عبادي، فرمان عمليات زميني موصل را صادر كرد
حفر خندق؛ آخرين تقلا براي بقا
ميثم سليماني
گام‌هاي آرام اما استوار نيروهاي عراقي خود را آهسته آهسته به يك پيروزي بزرگ مي‌رسانند. پيروزي كه آن را مي‌توان پايان سيطره داعش بر عراق دانست. شهري كه تا ماه‌ها پيش امن‌ترين محل براي نيروهاي داعش به شمار مي‌رفت حالا تبديل به ناامن‌ترين نقطه براي آنها شده است. نيروهاي زميني عراقي كه از دقايق اوليه روز دوشنبه با دستور مستقيم حيدرعبادي، نخست‌وزير عراق عمليات آزادسازي موصل را در فاز زميني كليد زدند لحظه به لحظه حلقه محاصره موصل را تنگ‌تر مي‌كنند تا به قلب مقر داعش در اين شهر برسند و منطقه را به طور كامل در اختيار بگيرند. نيروهاي عراقي كه مدت‌ها خود را آماده اين نبرد كرده‌اند، نخستين گزارش‌ها از نبرد زميني موصل حاكي از آن است كه تلفات سنگيني را به نيروهاي داعش در جنوب شرق موصل وارد كردند. اين موفقيت‌ها كه بيشتر در منطقه حمدانيه موصل به دست آمده تنها چند ساعت پس از آن بود كه دستور حمله مستقيم به موصل صادر شد. حيدر عبادي در يك بيانيه تلويزيوني كه در اوايل صبح روز دوشنبه منتشر شد رسما اعلام كرد: زمان پيروزي فرارسيده است. او در بيانيه خود تاكيد كرد: بازپس‌گيري موصل از داعش نزديك است ونيروهاي عراقي دشمن را غافلگير خواهند كرد. عبادي همچنين اهالي موصل را به همكاري با نيروهاي ارتش دعوت كرد. عبادي با بيان اينكه دو سال پيش داعش در دروازه‌هاي بغداد بود اما امروز ما در دروازه‌هاي موصليم تا اين شهر را آزاد كنيم، افزود: گفتيم كه سال ۲۰۱۶ سال آزادسازي است. اين اتفاق محقق شده است؛ همچنان كه شعار «داعش جايي در عراق ندارد» نيز در حال محقق شدن است. نخست‌وزير عراق با تاكيد بر اينكه آزادسازي موصل نزديك است و دشمن غافلگير خواهد شد، با اشاره ضمني به حضور نيروهاي تركيه در خاك عراق، از كشورهاي دوست عراق خواست در هنگام نقض حاكميت اين كشور از سوي ديگران در كنار آن بايستند. وي يادآوري كرد: فقط نيروهاي پليس و ارتش عراق وارد شهر موصل خواهند شد و در اين عمليات خواهند جنگيد و هيچ نيروي خارجي در ميدان نبرد نخواهد بود. با اين وجود عمليات آزادسازي موصل در حالي آغاز شده است كه طبق آمار بيش از يك ميليون نفر از شهروندان عراقي در موصل زندگي مي‌كنند و بين سه تا پنج هزار نيروي داعشي نيز در اين منطقه مستقر هستند. اشتون كارتر، وزير دفاع امريكا نيز پس از آغاز حملات زميني در موصل نيز گفت: حالا ما در يك لحظه تعيين‌كننده براي شكست داعش هستيم. وي افزود نبرد براي موصل به عنوان بزرگ‌ترين شهرستان تحت كنترل داعش و آخرين سنگر باقي مانده اين گروه تروريستي در عراق بسيار حياتي است. اين در حالي است كه گزارش‌هاي منتشر شده توسط پاتون والش از سي‌ان‌ان نشان داد كه روز دوشنبه نيروهاي داعش با نيروهاي پيشمرگه كرد درگير شدند و به سوي يكديگر آتش گشودند. اين در حالي است كه در تمام طول اين درگيري‌ها صداي جنگنده‌هاي ائتلاف و جنگنده‌هاي عراقي بر فراز مناطق تحت درگيري شنيده مي‌شد كه مناطق مختلف را بمباران مي‌كردند. پاتون والش از صحنه نبرد گزارش داد: من فقط صداي بلندي كه از حمله هواپيماهايي كه بر فراز شهر رد مي‌شوند را مي‌شنوم و در مقابل ما نيز در اينجا درگيري وجود دارد. در تصاوير منتشر شده همچنين دود سياه غليظ نيز از مناطق مختلف موصل مشاهده مي‌شود. همچنين در شرق موصل نيز 45 وسيله نقليه زره پوش كرد به سمت روستاهاي اين منطقه تحت تسلط داعش يورش بردند. گزارش‌ها نيز حاكي از آن است كه تيراندازي نزديكي ميان دو طرف صورت گرفت و ماشين آلات سنگين و توپخانه‌ها در اطراف اين روستاها مستقر شدند تا پلنه پله بتواند مناطق تحت كنترل داعش را از دست آنها خارج كنند. همچنين از سويي ديگر نيروهاي بسيج مردمي حشد الشعبي نيز در كنار پيشمرگه‌ها برنامه حمله را از جنوب موصل بر عليه داعش پيش مي‌برند.
