يحيي آل اسحاق در گفت‌وگو با «اعتماد»:
وحدت ملي آرزوي بزرگان نظام است
مريم وحيديان
فعالان سياسي دو جناح كشور بارها اعلام كرده‌اند كه رقابت انتخاباتي بايد سازنده باشد و در هر انتخابات تخريب و توهين شيوه مناسبي براي نيل به پيروزي نيست. با وجود اين عرصه سياست‌ورزي كشور چندان قرابتي با اين امر ضروري ندارد. همين است كه جريان اصلاحات كه شايد بيش از جريان مقابل در معرض اين مشكل قرار دارد، دم از طرح آشتي ملي مي‌زند. طرحي كه نه تنها براي جريان‌هاي سياسي بلكه براي حيات نظام مي‌تواند موثر و مفيد باشد. در اين ميان بسياري از اصولگرايان نيز با اين پروژه موافقت خود را اعلام كرده‌اند. اگرچه رسيدن به مدل مناسب براي تحقق آن همچنان مورد بحث است. يحيي آل‌اسحاق، عضو هيات موسس جبهه مردمي نيروهاي انقلاب اسلامي از مدت‌ها پيش پيشنهاد همكاري نيروهاي اصلاح‌طلب و اصولگرا را زير چتر عنوان نيروهاي انقلابي داده بود. اين فعال سياسي اصولگرا معتقد است كه «انقلابي بودن به معناي واقعي آن وجه مشترك قريب به اتفاق ملت و فعالان سياسي ايران است. انقلاب را نبايد تفسيري قبيله‌اي كرد. اگر به همان شاخص‌هاي انقلابي گذشته بازگرديم و نگاهي همراه با سعه‌صدر، جامع و به دور از تنگ‌نظري‌ها در حوزه‌هاي داخلي و خارجي كشور داشته باشيم، مي‌توانيم بر بسياري از مشكلات فايق آييم. بهترين مولفه براي وحدت شاخص‌هاي انقلاب اسلامي است. همان چيزي كه ما را به عزت رساند و امروز اقتدار ما در آن است. به راحتي مي‌توان ديد كه هر جا با شاخص‌ها و ارزش‌هاي انقلابي‌مان عمل كرده‌ايم، موفق بوده‌ايم.» او همچنين به نقش محوري رهبر انقلاب در تحقق اين امر چنين اشاره مي‌كند: «در شرايط كنوني رهبري، عامل انسجام، وحدت، مقاومت و همه ارزش‌ها است. بنابراين وحدت ملي بايد حول محور رهبري و با توصيه‌هاي ايشان محقق شود.»
ضرورت‌ها و الزامات آشتي ملي در فضاي كنوني منطقه‌اي و بين‌المللي و همچنين فضاي سياسي و اقتصادي كشور چيست؟ شما به عنوان يك فعال اصولگرا در شرايط كنوني كشور چقدر دغدغه شكل‌گيري آشتي ملي را داريد؟
جمهوري اسلامي ايران با همه افت و خيزها، نقاط مثبت و منفي و فرصت‌ها تهديدهايش يك وجهه تاثيرگذار در منطقه و جهان است و هيچ كس نمي‌تواند اين امر را نفي كند. هركسي از هر زاويه‌اي نگاه كند، ضريب بالاي تاثيرگذاري جمهوري اسلامي ايران در منطقه و جهان را خواهد ديد. در سياست داخلي نيز با وجود چالش‌هاي زياد، به موفقيت‌هاي زيادي دست پيدا كرده‌ايم. امروز امنيت ايران در ميان ديگر كشورهاي منطقه زبانزد است. جمهوري اسلامي در حوزه سرمايه‌گذاري‌هاي زير بنايي، نقاط مثبت فراواني دارد كه با نگاهي منصفانه قابل مشاهده است. علاوه بر اين تلخي‌هايي هم داريم. كشور با وجود داشتن منابع و موقعيت خوب جغرافيايي، ژئوپولتيكي و سرمايه اجتماعي در حوزه اقتصادي با مشكلاتي مواجه است. همچنين در حوزه روابط بين‌الملل چالش‌هايي وجود دارد و امروز نمي‌توانيم نفي كنيم كه كشور نقاط منفي دارد.
با وجود اين امتيازات و ضعف‌ها امروز راه چاره چيست؟ مي‌دانيد كه اخير بحث آشتي ملي از سوي اصلاح‌طلبان جدي‌تر از قبل مطرح مي‌شود.
