ترامپ از گلايه‌ها بهره‌برداري كرد

باراك اوباما كه ديگر ساعات پاياني دوره رياست‌جمهوري خود را در كاخ سفيد سپري مي‌كند براي آخرين بار در مقام رييس‌جمهور ايالات متحده جلوي دوربين برنامه شصت دقيقه شبكه تلويزيوني سي‌بي‌اس با مجري‌گري استيو كرافت نشست؛ مصاحبه‌اي كه بنا بود مروري بر هشت سال رياست‌جمهوري باراك اوباما در حوزه‌هاي مختلف باشد. مصاحبه‌اي كه با مرور خاطرات آغاز مي‌شود؛ زماني كه استيو كرافت براي نخستين بار در سال 2007 به سراغ باراك اوباما مي‌رود. دوره‌اي كه باراك اوباما سناتور ايالت ايلينويز بود و رفته رفته داشت محبوبيتي به دست مي‌آورد تا بتواند گامي بلند براي رسيدن به كاخ سفيد بردارد. تصاويري كه نشان مي‌داد در آن دوران اوباما نه محافظي داشت و نه گارد امنيتي كه بخواهد مانع رسيدن به او شود. خانه‌اي ساده در واشنگتن با دو دختر كوچك كه در آن دوران خردسال محسوب مي‌شدند. حالا حدود 10 سال از نخستين مصاحبه كرافت با اوباما مي‌گذرد. او به پايان رياست‌جمهوري خود رسيده است. اما تنها وجه مشترك اين است كه هر دو پيرتر از گذشته شده‌اند. اوباما موهاي مشكي خود را با موهايي سفيد جايگزين كرده و كرافت نيز ديگر تبديل به پيرمردي شده كه هرچند نشاط 10 سال پيش را حفظ كرده اما چروك‌هاي صورت و خميدگي او نشان مي‌دهد كه او نيز همراه با باراك اوباما پيرتر شده است.
تعصب‌هايي كه اوباما را شوكه كرد
باراك اوباما زماني كه وارد كاخ سفيد شد وعده داده بود كه ميان جمهوريخواهان و دموكرات‌ها اتحاد ايجاد كند اما شخص اوباما اعتراف مي‌كند كه شكاف سياسي در واشنگتن بزرگ‌ترين مانع بر سر راه او بوده است. او اعتراف مي‌كند كه از اين همه تعصب در واشنگتن شگفت زده شده است. وي افزود كه سناتورها و نمايندگان مجلس همگي توسط پايگاه‌هاي راي خود تحت فشار هستند. اوباما در دوره مبارزات انتخاباتي خود وعده يك تغيير و تحول جدي در كشور را داده بود. اوباما اما به كرافت گفت كه رييس‌جمهور گاهي نقطه كانوني چالش براي برخي از ايالت‌ها مي‌شود كه گاهي مي‌تواند مانند يك رعد و برق روي آن وارد ‌شود.
با اين حال اوباما در اين مصاحبه عنوان مي‌كند در حالي از كاخ سفيد خداحافظي مي‌كند كه اقتصاد بهتر، امنيت در ايالات متحده بهتر و محيط‌زيست نيز بهتر شده است. او تاكيد كرد كه بر تنها چيزي كه نتوانسته موفق شود در كاهش اين تعصب حزبي بود. باراك اوباما در حالي دوره رياست‌جمهوري خود را به پايان مي‌رساند كه در يك سال پاياني دوران رياست‌جمهوري خود حتي نتوانست جمهوريخواهان را براي تعيين نامزد ديوان عالي خود در يك جلسه گرد هم جمع كند. با اين حال اوباما تاكيد كرد كه بخشي از كار رييس‌جمهور شكل دادن به افكار عمومي است. اوباما تاكيد كرد مبارزات من بسيار بر شكل دادن مبارزات انتخاباتي موثر بود. اما او اعتراف كرد كه نتوانست به اندازه كافي افكار عمومي را پشت سر خود بسيج كند و جمهوريخواهان در اين زمينه بسيار نقش داشتند و گاهي در دوران رياست‌جمهوري من آنها توانستند در نبرد روابط عمومي پيروز شوند. با اين وجود اكنون در پايان هشت سال رياست‌جمهوري اوباما امريكايي‌ها به يك تغيير ديگر با دونالد ترامپ راي دادند. اما اوباما فكر مي‌كند كه واشنگتن بسيار در برابر اين تغيير مقاوم‌تر است.
