ايكاپ، چرخ توسعه صادرات ايران خودرو را به حركت در مي‌آورد
گروه صنعتي ايران خودرو درراستاي تحقق راهبرد مولتي برند، رويكرد اصلي خود را بر توسعه روابط بين‌المللي و دعوت از خودروسازان بزرگ و معتبر دنيا براي سرمايه‌گذاري در توليد محصولات جديد قرار داده است. اين گروه صنعتي براي دستيابي به اهداف تعيين شده در حوزه توسعه و تنوع محصول، در كنار ارتقاي كيفيت محصولات فعلي، همكاري‌هاي بين‌المللي و شراكت با توليدكنندگان مطرح جهاني را به‌عنوان ره‌يافتي براي تامين نياز مشتريان پيش روي خود قرار داده است. ايران خودرو در هر بازار هدف، بسته به سلايق، نياز‌ها، رقباي آن بازار و يك يا چند خودرو را به عنوان محصول صادراتي تعريف مي‌كند. در راستاي سياست‌هاي مديريت ارشد ايران خودرو براي حضور مستمر در بازارهاي هدف، ايجاد تنوع در سبد محصولات صادراتي، حفظ برند ملي و مونتاژ خودروهاي رانا، دنا و سورن در سايت‌هاي فرامرزي در دستور كار قرار دارد. حضور در بازارهاي جهاني، در درجه اول با هدف ارزآوري صورت مي‌گيرد. در اين فرآيند بنگاه‌هاي اقتصادي و صنعتي با سطح توقع بالاتري نسبت به انتظارات داخلي مواجه مي‌شوند و در رقابت با كشورهاي داراي تكنولوژي پيشرفته‌تر، تلاش مي‌كنند تا كيفيت محصولات توليدي را ارتقا دهند. قطعا در چنين روندي بهره‌وري افزايش و هزينه‌ها پايين مي‌آيد.
ايكاپ و توسعه صادرات
گروه صنعتي ايران خودرو براي همكاري با شركاي خارجي يك شرط اساسي را لحاظ كرده و آن صدور حداقل 30درصد توليد محصول مشترك از طريق شبكه توزيع شركت خارجي است؛ بطور مثال در قراردادي كه با پژو بسته شده، اين موضوع قيد شده است. ايران خودرو و پژو با تشكيل شركتي مشترك به نام ايكاپ، توليد محصولاتي از جمله پژو 208، 301 و 2008 را در دستور كار قرار داده كه براساس آن 30 درصد توليدات آن از طريق شبكه پژو صادر خواهد شد.
بازارهاي صادراتي ايران خودرو
در مقطعي عمده بازار صادرات محصولات ايران خودرو عراق بود، اما براساس راهبردهاي مديريت ارشد ايران خودرو بازارهاي جديدي نيز در برنامه صادراتي مورد توجه واقع شده؛ از جمله شمال آفريقا شامل الجزاير، تونس و بازارهاي مشترك المنافع مانند آذربايجان، قزاقستان و احياي بازار سوريه كه اين گستره روز به روز درحال توسعه است. ايران خودرو در شش پايگاه توليدي در فراسوي مرزها از جمله بلاروس، سوريه، عراق، سنگال و ونزوئلا ظرفيت توليد 63 هزار دستگاه محصولات توليدي اين شركت را دارد. استراتژي صادرات ايران خودرو، فعال‌سازي و توليد محصولات جديد در اين سايت‌ها است. ايران خودرو به كشورهايي كه در آن سايت توليد راه‌اندازي كرده، با ارسال قطعات منفصله خودرو مونتاژ مي‌كند.
توليد بدون سرمايه‌گذاري
در سال‌هاي گذشته، ايران خودرو در برخي از كشورها به سرمايه‌گذاري و راه‌اندازي خط توليد اقدام كرده است، اما در برخي از سايت‌ها كه با سرمايه‌گذاري مستقيم ايران خودرو تاسيس شد، راهبرد اين شركت در زمينه توليد در ساير كشورها تغيير كرده و به سمت توليد بدون سرمايه‌گذاري مستقيم حركت مي‌كند. نزديك‌ترين مثال در اين زمينه راه‌اندازي خط توليد در كشور الجزاير بدون سرمايه‌گذاري مستقيم و صرفا با ارايه خدمات مهندسي و فني است و به اين ترتيب ايران خودرو خود را از چالش‌هاي احتمالي ناشي از شرايط سياسي و اجتماعي كشورهاي هدف مصون نگاه داشته و آينده صادرات محصولات خود را تضمين مي‌كند.
