درس غدير براي حاكمان
محسن غرويان
لازم ميدانم چند نكته را درباره عيد غدير بيان كنم. اول اينكه ما بايد حرفهاي نو و مطالب جديد كاربردي را از حادثه غدير براي جامعه امروزمان استنباط و از حرفهاي تكراري حتي الامكان پرهيز كنيم تا جاذبه غدير براي مردم و به خصوص براي نسل جوان بيشتر شود. دوم اينكه به نظر من عيد غدير عيد ولايت و حكومت است و حكومت دو گونه است؛ اول حكومت بر جسمها، تن و جسد افراد و ديگري حكومت بر قلبها و دلهاي مردم. از اين دو نوع حكومت و ولايت بر مردم، آنچه اصلي و ريشهاي است ولايت بر دلها و قلبهاست. اگر حاكم، بر دلهاي مردم ولايت داشته باشد قهرا بر ابدان و اجساد آنها هم ولايت پيدا ميكند. به عبارتي ولايت دو گونه است؛ ولايت عرفاني و ولايت فيزيكي. ولايت فيزيكي با اسلحه و قدرت حاصل ميشود. اما ابزار ولايت عرفاني، اخلاق و معنويت و عدالت است. اگر اين عناصر اخلاقي، معنوي و عرفاني در حاكم باشد بر دلهاي مردم ولايت مييابد. نكته سوم اين است كه امير المومنين (ع) مصداق هر دو ولايت بود. اما در رتبه اول مصداق ولايت باطني و عرفاني و ولايت معنوي بود. در واقع اميرالمومنين چون «عادل» بود «حاكم» بود. پيش از آنكه خلافت و حكومت يك منصب و مقام رسمي تلقي شود، ايشان به دليل صفات نيك اعم از مردمداري، عدالت محوري و اخلاق محوري كه در سيره آن حضرت بود بر دلهاي مردم ولايت داشت و مردم علي (ع) را ولو اينكه در خانهاش خانهنشين بود، به دليل پيوند قلبياي كه با حضرت داشتند و اوصاف و فضائل و كمالات معنوي ايشان، حاكم و رييس خودشان ميدانستند. نكته پاياني اين است كه درسي كه امروز از غدير براي جامعه خودمان ميتوانيم بگيريم اين است كه روساي ما و سران حاكميت و مسوولان مملكت بايد بدانند پيش از آنكه بر جسم مردم حاكم باشند بايد بر دلها و قلوب مردم حاكم باشند تا حاكميت و رياست آنها براي مردم مطلوب و جاذبهدار باشد. امام خميني(ره) و مقام معظم رهبري هميشه بر اين نكته تاكيد دارند و به مسوولان سفارش ميكنند از اميرالمومنين درس بگيرند و به عدالت بر مردم حكومت كنند و اخلاق را محور قرار دهند. تسخير قلبها تسخير بدنها را هم به دنبال دارد. درسي كه امروز ميتوانيم از عيد ولايت بگيريم تلاش براي ولايت باطني، عرفاني و معنوي است. مردم تا نباشند حاكميت نميتواند دوام پيدا كند. اگر مردم پشتوانه حكومت باشند و در كنار حاكمان قرار بگيرند حاكميت ميتواند استمرار بيابد، وگرنه اگر بخواهيم با زور و با سلطه حاكميت بر مردم را حفظ كنيم اين حتما دوامي نخواهد داشت. «الملك يبقي مع الكفر و لا يبقي مع الظلم». يعني ملك و سلطنت ميتواند با كفر ادامه يابد اما با ظلم نميتواند. نقش مردم اين است كه حامي دولت باشند و نقش دولت اين است كه مطالبات مردمي را بر اساس قانون تامين كند. اين پيوند ملت و دولت ميتواند آموزهاي از عيد غدير براي جامعه امروز ما باشد.