سردرگمي مسافران ايراني امريكا در فرودگاه‌هاي دنيا
شما اجازه ورود به امريكا را نداريد
اعتماد| روز جمعه، شركت‌ها و دانشگاه‌هاي امريكايي شتابزده ايميل‌هايي گروهي به آدرس دانشجويان و كارمندان‌شان فرستادند: اگر خارج از كشور هستيد همين حالا به امريكا برگرديد، اگر برنامه سفر به خارج از كشور را داريد توصيه اكيد مي‌كنيم كه از مرز خارج نشويد. گوگل يكي از شركت‌هايي است كه با توجه به حضور گسترده نيروهاي بين‌المللي در بدنه‌اش اقدام به ارسال ايميل مشابهي كرد. مدير ارشد اجرايي اين شركت به بلومبرگ گفت: «ديدن هزينه‌هاي شخصي كه همكاران‌مان بايد بابت صدور اين فرمان اجرايي بپردازند واقعا دردناك است.» در پي امضاي دستور ممنوعيت ورود مهاجران از هفت كشور مسلمان به امريكا، موجي از نگراني نه تنها مهاجران، دانشجويان و كساني كه قصد سفر به امريكا را داشتند فرا گرفته بلكه بسياري از شهروندان اين كشور را هم در بهت فرو برده است.
90 روز ممنوعيت ورود براي شهروندان سوريه، عراق، سودان، سومالي، يمن، ليبي و ايران اعمال مي‌شود، فرماني كه از سوي رييس‌جمهور امريكا كه تازه بر مسند قدرت نشسته صادر شده است. امضاي اين قانون چنان ناگهاني بود و اجراي آن چنان به سرعت آغاز شد كه در ساعت‌هاي اوليه پس از امضاي فرمان، سردرگمي در فرودگاه‌هاي مختلف جهان گريبان مسافران و حتي ماموران را هم گرفت. در ساعت‌هاي اوليه، گزارش‌هايي رسيد مبني بر اينكه از ورود مسافران با پاسپورت ايراني، حتي كساني كه ويزاي‌شان قبل از روز جمعه صادر شده بود و كساني كه گرين‌كارت داشتند در فرودگاه‌هاي مختلف به پروازهاي امريكا جلوگيري مي‌شود. ماموران فرودگاهي كه خبر اجراي فرمان ممنوعيت ورود شهروندان هفت كشور را دريافت كرده بودند نمي‌دانستند بايد به تازه‌واردان اجازه ورود بدهند يا خير. برخي ماموران در گيت‌هاي اين كشورها گلايه داشتند كه متن فرمان داده شده جا را براي تعبيرهاي متفاوت باز گذاشته و بسيار مبهم است. كساني كه مستقيم يا غير مستقيم در جريان اتفاقات قرار داشتند به شبكه توييتر روي آوردند تا بتوانند گزارشي از آنچه مي‌بينند و مي‌شنوند ارايه دهند. خبرنگار نيويورك‌تايمز در ايران در نخستين ساعت‌هاي پس از صدور فرمان نوشت: «شركت‌هاي هوايي لوفتانزا، قطر و امارات مسافراني را كه پاسپورت ايراني دارند (حتي آنان كه گرين‌كارت دارند) در پروازهاي امريكاي‌شان سوار نكرده‌اند.» از برخي فرودگاه‌ها هم خبر رسيد كه وضعيت پذيرش مسافران داراي گرين‌كارت كاملا سليقه‌اي شده است، برخي‌ها اجازه پرواز پيدا مي‌كنند و برخي ديگر نه. هواپيمايي قطر سرانجام در سايت خود اعلام كرد كه اتباع هفت كشور، تنها در صورتي مي‌توانند وارد امريكا شوند كه يا داراي گرين‌كارت باشند يا ويزاي ديپلماتيك. كاربران مختلف از وضعيت دوستان و آشنايان خود خبر مي‌دادند. دانشجوياني كه از خاك ايالات متحده خارج شده بودند و ديگر اجازه بازگشت به اين كشور را نداشتند، مسافراني كه پس از صدور فرمان، هواپيماي‌شان در خاك امريكا نشسته بود و بايد منتظر مي‌ماندند تا ببينند اجازه خروج آنها از فرودگاه صادر مي‌شود يا بايد پروازي براي بازگشت پيدا كنند. يكي از دانشجويان داراي گرين‌كارت پس از ساعت‌ها انتظار و پاسخ‌دادن به سوالات مختلف ماموران فرودگاه و بازرسي بدني توانست سرانجام از فرودگاه خارج شود و اجازه ورود پيدا كند. يك نفر از كساني كه از فرودگاه امارات بازگشته بود به تمامي ايرانياني كه ويزاي امريكا را داشتند، توصيه كرد كه هزينه بيهوده براي سفر نكنند و مطمئن باشند كه نمي‌توانند سوار هواپيما شوند. در اين ميان يكي از ايرانيان ساكن امريكا در توييتر خود نوشت كه اصغر فرهادي، كارگردان ايراني كه فيلمش از برگزيدگان اسكار براي شركت در رقابت در بخش بهترين فيلم‌هاي خارجي‌زبان است، به دليل قانون جديد نمي‌تواند براي شركت در اين مراسم به امريكا سفر كند. اين توييت، با بازخورد بسيار گسترده‌اي در ميان كاربران امريكايي روبه‌رو شد. كمي بعد از انتشار اين خبر، روابط عمومي «فروشنده» اعلام كرد: «اصغر فرهادى براى سفر به امريكا منع قانونى ندارد، اما تصميمش براى حضور يا عدم حضور در مراسم را تا چند روز آينده به طور رسمى اعلام خواهد كرد.»
