در رونمایی از آلبوم «طریق عشق»
همایون شجریان بهجای پدر آواز خواند
اينجا جاي پدر بود
سهيلا صديقي
مراسم رونمايي از آلبوم «طريق عشق» با صداي محمدرضا شجريان، صبح ديروز با حضور همايون شجريان و جمع زيادي از علاقهمندان به صداي استاد آواز ايران در كنار هنرمندان و اهالي موسيقي در تالار وحدت برگزار شد؛ آلبومي كه با همكاري گروه عارف و با اشعاري از مولانا در سال 1367 توسط محمدرضا شجريان و پرويز مشكاتيان اجرا شده است. 10 روزي از بازگشت محمدرضا شجريان به ايران ميگذرد و او اين روزها روند درماني خود را در منزل ادامه ميدهد. همين موضوع باعث شد تا مراسم رونمايي از آلبوم «طريق عشق» تا حدود زيادي تحت تاثير بازگشت او به ايران و خبرهاي مربوط به وضعيت جسماني او باشد. در ابتداي مراسم رونمايي از آلبوم «طريق عشق»، مطلع اين آلبوم با صداي محمدرضا شجريان و با پخش تصاويري از محمدرضا شجريان و پرويز مشكاتيان در قالب كليپي پخش شد و بعد از آن پرويز پرستويي به عنوان مجري در مورد دليل حضورش در اين مراسم رونمايي صحبت كرد؛ «من مجري نيستم و مجريگري نميدانم... سخنران هم نيستم و از فنون سخنوري سررشته ندارم. بنابراين اگر ميبينيد در مقابلتان ايستادهام، نه براي سخنراني آمدهام و نه سيماي مجريگري دارم... من شايد به نمايندگي از جامعه هنري، شايد به عنوان عضوي از پيكر فرهنگ و هنر، شايد به افتخار دوستي، شايد به رسم صدايي از حنجره ايران و حتي شايد تنها و تنها به خاطر دل خودم، اينجا ايستادهام... من آمدهام تا از عشق بگويم و از «طريق عشق» كه مسلك آفريننده اثر است... مسلك خسرو آواز اين مرز و بوم... و حاصل راز و نياز و سير و سلوك او در اشعار مولانا و حافظ در كنار پرويز مشكاتيان و گروه فاخر عارف... من آمدهام بلكه بتوانم اندكي و تنها اندكي، در اين خمره افيون را بگشايم و دعوت كنم عالم و آدم را به مستي از نوش شهد نوشينش...» در ادامه، ويديويي پخش شد كه در آن اعضاي گروه عارف درباره تشكيل اين گروه صحبت ميكردند. پرستويي، اينبار با اشاره به پرويز مشكاتيان او را كيمياگر و نابغه موسيقي دانست و گفت كه او از عمق وجودش براي جاري شدن صداي آسماني شجريان اين اثر را خلق كرده است. پرويز پرستويي با بيان اينكه به اين آلبوم گوش كنيد و تفاوت فلز و طلا را احساس كنيد از پرفروش شدن اين آلبوم پيش از رونمايياش خبر داد و در مورد شجريان گفت: «سخت ميشود كارت، وقتي قرار باشد از شجريان بگويي، گفتني نيست اين روح نجيب... گفتني نيست مرد... مگر ادبياتي وجود دارد كه بتواند قدرداني از تو را به واژه بكشد؟ مگر ميشود، قدر دانست كسي را كه ناي و نواي موسيقي يك كشور، سنت يك كشور و اعظم هويت فرهنگي يك كشور قائم به هنر بيبديلش شد؟! مگر شدني است تعريف حنجره يك سرزمين با كلمات؟! البته كه تنها راه سخن گفتن با تو، همانا «طريق عشق» است كه خودت بر ما ارزاني داشتي... البته كه خجسته است رونمايي از اين اثر ماندگار... البته كه قدر ميشناسيم هبهات را... البته كه تا عرش صعود ميكنيم بر بالهاي اين اثر. البته كه سالاري صدا برازندهات است... قصه كيميا و كيمياگر را شنيدهايد؟ نقل بسيار سادهاي است... كيمياگر از فلز، هر فلزي، طلا ميسازد يعني او موادي را در اختيار دارد كه همه دارند، ولي كاري را بلد است كه هيچكس بلد نيست... ميگويند اين كار، بسيار سخت و ناشدني است... ميگويند كيميا ناياب است و دستنيافتني... ميگويند كيمياگر «مثل هيچكس» است. ميگويند شايد قرنها بگذرد و كيمياگري ديده نشود... سخت بود، سختتر هم شد... «صبح است ساقيا»، «همراه شو عزيز»، «بيداد»، «شيدايي»، «يوسف خوشنام» و ساير نغمههاي مشكاتيان را بشنويد تا ببينيد اين كيمياگر چه كرده است. ببينيد اين نابغه موسيقي سنتي، در اين آلبومها، با كيميايش از نوا، از دل سنتور، از درون روح زلالش، از عمق وجودش چگونه بستري زرين براي جاري شدن صداي آسماني شجريان خلق كرده است و حالا... حالا به «طريق عشق» گوش بسپاريد و تفاوت فلز و طلا را لمس كنيد. » پرستويي در ادامه با اشاره به رونمايي از اين آلبوم و لزوم قدرداني از محمدرضا شجريان گفت: «نگفتم سخت است... حرف ميزني تمام او را نگفتهاي، تصاوير را تماشا ميكني و تمام او را نديدهاي. نواهاي سحرآميزي در فضا طنين ميافكند و تمام او را نشنيدهايم... از آلبومي كه