با اين حال وجه اشتراك ميان اوباما و ترامپ در زمان شروع به كار در دوره‌اي است كه هر دوطرف اكثريت سنا و مجلس نمايندگان را در اختيار داشتند. اوباما در اين مصاحبه تاكيد مي‌كند زماني كه در دوسال اول اكثريت قوي در مجلس و سنا را در اختيار داشتم توانستم دولتي مولد را ايجاد كنم. در واقع بهره‌وري تا حد زيادي نتيجه اكثريت دموكرات در كنگره بود. قانون مراقبت‌هاي بهداشتي در اين دوران بدون تاييد جمهوريخواهان به تصويب رسيد. اما اوباما معتقد است براي اينكه دولت حفظ شود و اكثريت را نگه داشت نياز به ايجاد زمينه‌هاي مشترك ميان جمهوريخواهان و دموكرات‌ها است.
اوباما در سال 2010 در انتخابات ميان دوره‌اي اكثريت خود را در مجلس نمايندگان از دست داد. اوباما هرچند در سال 2012 مجدد به عنوان رييس‌جمهور انتخاب شد، اما در سال 2014 دموكرات‌ها مجلس سنا را نيز از دست دادند تا يك بن بست جدي در كنگره براي باراك اوباما در دوسال پاياني دوره رياست‌جمهوري او ايجاد شود تا حد زيادي جلوي اقدامات استراتژيك رييس‌جمهور گرفته شود هرچند كه اوباما در اين دوره راه‌هاي خود را با فرامين اجرايي دنبال كرد اما در موارد زيادي جمهوريخواهان سد محكمي در برابر اوباما بودند.
ترامپ را دست كم نگيريد
اوباما همچنين درباره ترامپ عنوان كرد كه اين يك اشتباه است كه اين فرد (ترامپ) را دست كم بگيريم زيرا او قرار است چهل و پنجمين رييس‌جمهور امريكا باشد. وي افزود: يك چيزي كه من مستقيما به او گفتم و به دوستان جمهوريخواهم در كنگره و حاميان سراسر كشور توصيه مي‌كنم اين است كه اطمينان حاصل كنيم با حركت رو به جلو برخي هنجارها و سنت‌هاي اساسي تضعيف نشود زيرا آنها به دلايلي خاص برقرار شده‌اند. رييس‌جمهور در حال كناره‌گيري امريكا خطاب به جنبش موسوم به «تي پارتي» گفت: من آنها را به خاطر فعال كردن خودشان داراي اعتبار مي‌دانم. آنها به لحاظ ايجاد حركت در حزب جمهوريخواه و ايجاد يك جنبش در كشور در يك مسير خاص تفاوتي را به وجود آوردند. البته من با اين مسير موافق نيستم اما در حقيقت اين نشان داد كه اگر صداي شما شنيده شود و مشاركتي داشته باشيد تاثيرگذار خواهد بود. اوباما درباره اينكه آيا همين احساس را درباره دونالد ترامپ دارد گفت: من فكر مي‌كنم كه او به وضوح توانست از گلايه‌هاي فراوان موجود بهره‌برداري كند. او استعداد ارتباط برقرار كردن با حاميانش را به نحوي دارد كه نيازي به استفاده از يكسري ابزارهاي سنتي مربوط به مديريت يك كمپين و هدايت شخصي به عنوان يك كانديداي رياست‌جمهوري نداشته باشد. اوباما خاطرنشان كرد: آنچه كه جالب توجه است اين است كه ببينيم اين رويه در طول رياست‌جمهوري ترامپ چطور خود را نشان خواهد داد. ما در حال ورود به دوراني هستيم كه در ‌آن بسياري از مردم اطلاعات‌شان را از طريق توييت‌ها و شبكه‌هاي اجتماعي و سرتيترهايي كه در تلفن همراه مي‌بينند، دريافت مي‌كنند. من فكر مي‌كنم كه در اين وضعيت قدرت و در عين حال خطري وجود دارد. چيزي كه يك سرتيتر يا يك مناقشه را به وجود آورده و صرفا جلب‌توجه مي‌كند با فرآيند لازم براي حل عملي مساله يكي نيست.
