نوار ساحلي جنوب كشور را غيرقابل سكونت مي‌كند كه تهديدي جدي براي تاثيرپذيري از اثرات سوء يك و نيم برابري گرمايش جهاني محسوب مي‌شود.
روند اتفاقاتي كه از دسامبر سال گذشته تاكنون براي اين توافقنامه پيش آمده، از آذر 94 است تا امروز. شفيع‌پور مي‌گويد: آنچه به مجلس داده شده همان توافقنامه پاريس است كه مورد اجماع 191 كشور در دسامبر 2015 يا آذر 94 قرار گرفت. ما برنامه‌اي به دولت نداديم، دولت براي شهريور 94 ميل به اقتصاد كم كربن را به تصويب رساند. آبان 94 برنامه مشاركت ملي براي كاهش گازهاي گلخانه و سازگاري با آن را تصويب كرد. با ترسيم افق 15 ساله، با سال 2030 ميلادي با شرايط مضاعف كمك فني، تكنولوژيكي، ظرفيت‌سازي نيروي انساني از سوي كشورهاي توسعه‌يافته، حداكثر 12 درصد آمادگي خود را براي كاهش انتشار و رشد سناريوي كارها طبق روال معمول آماده كرديم. اين برنامه نخستين نشانه‌هايش را بايد در طول برنامه ششم به‌طور قوي و مستحكم كه تنها مجال باقيمانده قبل از ورود به 2020 در ايران است، نشان دهد. در كنار برنامه‌هاي داخلي، پيش‌بيني مهاجرت‌هاي زيست محيطي در مقياس جهاني بين بازه زماني اول 2016 تا خاتمه 2020، نزديك به 200 ميليون نفر خواهد بود.