منتشر نشده، پرفروش است و ناياب، رونمايي ميشود و زينهار... كه همه او را نديدهايم... تلاش سودي ندارد... اين جنگ، مغلوبه است... وارد كارزار نشو! او خود ميداندار سختترين نبردهاست... از آنجا كه تن به تن ميجنگد براي حفظ و بقاي آواي سنتي ايران، تا آنجا را كه پس ميگيرد صدايش را از كساني كه مقابل مردمش ايستادهاند، ولي نواي ربنايش را تقديم تو ميكند تا با آن افطار كني تمام روزههايت را... و لايه به لايه در وجودت نفوذ ميكند در هنگامه فرو ريختن و استوار و محكم نگهت ميدارد تا با طلايهداري جرات و شهامت او، اميدوار باشي به فردايي روشنتر... نه، تلاش نكن شجريان، گفتني نيست... چشمانم را ميبندم و غرق ميشوم در طنين نفسگير صدايت مرد... با عشق تا كجا رفتهاي؟ تا كجا آمدهاي؟ تا طلاكوب شدن نامت بر برگ عظيمي از تاريخ ايران عزيز... تا جاودانه شدن در اين دفتر... حلالت باد حلاوت اين جاودانگي كه سزاوار آن است... اين مردم رنجديده شهادت ميدهند شايستگيات... خسرو آواز ايران؟!... نه... شواليه آواز؟!... نه... پرچمدار بقاي موسيقي سنتي؟!... نه... حنجره طلايي؟! نه... تكرارناشدني؟!... نه... دردانه هنر آواز سنتي... نه... نشد... و نميشود... رونمايي كرديم از «طريق عشق» ولي نشد از تو قدرداني كنيم... نميشود ديگر... دليلش گفتني نيست و در ظرف واژه جا نميگيرد... چشمانم را ميبندم و غرق ميشوم در نوايت... چشم ميگشايم... همايون است كه تربيت حنجرهاش را در مكتب آموزگاري چون تو به رخ ميكشد... و لبخندي كه چهرهات را روشن كرده است، در وجودم جاري ميشود و خيره ميماند به برق چشمانت... مگر ميشود كه طلاي مذاب، عيار داشت؟! قدرداني به چه كارت ميآيد مرد؟ تو جاودانه شدهاي... شجريان هرگز تمام نميشود.»
در بخش ديگري از اين مراسم بيژن كامكار، ارژنگ كامكار، بابك غسالي، آيين مشكاتيان و سهراب پورناظري روي صحنه آمدند تا قطعاتي از آلبوم «طريق عشق» را اجرا كنند. خوانندگي اين قطعات بر عهده همايون شجريان بود. اما آنچه اين روزها مهمتر است وضعيت جسماني محمدرضا شجريان و پيگيري روند درماني اوست. همين موضوع باعث شد تا همايون شجريان در اين مراسم در اين مورد هم صحبت كند تا خيال علاقهمندان به استاد آواز ايران را بابت وضعيت جسمي او راحت كند. همايون شجريان پس از اجراي نخستين قطعه توضيح داد: «از شما ممنونم كه با آمدنتان به اين مجلس رونق بخشيديد. هربار كه براي برگزاري كنسرت يا چنين مراسمي پيشروي شما قرار ميگيرم، خودم را خيلي كوچك احساس ميكنم. در حين برنامه كه با اجراي جناب پرويز پرستويي نازنين همراه بود، تصاويري پخش شد كه خيلي سعي كردم خودم را كنترل كنم اما اين اتفاق نميافتاد چرا كه بر اين باورم الحق جاي من اينجا نبود، زيرا جاي پدر بود كه اينجا بنشيند و همراه با عزيزان گروه «عارف» برنامهاي را اجرا كند. متاسفانه به دليل وضعيت جسماني پدرم كه نميتواند از منزل بيرون بيايد و هماكنون مشغول فيزيوتراپي است، در اين مراسم حضور پيدا نكرد. من اميدوارم با انجام مراحل تكميلي درمان، پدرم به كارهاي روزمره خود ادامه دهد.» اين آرزوي همايون شجريان با آمين تماشاگران همراه شد. همايون شجريان با اشاره به حضور دو نفر از نوازندگان گروه عارف يعني بيژن كامكار و ارژنگ كامكار در اين مراسم رونمايي خبر داد. آلبوم موسيقي «طريق عشق» دومين آلبومي است كه در طول چند ماه گذشته با صداي محمدرضا شجريان مجوز گرفته و منتشر ميشود. اين آلبوم حاصل كنسرتي است كه محمدرضا شجريان به همراه پرويز مشكاتيان و اعضاي گروه «عارف» در اروپا برگزار كردهاند و حالا بعد از سالها نسخه استوديويي آن منتشر ميشود. قطعات «پيش درآمد افشاري»، «تكنوازي سنتور»، «سنتور و آواز»، «چهار مضراب، دلانگيز»، «تار و آواز»، «تصنيف دل مجنون»، «ني و آواز»، «كمانچه و آواز»، «تصنيف ساقي» و «تصنيف جان جهان» 10قطعه اين آلبوم هستند كه روز گذشته به طور رسمي منتشر شد. مراسم رونمايي از آلبوم «طريق عشق» با استقبال گسترده علاقهمندان به محمدرضا شجريان روبهرو شد كه البته بسياري از آنها به دليل ازدحام پشت در تالار وحدت ماندند. كيخسرو پورناظري، كيوان ساكت، صديق تعريف، لوريس چكناواريان، اردشير كامكار، حميدرضا نوربخش، افسانه شجريان، وارطان ساهاكيان، محمد بهشتي و... از جمله چهرههاي حاضر در اين مراسم بودند.