بنده هميشه تلاش كرده‌ام منصفانه نظراتم را ارايه كنم و درگير جريانات تعصبي نباشم. به نظر من انقلابي بودن به معناي واقعي آن وجه مشترك قريب به اتفاق ملت و فعالان سياسي ايران است. انقلاب را نبايد تفسيري قبيله‌اي كرد. تفسير انقلابي كه امام خميني آن را ارايه كرد، متفاوت است. امروز انقلابي كه مقام معظم رهبري اشاره مي‌كند و در منشور قانون اساسي آمده بايد مدنظر قرار گيرد. اگر به همان شاخص‌هاي انقلابي گذشته بازگرديم و نگاهي همراه با سعه صدر، جامع و به دور از تنگ‌نظري‌ها در حوزه‌هاي داخلي و خارجي كشور داشته باشيم، مي‌توانيم بر بسياري از مشكلات فايق آييم. امروز مهم‌ترين مشكلي كه با آن مواجه هستيم اين است كه در حوزه سياسي، قبيله‌اي شده‌ايم. داشتن دويست حزب اصلا زيبنده كشور نيست. اين يعني تكه تكه شده‌ايم و به عناوين مختلف از يكديگر دور افتاده‌ايم. اين يعني نهضت اتلاف سرمايه، توان و وقت به راه انداخته‌ايم. اگر ما بخواهيم از موقعيت و توان خويش به نحو احسن بهره بگيريم، بايد مباني مشتركي را تعريف كنيم كه همه فعالان سياسي در آن جاي بگيرند. بهترين مولفه براي وحدت شاخص‌هاي انقلاب اسلامي است. همان چيزي كه ما را به عزت رساند و امروز اقتدار ما در آن است. به راحتي مي‌توان ديد كه هر جا با شاخص‌ها و ارزش‌هاي انقلابي‌مان عمل كرده‌ايم، موفق بوده‌ايم. وحدت ملي آرزوي همه بزرگان و ملت ما است. براي تحقق اين آرزو بايد به همان ارزش‌ها بازگرديم. زماني كه امام به ايران بازگشتند چگونه بوديم؟ در راهپيمايي‌هاي اوايل انقلاب و زمان جنگ با عراق چگونه بوديم؟ آيا قبيله قبيله از امام استقبال كرديم؟ آيا بدرقه ما از پيكر آيت‌الله هاشمي تكه‌تكه بود؟ در دوران هشت سال جنگ اگر بدون وحدت عمل مي‌كرديم، آيا موفق مي‌شديم؟امروز آيا در مورد اقتدار منطقه قبيله‌اي عمل مي‌كنيم؟ امروز بايد مشتركات‌مان را مشخص كنيم. ملت و فعالان سياسي ما امام و رهبري را قبول دارند. جمهوري اسلامي و ولايت فقيه را قبول دارند. ليكن اينكه به عناوين مختلف تكه‌تكه شده‌ايم ما را از توسعه و پيشرفت كشور بازداشته است. اگر سعي كنيم به وجه مشترك همه ملت و به ارزش‌هاي انقلاب اسلامي بازگرديم؛ انرژي و توان بسيار بالايي براي رفع مشكلات كشور خواهيم داشت. اين نوع تكه تكه شدن‌ها سبب خسارت كشور است. به نظر من تحقق وحدت ملي در كشور دشوار نيست. بنده با سابقه حدود 50 سال كار سياسي مي‌گويم كه به قدري اشتراكات ما زياد است كه مي‌توان وحدت ملي را بين فعالان سياسي محقق كرد. اگر گاهي مي‌بينيم كه ملت مايوس مي‌شوند، به خاطر قبيله قبيله شدن ما است.
برخي تشييع جنازه آيت‌الله هاشمي را به عنوان نمونه‌اي از بستر مساعد براي تحقق آشتي ملي در جامعه مي‌دانند، نظر شما چيست؟
بله. تشييع پيكر آيت‌الله هاشمي نشان داد كه زمينه و بستر وحدت ملي در كشور فراهم است. راهپيمايي‌هاي 22 بهمن و موفقيت‌هايي كه در حوزه سياست خارجي و منطقه كسب كرده‌ايم نشان مي‌دهد كه وحدت ملي در كشور قابل تحقق است.
نقش رهبري انقلاب در ميانداري و محوريت آشتي ملي چطور ارزيابي مي‌كنيد؟
عنوان وحدت ملي را نسبت به آشتي ملي مناسب‌تر مي‌دانم. ما قهر نكرده‌ايم كه آشتي‌اي در كار باشد. رهبر انقلاب بر اساس اصل 110 قانون اساسي خط‌مشي‌ها و سياست‌هاي كلي كشور را تعيين مي‌كند. در مورد اقتصاد مقاومتي ايشان به كشور خط‌مشي داده‌اند؛ در روابط خارجي با ديگر كشورها ايشان خط‌مشي‌هاي كلي را تعيين كرده‌اند. همچنين رهبري جمهوري اسلامي ايران بر اساس سيستم ولايت فقيه و اعتقادات ديني و آرماني مي‌تواند محور وحدت ملي قرار بگيرد. خيلي از جريانات سياسي در مقابل رهبري مطيع هستند. تبعيت از رهبري علاوه بر اينكه حقوقي است، يك كار دلي است. چنين سيستمي است كه ايران را از تهديد‌هاي منطقه دور نگه داشته است. جمله امام خميني بسيار درست و بجا بود كه گفتند ولايت فقيه نگهبان اين ملت است. اين يك حقيقت است. در شرايط كنوني رهبري، عامل انسجام، وحدت، مقاومت و همه ارزش‌ها است. بنابراين وحدت ملي بايد حول محور رهبري و با توصيه‌ها محقق شود. هر آنچه بخواهد موفق باشد بايد سه فاكتور اساسي داشته باشد. علم، باور و عمل ما بايد يكسان باشد. حوادثي كه در كشور اتفاق افتاد اعم از جنگ و تحريم‌ها و ديگر مشكلات اگر نقش اساسي رهبري نبود، به جايي نمي‌رسيديم. بدون تعارف آنچه كه كشور را سر پا نگه داشته است مقام معظم رهبري است.