ديني كه بالاخره ادا شد
ابراهيم فروزش
سينما يعني ديدن؛ سينماگر خلق مي‌كند تا ديده شود. تا اثرش محلي براي برخورد عقايد و آرا باشد و از طريق تصوير با جهان بيرون ارتباط برقرار كند. فرقي نمي‌كند عباس كيارستمي باشي يا يك كارگردان ناشناخته، بايد ديده شوي تا لذت كاري كه انجام مي‌دهي به بار بنشيند و با جهان ارتباط برقرار كند. ارتباط با سينماگر هم همين‌طور است. بايد آثارش را ببيني تا به عقايد و افكارش برسي و درك و شناختي تازه پيدا كني. در مورد فيلمسازان بزرگي مثل عباس كيارستمي، ديدن آثار متقدم و متاخر آنها، از هر لحاظ مهم و قابل ملاحظه است. كيارستمي از دهه چهل كه كارش را در كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان آغاز كرد، آثار بسيار ارزشمندي را به جا گذاشت و در سال‌هاي بعد نيز به همين روند ادامه داد. فيلمسازان بزرگ، بر خلق آثار خود حساسيت خاص و ويژه دارند و براي خلق هر اثري نهايت توان و خلاقيت خود را صرف مي‌كنند تا در نوع خود برجسته باشد. عباس كيارستمي هم از اين قاعده مستثني نبود؛ سال‌هاي همكاري با او در كانون و بعد از آن، ديدم كه براي ساخت هر اثري چه آموزشي، چه داستاني و چه مستند، چطور از جان مايه مي‌گذاشت و براي هركدام ارزشي خاص و ويژه قايل بود. ديدن اين آثار مي‌تواند روند انديشه و تفكر كيارستمي را مشخص كند و تجربياتي كه راه رسيدن به جايگاه بزرگ و مهم در سينماي جهان را فراهم كرده، نمايش دهد. شايد كانون، بايد زودتر از اينها اين كار را مي‌كرد؛ در دوراني كه كيارستمي زنده بود و مي‌توانست ببيند كه مجموعه آثارش جمع شده و مخاطب دارد. چنين فرصتي، فرصتي معنوي براي فيلمساز به حساب مي‌آيد تا در دوران حيات خود، مجموع سال‌هاي كاري خود را ببيند و واكنش مخاطبان را درك كند. اين فرصت از كيارستمي گرفته شد. اما نمي‌خواهم كه در اين يادداشت و اين صحبت‌ها گروكشي كنم و بگويم كه چرا دير انجام شد و در دوران حيات كيارستمي به اين اتفاق بي‌توجهي شد، چون نفس اين اتفاق و انتشار مجموعه آثار كيارستمي، اتفاقي خوب و مبارك است. كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان ديني به گردن عباس كيارستمي داشت؛ ديني كه حالا با اين اتفاق ادا شده است و همين كافي است. حق كيارستمي بالاخره ادا شده و چه چيزي بهتر از اينكه آثار فيلمساز برجسته حالا در دسترس است و علاقه‌مندانش مي‌توانند نهايت استفاده را ببرند. باقي حرف‌ها در چنين موقعيتي، روا نيست. همين كه اين حق ادا شده، كافي است تا خوشحال باشيم.
پي‌نوشت: ماه گذشته مدير كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان از بازار قاچاق فيلم‌هاي عباس كيارستمي در كانون خبر داد و اظهار تاسف كرد. حالا خبر خوب اين است؛ مجموعه آثار كيارستمي از سال 1349 تا 1370 در كانون، جمع‌آوري و منتشر شده .با ابراهيم فروزش، كارگردان قديمي سينما كه در روزهاي دور همكار كيارستمي در كانون بود، درباره ارزش اين آثار صحبت كرديم و از او پرسيديم: «بهتر نبود اين اتفاق زودتر از اينها و در زمان حيات كيارستمي رخ مي‌داد؟»