ائتلافي براي آزادي
زماني كه شهرستان موصل در سال 2014 به دست داعش افتاد تبديل به منطقه بزرگ و پل ارتباط ميان عراق و سوريه براي داعش شد كه در آن زمان بيش از دو ميليون نفر ساكن داشت. اما اكنون آمارها نشان مي‌دهد اين شهر تنها يك ميليون ساكن دارد. در طول يكسال گذشته دولت عراق و متحدان آن براي حمله بزرگ آماده شده‌اند تا داعش را از مناطق شمالي عراق خارج كنند و تروريست‌ها را از عراق خارج كنند. اكنون ائتلافي در حدود صد هزار سرباز ممكن است در حمله به موصل درگير شوند كه عمدتا از نيروهاي دولت مركزي عراق، حشد الشعبي و پيشمرگه‌هاي كرد هستند كه البته همه آنها در مبارزه مستقيم درگير نخواهند شد و بخش مهمي از آن به تامين امنيت در مواضع به دست آمده و پشتيباني از خطوط مقدم فعاليت خواهند كرد. دولت قصد دارد تا پس از پيروزي در اين شهرستان بخش زيادي از نيروهاي ارتش عراق و پليس ملي را وارد شهرستان موصل كند تا بتوانند پس از فتح موصل به طور كامل كنترل منطقه را در اختيار بگيرند تا اشتباه فاحشي كه در سال 2014 رخ داد مجدد تكرار نشود. به نظر مي‌رسد در حال حاضر تمام نيروهاي عراق يكدل و يكصدا شدند تا تمام اختلاف‌ها را كنار بگذارند و تنها به يك هدف فكر كنند و آن هم آزادسازي موصل است كه به نظر مي‌رسد بيش از هر زمان ديگري قابل دسترس‌تر است. همچنين گفته مي‌شود پنتاگون كه به تازگي 600 نيروهاي نظامي خود را در اين منطقه اعزام كرده است تعداد پرسنل نظامي را در عراق به 4847 نفر رسانده تا بتوانند عمليات‌ها را پشتيباني لجستيكي انجام دهد. همچنين 3600نيروي كشورهاي مختلف عضو ائتلاف بين‌المللي عليه داعش نيز در عراق براي پشتيباني از نيروهاي نظامي عراقي در اين كشور مستقر هستند.
آمادگي براي نبرد
طبق گزارش مقام‌هاي امريكايي بيش از پنج هزار جنگجوي داعش در موصل مستقر هستند، اما برخي منابع عدد هفت هزار نفر را نيز عنوان كردند. تروريست‌هاي داعش همچنين خود را آماده كرده‌اند كه بتوانند در برابر اين حملات مقاومت كنند. آنها گازهايي با دود سياه را بر فراز شهر ايجاد كرده‌اند كه جنگنده‌ها نتوانند به خوبي هدف‌گيري كنند و حتي گزارش‌هايي از حفر خندق در اطراف شهر منتشر شده است و داعشي‌ها براي مقاومت در برابر حملات هوايي در زير زمين پناه گرفته‌اند. همچنين طبق گزارش رويترز ممكن است در نبرد موصل بيش از صد هزار نفر به سمت سوريه و شهرستان رقه در اين كشور يعني مقر ديگر داعش سرازير شوند. با اين حال اخبار حاكي از آن است با توجه به برنامه‌ريزي داعش براي مقاومت ممكن است نبرد آزادسازي موصل هفته‌ها و حتي ماه‌ها طول بكشد و اين موضوع بستگي به نوع مقاومت نيروهاي داعشي دارد. اگر شاخص را درگيري‌هاي شهرستان رمادي، تكريت و فلوجه به حساب آوريم مي‌توان انتظار داشت طي هفته‌هاي آينده موصل نيز آزاد شود.
