مكزيك؛ دروازه صادراتي ايران به امريكا
ميرقاسم مومني
رييس موسسه پژوهشي
چشم‌انداز ابرار نوين
محمدجواد ظريف، وزير خارجه كشورمان روز چهارشنبه مورخ 24 شهريور جهت شركت در اجلاس كشورهاي عضو جنبش عدم‌تعهد به امريكاي لاتين سفر كرد. ايشان در بدو سفر به كشور مكزيك رفتند و با وزير امور خارجه مذاكراتي داشتند. مكزيك به عنوان كشوري با حدود 112 ميليون جمعيت عضو كشورهاي G20 است. اين كشور با توجه به موقعيت جغرافيايي خود با كشورهاي امريكا و امريكاي لاتين هم‌مرز بوده است. نزديكي مكزيك به ايالت‌متحده امريكا و ارتباط اقتصادي فرهنگي و سياسي اين دو كشور نقش ممتازي براي مكزيك ايجاد كرده است. از نظر برخي كارشناسان اقتصادي، مكزيك در حال حاضر رتبه دوازدهم پيشرفت اقتصادي قرار دارد و از نظر توليد، تكنولوژي و كشاورزي و صنايع صنعتي پيشرفت‌هاي خوبي داشته است. بزرگ‌ترين موفقيت مكزيك را مي‌توان بومي‌سازي تكنولوژي امريكايي دانست. با توجه به ارزاني نيروي كار و نبود ماليات‌هاي سنگين در مكزيك در مقايسه با امريكا، بسياري از شركت‌هاي توليدي امريكايي صنايع خود را در مكزيك تاسيس مي‌كنند و به همين جهت دولت مكزيك از اين فرصت در جهت جذب سرمايه و تكنولوژي امريكايي استفاده مي‌كند. مكزيك يكي از توليدكنندگان بزرگ محصولات كشاورزي، صنعتي، فني و مهندسي است. اين كشور به عنوان يك كشور توريستي نيز هدف گردشگران است. مكزيك با داشتن دو ميليون كيلومتر وسعت، چهاردهمين كشور وسيع دنيا و يازدهمين كشور پرجمعيت جهان است. اين كشور از نظر سياسي براساس حكومت دموكراتيك و انتخابات مردمي فعاليت مي‌كند. در چنين شرايطي توسعه روابط ايران با مكزيك بسيار حايز اهميت است. مكزيكي‌ها يكي از كشورهاي پيشرفته و تاثيرگذار در سياست و اقتصاد منطقه امريكاي لاتين محسوب مي‌شوند. اين كشور در سال 1994 به همراه امريكا و كانادا قرارداد تجارت آزاد امريكاي شمالي را به نام نفتا تاسيس و اجرا كردند. به همين جهت در تحولات اقتصادي منطقه، مكزيك نقش مهمي دارد. روابط ايران با مكزيك در چند سال گذشته بر اثر تحولات سياسي و اقتصادي جهان و منطقه فراز‌و‌نشيب‌هايي را به‌دنبال داشته است اما يك موضوع كه بسيار مهم است، آن است كه اين روابط حفظ شده و ادامه يافته است. در هنگام مذاكرات هسته‌اي ايران و تحقق برجام نيز ما شاهد تحركات زيادي از سوي دولت مكزيك جهت توسعه مناسبات به خصوص مناسبات اقتصادي با ايران بوديم. سفر هيات‌هاي بلندپايه سياسي اقتصادي و اعضاي سناي مكزيك به ايران و همچنين سفر وزراي بازرگاني و كار و اجتماعي اين كشور در سال 94 و در ادامه آن، سفر آقاي مجيد تخت‌روانچي، معاون وزير خارجه به همراه هيات تجاري در آذر ماه سال 94 به مكزيك نشانگر عزم دو كشور جهت توسعه مناسبات محسوب مي‌شود. ايران درراستاي تحقق اقتصادمقاومتي نيازمند توسعه بازرگاني با كشورهاي جهان است و با توجه به جايگاه مكزيك، اين كشور بازار هدف مناسبي جهت صدور خدمات فني و مهندسي، صنايع دستي، صنايع