باز هم سوريه و قطعنامه ضداسراييلي
اما بخشي از اين مصاحبه در خصوص سياست خارجي باراك اوباما در طول اين سال‌ها بود. يكي از بخش‌هاي مصاحبه معطوف به بحث خط قرمزي بود كه اوباما درخصوص سوريه تعيين كرده بود. خط قرمزي كه يك پيش‌شرط براي دخالت نظامي امريكا در سوريه به حساب مي‌آمد. اوباما در تفسير اين خط قرمز عنوان كرد كه من از اين صحبتي كه كردم، پشيمان نيستم. زيرا ما تعيين كرديم كه خطر قرمز ما در سوريه استفاده بشار اسد از سلاح‌هاي شيميايي است. وي مي‌افزايد كه اين حرف يك نوع نگاه از سوي رييس‌جمهور ايالات متحده ارسال مي‌كند كه نشان مي‌دهد در مورد سلاح‌هاي شيميايي بسيار متفاوت است. صرف نظر از اينكه چه اتفاقي رخ داد اما توانستيم سوريه را از سلاح‌هاي شيميايي تخليه كنيم. اوباما تاكيد كرد كه ما 90 تا 95 درصد از ذخاير سلاح شيميايي سوريه را نابود كرديم و اين سلاح‌ها ديگر نه در دست داعش نه جبهه النصره و نه رژيم سوريه است.
استيو كرافت در ادامه اين مصاحبه عنوان كرد، چند هفته پيش شما اجازه داديد كه شوراي امنيت يك قطعنامه را عليه اسراييل به تصويب برساند كه اين موضوع موجب يك پيامد عمده بين ايالات متحده و اسراييل شد، آيا شما در نهايت تصميم گرفتيد كه راي ممتنع دهيد؟ باراك اوباما نيز در پاسخ گفت: در نهايت، بله. اوباما در ادامه افزود كه من فكر نمي‌كنم اين اقدام به دليل شكاف عمده در روابط بين ايالات متحده و اسراييل صورت گرفت. اگر شما مي‌گوييد كه نتانياهو از اين كار عصباني شده او بارها و بارها از كارهاي ما در طول دوره رياست‌جمهوري من اتفاق افتاده است. در خصوص توافق ما با ايران و همچنين اعتراض‌هاي مداوم ما به شهرك‌سازي اين اتفاق افتاده است و اين چيز تازه‌اي نيست. با وجود همه اين سروصداها همكاري‌هاي نظامي و اطلاعاتي ما ادامه دارد. ما همواره به صورت قابل توجه از آنها حمايت كرديم. من معتقدم كه براي منافع ما و براي منافع اسراييل خوب نيست كه يك جنگ جدي ميان اسراييل و فلسطين صورت گيرد و مي‌تواند اين شرايط در طول زمان بدتر شود. با اين حال شهرك‌سازي‌ها تنها علت اين اتفاق نيست اما عاملي است كه مي‌تواند به حل مشكلات كمك كند. من فكر مي‌كنم ادامه شهرك‌سازي‌ها مي‌تواند عواقبي طولاني‌مدت براي صلح و امنيت در منطقه و سرمايه‌گذاري‌هاي ما در منطقه براي محافظت از اسراييل داشته باشد.
باراك اوباما در بخش پاياني از سخنان خود به مساله حملات سايبري اشاره كرد و گفت: ما بايد مطمئن شويم كه دموكراسي ما سالم باقي مي‌ماند و مطمئن شويم كه حس همبستگي حفظ شود. اما چيزي كه بيشتر از همه ما را نگران مي‌كند هك‌هاي روسيه است؛ چيزي كه مرا شگفت‌زده كرده است. جهان سايبر مجموعه كاملي از جمع‌آوري اطلاعات، تبليغات و... است. نگراني من در مورد مردم و برخي محافل است كه نشان مي‌دهند اعتبار ولاديمير پوتين بيش از دولت ايالات متحده است. من فكر مي‌كنم اين چيز جديدي است.