ارسال هيات آشتي تركيه به عراق
روز گذشته خبرگزاري‌هاي ايسنا و فارس به نقل از وبگاه روزنامه حريت گزارش دادند: دولت تركيه يك «هيات آشتي» به بغداد فرستاده تا با دولت اين كشور جهت بازنگري و تغيير در مخالفت عراق با حضور نيروهاي ترك در شمال اين كشور اعزام كرده و وارد اين شهر شد. اين هيات كه در راس آن «اُميت يالجين» معاون وزير خارجه تركيه قرار دارد، شامل مقاماتي از دستگاه‌هاي مختلف امنيتي اين كشور است كه با مقامات بغداد درباره اختيارات و مدت زمان ماموريت نظاميان تركيه در پايگاه بعشيقه مذاكره خواهند كرد. يك مقام كه خواست نامش فاش نشود به حريت گفت، پيشنهاد قبلي تركيه براي داخل كردن نيروهاي پايگاه بعشيقه به جريان مبارزات با داعش در «موصل» نيز در دستور كار اين مذاكرات قرار دارد. اين مقام تاكيد كرد نيروهاي ترك حاضر در پايگاه بعشيقه رزمي نبوده و در جريان عمليات موصل در اين پايگاه باقي مي‌مانند اما در صورت تهديد داعش عليه آنها، با حملات خمپاره‌اي و توپخانه‌اي پاسخ خواهند داد. وزارت خارجه عراق نيز تاييد كرد اين هيات تركيه‌اي وارد بغداد شده اما از آغاز مذاكرات و جزييات ديگر اطلاعاتي نداده است. اين در حالي است كه «رجب طيب اردوغان» رييس‌جمهور تركيه پيش‌تر عراق را تهديد كرده بود كه چگونه مي‌خواهد جلوي او را براي وارد شدن به موصل بگيرد.
تا پاكسازي كامل عراق در كنار ملت و دولت اين كشور هستيم
بهرام قاسمي، سخنگوي وزارت امور خارجه همزمان با آغاز عمليات موصل با تاكيد بر اينكه نگاه‌هاي مختلفي درباره حاضران در صحنه عراق و منطقه وجود دارد، افزود: ما از هر گونه رفتاري كه در مبارزه و مقابله با تروريسم به صورت صادقانه باشد قطعا حمايت مي‌كنيم و مهم‌تر اين است كه به آنچه دولت عراق به عنوان دولتي مستقل تصميم بگيرد احترام مي‌گذاريم و قطعا قصد دخالت در مسائل داخلي اين كشوررا نداريم. آنچه مهم است موصل بخشي از خاك عراق است و سرنوشت آن و تصميم‌گيري درباره آن به دولت اين كشور مربوط مي‌شود به همين علت، هر آنچه با خواست و هماهنگي دولت عراق در چارچوب مبارزه با تروريسم اتخاذ شود گامي مثبت است. ما عراقي باثبات و توسعه يافته مي‌خواهيم كه از صلح و ثبات برخوردار باشد و بتواند از حاكميت ملي و تماميت ارضي خود دفاع كند. بر اين اساس از هرگونه مبارزه‌اي كه دولت عراق بتواند عليه تروريست‌ها داشته باشد و آنان را از اين كشور براند، دفاع مي‌كنيم و همچنانكه بارها اعلام كرده‌ايم تا پاكسازي كامل عراق و برقراري ثبات در اين كشور در كنار ملت و دولت اين كشور خواهيم ماند. قاسمي با اشاره به آغاز عمليات موصل گفت: موضوع موصل موضوع بسيار جدي و اساسي است كه مدت‌هاست در منطقه به ويژه در سطح دولت عراق مطرح است جايي كه متاسفانه به تصرف تروريست‌ها درآمد و به پايگاه آنان تبديل شد. اينكه عمليات موصل به‌طور جدي و با خواست و هماهنگي دولت مركزي عراق عليه تروريست‌ها و در دفاع از تماميت ارضي اين كشور آغاز شده است و ادامه مي‌يابد، خبر خوبي است.