وكشاورزي است. از سويي ديگر، اين كشور با توجه به اينكه به عنوان يكي از صادركنندگان عمده نفت خارج از اوپك است، همكاري ايران با مكزيك درخصوص مسائل نفتي مي‌تواند مفيد براي هر دو كشور باشد و با توجه به توافق هسته‌اي و سياست اقتصاد مقاومتي در ايران كه همگي بر توسعه اقتصادي و بازرگاني با كشورهاي جهان تاثير دارد، توسعه روابط با مكزيك مي‌توانند موقعيت سياسي اقتصادي و فرهنگي ايران در امريكاي لاتين را تقويت كند. مكزيك مي‌تواند به عنوان دروازه صادراتي ايران به امريكا باشد و اين فرصتي است براي كشور است تا در بازاريابي كالاهاي ايراني از طريق مكزيك اقدام كند. با توجه به حضور بيش از دو ميليون ايراني در امريكا كه اكثر آنها در ايالت كاليفرنيا ساكن هستند و هم‌مرزي اين ايالت با مكزيك و رفت‌و‌آمد راحت به آن كشور فرصتي است كه با حضور كالاهاي ايراني در مكزيك به‌خصوص در شهرهاي مرزي مكزيك و امريكا در ارايه كالا و خدمات به ايرانيان و علاقه‌مندان اقدام كند. از سويي ديگر، با توجه به ظرفيت‌ها و توانمندي‌هاي مكزيك در توليد قهوه، ذرت، سويا، گوشت و صادرات آنها به كشورهاي مختلف امكان استفاده از اين ظرفيت جهت تنوع وارداتي كالاهاي استراتژيك در رقابت تجاري امكان‌پذير است. با توجه به موقعيت جغرافيايي ايران حضور شركت‌هاي مكزيكي در پروژه‌هاي عمراني و صنعتي و كشاورزي ايران، مي‌تواند زمينه‌هاي لازم را جهت توسعه مناسبات دو كشور فراهم مي‌سازد و امكان حضور پررنگ مكزيك در بازار خاورميانه و كشورهاي آسياي‌ميانه و قفقاز فراهم شود. ايجاد بانك مشترك كه در سفر آقاي تخت‌روانچي مطرح شده بود و تشكيل اتاق بازرگاني دو كشور و اعزام رايزن اقتصادي و بازرگاني به مكزيك هم مي‌تواند مقدمات توسعه روابط دو كشور را بيش از پيش توسعه دهد. همكاري‌هاي فني مهندسي و انجام پروژه‌هاي مشترك در ايران و مكزيك و تبادل كارشناس دانشجو و اساتيد، فرصتي است كه مي‌تواند تحقق منافع كشور در بلندمدت در امريكاي لاتين را تامين كند. به همين خاطر، سفر آتي وزير خارجه مكزيك به ايران و موضوعاتي كه مي‌تواند در مذاكرات مطرح شود روابط دو كشور را مشخص خواهد كرد و زمينه سفر رييس‌جمهور محترم جناب آقاي دكتر روحاني به مكزيك و سفر رييس‌جمهور مكزيك به ايران را مهيا كند لذا مكزيك علاوه بر موقعيت استراتژيك سياسي و اقتصادي كه براي كشور دارد از نظر امكان صادرات كالاي ايراني از طريق مكزيك به امريكا نيز حايز اهميت است و همچنين در توسعه مناسبات ايران در امريكاي شمالي و لاتين مي‌تواند نقش تسهيل‌كننده‌اي داشته باشد. به همين منظور توسعه مناسبات با كشورهاي امريكاي لاتين جزو سياست‌هاي دولت تدبير و اميد است و سفر آقاي دكتر ظريف به شش كشور امريكاي لاتين در همين راستا بوده است. به نظر مي‌رسد دولت سعي دارد كم‌كاري و عدم توجه به امريكاي لاتين را در مناسبات دو كشور در همه زمينه‌ها جبران كند كه اين امر مي‌تواند در تحقق اقتصاد مقاومتي و سياست‌هاي دولت مفيد واقع شود.