آزمون «بازار بهاره تئاتر ايران» و تمرين معرفي ظرفيت‌ها به جهان
بابك احمدي
نشست نخستين «بازار بهاره تئاتر ايران» با حضور مهدي شفيعي، مديركل هنرهاي نمايشي و مدير امور بين‌الملل اين اداره كل روز گذشته در مجموعه تئاترشهر برگزار شد. در جريان اين نشست، جمعي از مديران تماشاخانه‌هاي خصوصي و اهالي رسانه به بحث و تبادل نظر درباره فراخوان منتشر شده پرداختند. شفيعي برپايي اين بازار را ناشي از وجود كاستي‌هايي در معرفي داشته‌هاي تئاتر ايران به ديگر كشورها و استفاده از ظرفيت‌هاي موجود دانست. «توانايي و ظرفيت‌هاي تئاتر ما بسيار زياد است اما آن طور كه بايد در خارج از كشور شناخته نشده‌اند. نمي‌توان كتمان كرد كه تئاتر ايران در خاورميانه بي‌نظير و در آسيا كم‌نظير است.»
گرچه شفيعي «راه‌اندازي بازار تئاتر» را يكي از راه‌هاي معرفي داشته‌هاي تئاتري ايران در منطقه توصيف كرد اما به نظر مي‌رسيد بخش بين‌الملل اداره كل آنچنان كه از رويداد بين‌المللي تاثيرگذار انتظار مي‌رود نسبت به آگاهي‌بخشي و توانمندسازي مديران سالن‌هاي خصوصي و گروه‌هاي تئاتري نپرداخته است. به اين دليل كه بعضي مطالب همچنان براي تعدادي از نمايندگان سالن‌هاي خصوصي به روشني تبيين نشده بود و پرسش‌هاي زيادي داشتند.
مديركل هنرهاي نمايشي همچنين معتقد بود گروه‌هاي نمايشي ما در شيوه‌هاي ارتباطي نقش بسيار مهمي ايفا خواهند كرد و تاكيد داشت كه «تئاتر ما داشته‌هاي فراواني دارد كه بتواند به دنيا عرضه كند. ما بايد در منطقه حضور پررنگي داشته باشيم.»
شفيعي در ادامه صحبت‌هايش «تقويت شبكه داخلي» را يكي از راه‌هاي برنامه‌ريزي متناسب با داشته‌هاي تئاتر ايران توصيف كرد. «اين شبكه زماني مي‌تواند پويا باشد كه ارتباط درستي با خارج از كشور نيز برقرار كند.» مديركل هنرهاي نمايشي بار ديگر بر چشم‌پوشي گروه‌هاي تئاتري و مسوولان سالن‌هاي خصوصي از اتكا به دولت تكيه كرد. «اين ظرفيت قطعا نبايد از طريق دولت ادامه يابد بلكه اميدواريم موسسه‌هاي آموزشي تك‌منظوره ما نيز از اين فرصت بهره‌برداري كنند و به برقراري ارتباط با مسوولان كمپاني‌هاي خارجي بپردازند.»
مديركل هنرهاي نمايشي سپس به مقايسه وضعيت سينما و تئاتر ايران در عرصه بين‌الملل پرداخت. او دشواري پروسه توليد و مسافرت گروه‌هاي تئاتري به خارج از كشور را يكي از دلايل دانست و گفت: «ايمان دارم اگر تئاتر ما اعتمادبه‌نفس لازم را داشته باشد، افق‌هاي خوبي را پيش رو خواهيم داشت و در اين بين با توجه به اينكه مطالبه از سوي غرب وجود دارد كه با تئاتر اين سوي جهان آشنا شود ما مي‌توانيم با برگزاري چنين بازارهايي به معرفي صحيح بپردازيم.» مهرداد راياني مخصوص، مدير بخش بين‌الملل مركز هنرهاي نمايشي نيز «بازار بهاره تئاتر ايران» را بهترين راه براي معرفي داشته‌هاي موجود توصيف كرد. «براي پيشرفت بايد خودمان را به‌روز كنيم. نمونه چنين بازارهايي با عنوان «show case» در ديگر نقاط جهان و كشورهايي مانند گرجستان، كره جنوبي، كانادا و انگلستان برگزار مي‌شود.»
راياني مخصوص در اين نشست نيز بار ديگر بر ايده «تئاتر خصوصي» انگشت گذاشت و گفت: «در تمام نقاط جهان گروه‌ها در تئاترها- سالن‌هاي تئاتري- مستقر مي‌شوند و در پيوند با سالن است كه اقتصاد به ميان مي‌آيد. جايي مثل تئاتر شابونه آلمان بالغ بر ١١٠ پرسنل دارد كه در طول سال فعال هستند و حقوق دريافت مي‌كنند.» به گفته اين مدير «توجه بيشتر در اين زمينه به بخش خصوصي است و از ميان بسته‌هاي شش‌تايي كه سالن‌ها به ما مي‌دهند در نهايت تعدادي نمايش به دست مي‌آيد كه ظرفيت ما براي معرفي محسوب مي‌شوند.»
او سپس چنين بيان كرد كه سالن‌هاي تئاتري ميزبان مديران و مهمانان خارجي بازار هستند و بايد امكانات خود را براي معرفي هرچه بهتر آثار به كار بگيرند. راياني مخصوص با بيان اينكه «قرار است به‌جاي آنكه مديران سالن‌ها سراغ ما بيايند، ما سراغ آنها برويم. » چنين رويكردي را به نوعي حمايت از بخش خصوصي دانست. مدير بخش بين‌الملل اداره كل هنرهاي نمايشي اظهار اميدواري كرد از ميان آثار ارايه شده به دبيرخانه در نهايت چيزي حدود١٢٠ نمايش براي معرفي به نمايندگان كمپاني‌هاي خارجي انتخاب شوند.
طبق برنامه اعلام شده نخستين بازار بهاره تئاتر ايران 19 تا 23 ارديبهشت 95 برگزار مي‌شود. به اين ترتيب هر كدام از تالارها تا 30 دي ماه فرصت دارند شش اثر از آثار اجرا شده خود يا سالن‌هاي ديگر را در قالب يك بسته به دبيرخانه ارايه كنند تا پس از بررسي به بازار راه يابد.