توليد سيگار در سايه قطع واردات
گروه اقتصادي | امسال آخرين سال اجراي برنامه پنجم توسعه است؛ برنامه‌اي كه يك سال هم تمديد شده تا شايد برخي از اهداف پيش‌بيني شده در اين برنامه محقق شود. يكي از اين هدف‌ها زمانبندي براي واردات سيگار بود. طبق تبصره 3 ماده 102 قانون برنامه پنجم توسعه بايد واردات سيگار تا پايان برنامه پنجم به تدريج و سپس ممنوع مي‌شد. حالا يك سال هم طبق برنامه‌ريزي، اضافه سيگار وارد كشور شده است. قاعدتا با تصويب قانون برنامه ششم واردات سيگار به عنوان كالاهاي غيرضرور، بايد ممنوع شود و واردات رسمي قطع شود. هدف‌گذاري كه منتظر تصميم مجلس براي تصويب قانون برنامه ششم است. براساس آمارهاي رسمي سال گذشته 4/16 ميليارد نخ سيگار وارد كشور شده كه اين رقم در 6 ماهه سال جاري به 2/3 ميليارد نخ رسيده است. در سال‌هاي گذشته صادرات سيگار و محصولات دخاني قابل توجه نبوده، ولي در 5/2 سال اخير با برنامه‌ريزي‌هاي صورت گرفته آمار صادرات محصولات دخاني رشد قابل توجهي داسته است. چنان كه در شش ماهه اول امسال 878 هزار كيلوگرم توتون صادر شده كه نسبت به مدت مشابه سال قبل 54 درصد رشد يافته است. برنامه‌ريزي‌هاي صورت گرفته نشان مي‌دهد كه صادرات سيگار طي چند سال آينده رشد قابل توجهي خواهد داشت و به چند ميليارد نخ در سال خواهد رسيد. واردات رسمي سيگار در شش ماهه اول امسال 25/3 ميليارد نخ بود كه نسبت به مدت مشابه سال قبل كه 22/6 ميليارد نخ بوده 48 درصد كاهش يافته است. در عين حال برآورد قاچاق سيگار در شش ماهه اول امسال 85/4 ميليارد نخ بوده است كه در مقايسه با مدت مشابه سال قبل كه 98/8 ميليارد نخ بود، 46 درصد كاهش يافته است. از سويي مصرف سيگار در كشور بر اساس برآورد وزارت بهداشت 55 ميليارد نخ اعلام شده است. علي‌اصغر رمزي، رييس مركز برنامه‌ريزي و نظارت بر دخانيات كشور با اعلام اينكه 30 ميليارد نخ سيگار در سال 94 توليد شد، گفته است: 45 ميليارد نخ سيگار تا پايان سال 95 در كشور توليد مي‌شود. با وجود كاهش توليد برخي از توليدكنندگان داخلي در مجموع توليد ساير كارخانه‌هاي سيگارسازي داخلي (12 كارخانه) نسبت به 6 ماهه سال گذشته، 59 درصد افزايش داشته است و در مقابل واردات رسمي نيز 48 درصد كاهش يافته است كه بخش مهمي از اين كاهش مربوط به جايگزيني توليد داخلي و بخشي نيز متا‌ثر از افزايش 500 ريالي عوارض ورود هر نخ سيگار در قانون بودجه سال 95 است. وي با مقايسه توليد، واردات، قاچاق و مصرف سيگارت طي شش ماه اول سال 94 و 95 گفته است: توليد سيگار در شش ماهه اول 1395 به ميزان 4/19 ميليارد نخ بوده كه نسبت به مدت مشابه سال 1394 كه 2/12 ميليارد نخ بوده به ميزان 59 درصد رشد داشته است. رمزي همچنين در مورد تكاليف قانوني صنعت دخانيات كشور خاطرنشان كرده كه قوانين بالادستي صنعت دخانيات كشور مانند قانون انحصار دخانيات مصوب سال 1310، قانون جامع كنترل و مبارزه با دخانيات، قانون برنامه پنجم توسعه و قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز تكاليفي را براي اين صنعت تعيين كرده‌اند، از جمله موثرترين آنها تحول ايجاد شده در تبصره 3 ماده 102 قانون برنامه پنجم توسعه است كه در اين تبصره دولت مكلف شده است تا واردات سيگار را با همان برند اصلي تبديل به توليد داخل كند به نحوي كه واردات سيگار در پايان برنامه پنجم به صفر برسد. اين تكليف قانوني در واقع موجب افزايش سرمايه‌گذاري، اشتغال و اعمال نظارت‌هاي بيشتر بر محصولات توليدي در جهت رعايت استانداردهاي توليدي و سلامت‌محور دارد و كاهش واردات و خروج ارز از كشور و همچنين انتقال ارزش افزوده حاصل به داخل كشور را در پي دارد. تمامي واردكنندگان رسمي سيگار ملزم به اجراي قانون هستند و با برنامه‌ريزي و تنظيم جدول زمانبندي تبديل تقريبا 80 درصد از تكليف قانوني اجرايي شده است.