ساخت كارخانه توليد محصولات ايران خودرو در باكو
عمليات ساخت خط توليد محصولات ايران خودرو در جمهوري آذربايجان با حضور وزير صنعت، معدن و تجارت ايران و وزير اقتصاد جمهوري آذربايجان و مديرعامل اين گروه صنعتي آغاز شده است. اين پروژه با سرمايه‌گذاري 14 ميليون دلاري طرف آذربايجاني، نيمه نخست سال آينده به بهره‌برداري خواهد رسيد و محصولات برند ايران خودرو شامل خودروهاي دنا، رانا، سمند و سورن در آن توليدخواهد شد.
بيش‌ترين سهم ايران خودرو در راه‌اندازي اين خط توليد دانش فني و انتقال تكنولوژي خواهدبود. ظرفيت توليد اين سايت سالانه 10 هزار دستگاه در يك شيفت كاري است و براي 300 نفر، اشتغال زايي خواهد كرد. بررسي‌ها و آمارها نشان مي‌دهند، خودروسازاني در سال‌هاي آينده موفق خواهند بود كه علاوه بر بازارهاي داخلي، با افزايش توان رقابتي، سهمي از بازار بين‌المللي را نيز در اختيار داشته باشند.
پارس پليس در تركمنستان
گروه صنعتي ايران خودرو صادرات محصولات تجهيز شده به كشور تركمنستان را با هدف افزايش سهم بازار كشورهاي CIS آغاز كرد. يكي از برنامه‌هاي ايران خودرو افزايش سهم در بازار كشورهاي آسياي ميانه و قفقاز از طريق اتحاديه گمرك اين كشورهاست و بر همين اساس صادرات به كشورهاي تركمنستان، بلاروس و راه‌اندازي سايت آذربايجان و قزاقستان را در دستور كار قرار داده است. برمبناي قراردادي كه با وزارت كشور تركمنستان منعقد شده تامين 200 دستگاه خودروي پليس اين كشور توسط ايران خودرو صورت مي‌گيرد كه در صورت تاييد، تامين ناوگان مورد نياز پليس تركمنستان از سوي ايران‌خودرو ادامه خواهد يافت. تركمنستان از كشورهاي مشترك‌‌المنافع است كه ايران خودرو آن را به عنوان دروازه‌اي براي صادرات به كشورهاي منطقه در نظر گرفته است.
نوسانات نرخ ارز و صادرات
در نگاه اول شايد اين شائبه پيش بيايد كه ارز گران به نفع صادرات است، اما در نگاه عميق‌تر متوجه مي‌شويم كه بالابودن نرخ ارز، قيمت تمام‌شده را افزايش مي‌دهد؛ بنابراين مي‌توان نتيجه گرفت، ثبات در نرخ ارز، كمك مي‌كندكه قيمت تمام‌شده محصول كنترل شود و به تبع آن، مزيت صادراتي هم حفظ شود.
كلام آخر
طبق سند توسعه خودرو قرار است طي سال 1404، يك سوم خودروهاي توليد داخل (يعني يك ميليون دستگاه) صادر شود. در اين شرايط، كارشناسان معتقدند كه خودروسازها بايد علاوه بر حفظ بازارهاي خارجي خود، به دنبال بازارهاي جديد نيز باشند، هرچند در عين حال اين كار را بسيار سخت مي‌دانند. به گفته آنها، نفوذ در بازارهاي جديد صادراتي، اتفاقي نيست كه به اين زودي‌ها رخ دهد، اما به هر حال نمي‌توان از آن غافل شد. ارتباط طولاني با كشورهاي هدف، ارتباطي كه حداقل تا يك دهه آينده‌اش قابل‌پيش‌بيني باشد لازمه داشتن يك صادرات موفق است.