دلالي گسترده در بازار شكلات
واردات ۴۵۰۰ تومان
فروش ۵۰ هزار تومان!
ايران سالانه حدود ۶۰۰ ميليون دلار صادرات شيريني و شكلات دارد و اين در حالي است كه در مقابل، ميزان واردات رسمي شيريني و شكلات به ايران رقمي حدود سه ميليون دلار است. با اين حال توليدكنندگان شيريني و شكلات معتقدند كه بخش بزرگي از واردات را قاچاق تشكيل مي‌دهد. شكلات‌هايي كه به نظر مي‌رسد با قيمتي بسيار پايين‌تر از قيمت فروش به ايران وارد مي‌شوند.
صنعت شيريني و شكلات در ايران يكي از مهم‌ترين صنايع غذايي به شمار مي‌رود و با توجه به داشتن مزيت‌هايي در توليد نسبت به ساير كشورها، توانسته جايگاه خوبي نيز در بين توليدات صنايع غذايي براي خود دست و پا كند، به‌طوري‌كه حدود يك سوم از كل صادرات صنايع غذايي ايران، در اختيار اين بخش از صنعت است. كيفيت مطلوب آرد و توليد مناسب گندم در ايران، وضعيت مناسب ايران از لحاظ توليد شكر و سازندگان ماشين‌آلاتي كه از كيفيت مطلوبي در اين حوزه برخوردارند، مي‌تواند كمك بسيار بزرگي به صنعت شيريني و شكلات ايران باشد، هرچند كه در برخي دوره‌هاي زماني عدم مديريت مطلوب بر بخش واردات، سبب مي‌شود تا توليدكنندگان با چالش تامين مواد اوليه و افزايش قيمت‌ها روبه‌رو شوند.
با اين حال به گفته رييس سازمان توسعه تجارت ايران، شيريني و شكلات دومين محصول صادراتي ايران در صنايع غذايي است، به‌طوري‌كه هر ساله حدود يك سوم از صادرات اين بخش را به خود اختصاص مي‌دهد و از سوي ديگر افزايش ۲۰درصدي صادرات براي صنايع غذايي در سال جاري هم پيش‌بيني شده است.
البته خسروتاج با اشاره به صادرات ۸۵۰ ميليون دلار صنايع غذايي در پنج ماهه نخست سال جاري گفته بود كه در اين مدت تنها دو درصد رشد صادرات محقق شده و بايد اين رقم تا پايان سال جبران شود، هرچند كه دبير انجمن صنفي شيريني و شكلات، رشد صادرات اين بخش را در اين مدت حدود 8/5درصد اعلام كرده است.
واردات رسمي شيريني و شكلات، كمتر از سه ميليون دلار
اما ميزان واردات رسمي شيريني و شكلات در نيمه نخست امسال كه در آمار گمرك جمهوري اسلامي ايران آمده است، تنها يك ميليون و ۴۰۰ هزار دلار است و اگر همين رقم را براي نيمه دوم سال نيز در نظر بگيريم، حجم واردات رسمي اين محصولات دسال به زحمت به سه ميليون دلار مي‌رسد، در حالي كه نگاهي به فروشگاه‌هاي عرضه‌كننده شكلات‌هاي خارجي در ايران نشان مي‌دهد كه ميزان واردات بيش از اين مقدار است.
مغازه‌اي، دبير انجمن صنفي شيريني، شكلات و بيسكوييت ايران كه معتقد است ميزان واردات غيررسمي شيريني و شكلات بسيار بيشتر از واردات رسمي آن است، مدعي شده است كه اين محصولات قاچاق حتي در فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي تحت نظارت دولت نيز به فروش مي‌رسد.
وي استدلال خود براي قاچاق بودن اين محصولات را قيمت پايين آنها با توجه به تعرفه‌هاي بالاي واردات شيريني و شكلات عنوان كرده است. مغازه‌اي جلوگيري از قاچاق در اين حوزه را از خواسته‌هاي جدي توليدكنندگان دانست و ابراز اميدواري كرده است كه با امحاي كالاهاي قاچاق اين امر محقق شود.
شيريني و شكلات وارداتي، كيلويي ۴۵۰۰ تومان
يكي ديگر از نكاتي كه در واردات شيريني و شكلات خارجي به چشم مي‌خورد، قيمت پايين شكلات‌هاي وارد شده به كشور نسبت به قيمت فروش آنها در سطح بازار است. هرچند كه بخشي از اين واردات را كاكائوهاي تخته‌اي كه به عنوان ماده اوليه توليد شكلات به كار مي‌روند، تشكيل داده است، اما بازهم قيمت واردات اين محصولات پايين به نظر مي‌رسد.
در حال حاضر شيريني و شكلات‌هاي خارجي موجود در فروشگاه‌هاي سراسر ايران به قيمتي بسيار بالاتر از نمونه‌هاي داخلي به فروش مي‌رسند و بعضا قيمت يك بسته شكلات خارجي با وزن يك كيلوگرم به ارقامي بيش از ۵۰ هزار تومان نيز مي‌رسد و در عين حال اين ارقام مربوط به محصولات خاص هم نيست.
با توجه به اينكه بخش عمده‌اي از شكلات‌هاي موجود در بازار به ادعاي دبير انجمن شيريني و شكلات از راه‌هاي غيررسمي وارد كشور مي‌شود و بالطبع واردكننده آنها عوارض و تعرفه پرداخت نمي‌كند، مي‌توان سود فروش اين محصولات را بسيار بالا ارزيابي كرد.
سهم بالاي تركيه از صادرات شكلات به ايران
آمار گمرك نشان مي‌دهد كه بخش عمده‌اي از شيريني و شكلات‌هاي وارد شده به ايران از كشور تركيه بوده است؛ به عبارت ديگر از مجموع ۹۷۰ تن شيريني و شكلات وارد شده، بيش از ۴۰۰ تن آن از تركيه به ايران وارد شده است. ايران همچنين مقصد شيريني و شكلات‌هاي سوييس، هلند، لهستان، اوكراين، امارات، آلمان، چين، فرانسه، بلژيك و ايتاليا نيز هست.
حجم بالاي صادرات شيريني و شكلات ايران نشان مي‌دهد كه ايران مي‌تواند نه تنها نياز خود را به شكلات‌هاي خارجي به حداقل برساند، بلكه به عنوان يكي از توليدكنندگان برتر اين محصولات در دنيا شناخته شود، هرچند كه برخي توليدكنندگان معتقدند كه در حال حاضر ايران اين توانايي را دارد كه شكلات‌هايي با كيفيت جهاني توليد كند، اما به دليل عادت كردن توليدكنندگان به فروش محصولات ارزان و كم كيفيت به بازارهاي كاذب عراق و افغانستان، كمتر كسي به دنبال توليدات با كيفيت بالا مي‌رود. دبير انجمن شيريني و شكلات نيز بر همين اساس است كه توان صادرات توليدكنندگان ايراني اين صنعت را حدود يك و نيم ميليارد دلار مي‌داند و به اين ترتيب مي‌توان اميدوار بود كه با تغيير نگاه توليدكنندگان، شكلات ايراني نيز جاي خود را در بازارهاي جهاني باز كند.