روز گذشته بخش فارسي‌زبان شبكه خبري يورو نيوز اعلام كرد كه اتريش ويزاي 300 ايراني غيرمسلمان را لغو كرده است: «در پي صدور فرمان اجرايي دونالد ترامپ مبني بر ممنوعيت صدور ويزا براي اتباع هفت كشور، از جمله ايران، دولت اتريش ويزاي حدود ۳۰۰ پناهجوي غيرمسلمان ايراني – كه اميدوار بودند از راه اين كشور به ايالات متحده بروند- را لغو كرد. توماس اشنوئل، سخنگوي وزارت خارجه اتريش گفت: اين تصميم پس از آن اتخاذ شد كه واشنگتن به وين اطلاع داد كه سفر افرادي كه ويزاي خود را براساس برنامه قبلي، از مقام‌هاي اتريش دريافت مي‌كردند، فعلا معلق شده است.» روز گذشته شوراي روابط امريكايي-اسلامي در واكنش به حكم جنجالي ترامپ مبني بر منع ورود مهاجران و اتباع هفت كشور مسلمان اعلام كرد كه شكايت خواهد كرد و اين ممنوعيت را به «چالش» مي‌كشد. به گفته اين شورا، اقدام مذكور براي ممنوع كردن «افرادي از دين اسلام» است.
درست زماني كه دارندگان گرين‌كارت اندكي خيالشان راحت شده بود كه جزو قانون جديد قرار نمي‌گيرند، خبرگزاري رويترز شب گذشته از قول سخنگوي وزارت امنيت داخلي امريكا اعلام كرد فرمان ترامپ دارندگان اقامت امريكا (گرين‌كارت) را هم شامل مي‌شود.
اگر 90 روز تمديد شود
در شبكه‌هاي اجتماعي سوال كاربران ايراني و تعداد قابل توجهي از كاربران امريكايي اين است كه چگونه قانون ممنوعيت ورود به امريكا شامل كشورهايي شده است كه سابقه اقدامات تروريستي در اين كشور را نداشته‌اند و كشوري مانند عربستان سعودي كه چند تن از شهروندانش حمله به برج‌هاي تجارت جهاني را رقم زدند از اين ليست بيرون مانده‌اند.
قانوني كه اجراي 90 روزه آن در روز اول چنين آشفتگي‌هايي را به دنبال داشت، سبب شده تا دانشجوياني كه به خارج از امريكا سفر كرده بودند و گرين‌كارت ندارند، از بازگشت باز بمانند، سفرهاي بسياري از مسافران به اين كشور لغو شد و كساني كه براي انجام كار، شركت در برنامه‌هاي تجاري يا علمي يا ادامه تحصيل برنامه سفر به امريكا را داشتند، تمامي برنامه‌هاي خود را معلق ببينند. اما ممكن است اين قانون بار ديگر تمديد شود كه در اين صورت، وضعيت موقت 90 روزه تبديل به بحراني براي كساني مي‌شود كه زندگي‌شان تحت تاثير اين قانون قرار مي‌گيرد. در صورت تمديد ممنوعيت ورود شهروندان هفت كشور ياد شده، هيچ يك از دوستان و اقوام كساني كه از شهروندان اين كشورها هستند و ساكن امريكا، امكان سفر به اين كشور را نخواهند داشت، از سوي ديگر اگر فردي گرين‌كارت نداشته باشد هم به صرف داشتن ويزاي امريكا، ديگر نمي‌تواند از مرزهاي اين كشور خارج شود چون اجازه ورود مجدد نخواهد يافت. خرداد ماه سال جاري در جلسه كميسيون نخبگان و آينده‌نگاري شوراي عالي انقلاب فرهنگي آمار دانشجويان ايراني مشغول به تحصيل در دانشگاه‌هاي امريكا اعلام شد. بنا بر اين آمار در حال حاضر بيش از 10 هزار دانشجوي ايراني در اين كشور مشغول به تحصيل هستند. انتظار مي‌رود كه آثار اين قانون، در صورت تمديد بيش از هر گروهي، روي اين دسته از دانشجويان تاثير بگذارد. در اين صورت دانشجويان ايراني تا پايان تحصيلات خود قادر به ترك خاك امريكا نخواهند بود، نه براي سفر و ديدار خانوادگي و نه براي شركت در همايش‌ها و برنامه‌هاي علمي. از سوي ديگر بخشي از كساني كه تحت تاثير اين قانون قرار گرفتند، كساني هستند كه براي سفر از اين كشور خارج شدند و خانواده‌شان در امريكا هستند، هنوز مشخص نيست تكليف خانواده‌هايي كه عضو يا اعضايي از آنها تحت تاثير ترامپ در سوي ديگر مرز مانده‌اند و از هم جدا افتاده‌اند چه مي‌شود. صداي اعتراض‌ها در امريكا نسبت به اين فرمان كم‌كم بلند مي‌شود، روز گذشته خبرگزاري ايرنا به نقل از خبرگزاري اسپوتنيك نوشت: «هزاران استاد دانشگاه در امريكا از جمله مريم ميرزاخاني و 11 برنده جايزه نوبل طي درخواستي با سياست‌هاي مهاجرتي رييس‌جمهوري امريكا مخالفت كردند. در اين بيانيه آمده است: اين سياست‌هاي ترامپ تبعيض‌آميز و براي منافع ملي امريكا زيان‌بخش است. اين سياست‌ها فشار زيادي را به اعضاي جامعه ما وارد مي‌كند.»