مرجع شجاع و انديشمند زمان‌شناس
روزي از سال‌هاي آخر عمر مرحوم آ‌يت‌الله‌العظمي منتظري برای دیدن ایشان به روستاي خاوه در اطراف قم رفته بودم، در محل سكونت ايشان حضرت آيت‌الله موسوي‌اردبيلي هم - كه براي ديدار با ايشان آمده بود- حضور داشت. گفت‌و‌گوي آن دو بزرگوار، خارج از درس و بحث علمي به قول معروف طلبگي بود؛ به اصطلاح عاميانه، گل مي‌گفتند، گل مي‌شنفتند. تصور كنيد يك آيت‌الله آذري لطيفه‌گو و يك آيت‌الله اصفهاني حاضر به‌جواب آن هم با طنز و لطيفه، چه مجلس دو سه‌نفره شادي را مي‌گذراندند. براي من سخنان رد و بدل شده بين آن دو بزرگوار كه هر كدام بيش از 80 سال از عمر شريف و پربركت‌شان گذشته بود، بسيار دل‌نشين و خاطره‌انگيز بود.
***
از اين خاطره‌گويي كه بگذريم، به درد آشنايي او از جامعه مي‌رسيم. مرحوم آيت‌الله موسوي‌اردبيلي، پس از پيروزي انقلاب اسلامي، در سخنان خود، مردم و مسوولان را به ایستادگی بر مواضع حق سفارش می‌کرد. او حتی دغدغه این را داشت که اهداف تشکیل نظام اسلامی در ایران، به فراموشی سپرده شود. او در همان سال‌های اولیه پس از پیروزی انقلاب، نسبت به نادیده گرفتن قول‌هایی که در طول مبارزه به مردم داده می‌شد، هشدار می‌داد.
آیت‌الله موسوی‌اردبیلی، در خطبه روز جمعه سوم تیرماه 67 در تهران گفتند: «مگر ما نمی‌گفتیم که یکی از اهداف انقلاب ما، برقراری عدالت اجتماعی در جامعه است؟ مگر ما نمی‌گفتیم که یکی از اهداف ما آزادی است؟ فراموش کردن این اهداف و اصول برای ما یک فاجعه است. ما انقلاب کردیم تا یک جامعه سالم داشته باشیم. آیا می‌توان بدون حاکمیت قانون یک جامعه سالم داشت؟!... همان طور که قیافه انسان‌ها با هم فرق دارد، سلیقه آنها نیز با یکدیگر تفاوت دارد. اگر جمعیت کشور ما 52 میلیون نفر باشد، 52 میلیون سلیقه در کشور ما وجود دارد. اگر قرار باشد به قوانین و مقررات کشور بی اعتنا باشیم و سلیقه‌ای کار کنیم، کدام یک از سلیقه‌های موجود در کشور،اصل است و باید بر دیگران ترجیح داده شود؟ و...» (همپای انقلاب، به کوشش سید محمد باقر نجفی کازرونی، چاپ اول، ص 372)
این نگاه اصلاح طلبانه آیت‌الله العظمی موسوی‌اردبیلی، باعث شد که در ردیف رهبران اصلاح جامعه ایستاد و از مراجع تقلید بزرگواری بود که شرایط مملکت را فاصله‌دار با اهداف و برنامه‌های اولیه انقلاب اسلامی می‌دانست و کشور را نیازمند اندیشه اصلاح‌گرانه می‌دیدند. هر چند مخالفان اصلاحات، ادعا می‌کنند که حوزه‌های علمیه، از ادعاهای آنان حمایت می‌کنند، وجود شخصیت بزرگی چون حضرت آیت‌الله موسوی‌اردبیلی که همیشه و همه جا از اصلاح‌طلبان و رهبران این جبهه مردمی و اسلامی حمایت می‌کرد، ادعای اصولگرایان و دلواپسان را بی‌مورد و بی‌اثر و باطل می‌کند. خداوند درجات عالی این دانشمند زمان‌شناس و مرجع شجاع را متعالی گرداند و توفیق ادامه راه او را به شاگردان و علاقه‌مندان او عنایت فرماید.