آخرين حاشيه جشنواره فيلم فجر
اعتراض بعضي سينماگران به نامزدهاي جشنواره
ندا آل‌طيب
هنوز ساعتي از اعلام نامزدهاي جشنواره سي و پنجم فيلم فجر نگذشته بود كه فضاي مجازي پر از پست‌هاي اعتراضي در اينستاگرام شد. شامگاه دوشنبه 18 بهمن ماه در ساعتي كه كمتر كسي توقعش را داشت، نامزدهاي جشنواره فيلم فجر معرفي شدند. هرچند ساعتي نبود كه رسانه‌هاي رسمي و نوشتاري بتوانند خبر اعلام نامزدهاي جشنواره را منتشر كنند، با اين حال ليست نامزدها به سرعت در فضاي مجازي چرخيد و خيلي زود هم با واكنش‌هاي گوناگون رو به رو شد. حاشيه‌هاي داوري و نامزدي نه موضوع تازه‌اي است و نه قرار است كهنه شود. هر سال و در همه جشنواره‌ها با چنين حاشيه‌هايي رو به رو بوده‌ايم اما آنچه در اين ميان اهميت دارد، كمي و زيادي اين حاشيه‌هاست. چراكه گاه ميزان اختلاف نظر داوران جشنواره با منتقدان، هنرمندان و مردم آنقدر زياد است كه مساله فراتر از اختلاف سليقه‌هاي رايج مي‌شود. از سوي ديگر كيست كه در فضاي حرفه‌اي هنر حضور داشته باشد و نداند در هر دوره‌اي، هزار و يك ملاحظه هم در داوري‌ها دخيل است. در اين نوشتار مروري كوتاه داريم بر واكنش تعدادي از شركت‌كنندگان در جشنواره نسبت به ليست نامزدها. باران كوثري با انتشار پستي در صفحه اينستاگرامش درباره «سد معبر» فيلم تازه محسن قرايي نوشت: او در اين نوشتار هم از بازي حامد بهداد دفاع كرد و هم پدرش را به عنوان تهيه‌كننده جسور فيلم «فراري» كار تازه عليرضا داودنژاد ستود. كوثري هرچند اختلاف سليقه در داوري را امري عادي دانسته اما همچنان از نبود «سد معبر» در ميان نامزدهاي جشنواره متاسف است اما آنچه او را شگفت‌زده كرده، جاي خالي حامد بهداد است: «من امسال فيلم زياد نديده‌ام اما مطمئنم حامد لااقل به لحاظ تكنيك و ايفاى نقش متفاوت از خيلى‌ها بهتر بود. متعجبم! و غمگين! خيلى زياد! كارگردانى محسن و فيلمبردارى مرتضى و گريم محمود بماند...» اما آنچه موجب خوشحالي بازيگر جوان سينما شده، حضور فيلم «فراري» در ميان نامزدهاست. فيلمي كه تهيه‌كننده آن جهانگير كوثري پدر باران است و اين بازيگر خوشحال است كه با وجود همه اختلاف نظري كه با داوران جشنواره دارد، آنها متوجه دشواري ساخت فيلمي شده‌اند كه ظاهري ساده دارد. كوثري در ستايش پدرش نوشته است: «جهانگير كوثرى تهيه‌كننده خصوصى است، به معناى كلمه (بدون رانت و وام و نام حذف شده نهاد و سازمان). خودش هست و خودش، و همه اعتقادش به سينمايى كه كمتر تهيه‌كننده‌اى، توليدش را ريسك مى‌كند. من، منِ بازيگر، منِ بارانِ بابا، دستش را مى‌بوسم و به جسارتش افتخار مى‌كنم.» همانطور كه «باران» به عنوان دختر بابا، نسبت به ليست نامزدها واكنش داشته است، منوچهر هادي كه با فيلم «كارگر ساده نيازمنديم» در اين دوره از جشنواره حضور داشت نيز دختر كوچكش را خطاب قرار داده و گلايه‌هايش را خطاب به سوفياي دو ماهه چنين نوشته است: «سوفياي عزيزم عشق بابايي شرمنده تو و عوامل كارگرساده شدم الان با چشماني پر از اشك اين متنو مينويسم از اين بي‌عدالتي در فستيوال فجر. بزرگي به من گفت تو اين كشور بايد ياد بگيري حقتو بخورن و هيچي نگي. عزيز بابا من حقمو از اين سينما ميگيرم. كاري مي‌كنم كه به غيرت پدرت افتخار كني. متاسفم براي اين داوري و اين بي‌عدالتي. واگذارتان به سلطان عدالت. من منوچهر هادي با انگيزه‌اي مضاعف ادامه ميدم و افتخار مي‌كنم كه افراد گروهم در بين اين كانديداها كه همشون برام محترم هستن نيستن.» اما ديگر سينماگري كه اعتراض خود را در صفحه شخصي‌اش نوشته، محمد حسين مهدويان كارگردان «ماجراي نيمروز» است. هرچند سال گذشته فيلم قبلي او «ايستاده در غبار» مورد توجه داوران قرار گرفت، اما آنچه مايه شگفتي بود، جاي خالي هادي حجازي‌فر در ميان نامزدهاي بازيگري مرد بود. امسال نام اين بازيگر در ميان نامزدهاي بازيگر مكمل مرد ديده مي‌شود اما مهدويان معترض است كه تلاش ديگر عوامل فيلم از چشم هيات داوران دور مانده. او در اينستاگرام خود با بازگويي يكي از جملات جلال آل احمد نوشته: «خدا رحمت كنه جلال آل احمد رو. به خواهرزاده‌اش آقاي حسين دانايي كه ظاهرن خيلي دوست داشته مقاله‌اي چيزي توي مجله‌اي چاپ كنه گفته بود: حرف‌ات اگه حرف باشه روي ديوار طويله اورازان هم كه بنويسي فرداش تا ته بندرعباس مي‌ره و همه مي‌شنون و روشون اثر هم مي‌ذاره. اگر هم حرف نباشه، سيمين توي مجله فردوسي هم كه چاپ كنه، مردم خيلي كه به سرت منت بذارن توش سبزي پاك مي‌كنن. دوستان عزيزم هادي بهروز (مدير فيلمبرداري)، سجاد پهلوان‌زاده (تدوينگر)، ابراهيم اميني (نويسنده)، محسن دارسنج (طراح گريم)، حبيب خزايي‌فر (آهنگ‌ساز)، احمد مهران‌فر (بازيگر)، مهرشاد ملكوتي (صداگذار) و هادي ساعدمحكم (صدابردار)، زحمات شما رو اصحاب رسانه، منتقدان، هنرمندان و مهم‌تر از همه مردم عزيز و عاشقان سينما ديدند. سيمرغ كيلويي چند. همه جا حرف شماست. رضا رشيدپور كه با بازي در «قاتل اهلي» در جشنواره فجر حضور داشت، در پستي 10 بندي، مسعود كيميايي را به صورت مبسوطي ستود و هم از حاشيه‌هاي «قاتل اهلي» نوشت. رشيدپور كه بازي در فيلم كيميايي بسيار مشعوف و مفتخر است، «قاتل اهلي» را متفاوت‌ترين و روزآمدترين فيلم اين سينماگر مي‌داند. او در اين پست كه بيشتر ستايش‌نامه‌اي براي كيميايي است، از مهارت‌هاي خاص او در دكوپاژ، ديالوگ‌هاي پرمغز و با صلابت، جادوي فيلمبرداري و... نوشته است.
رشيدپور البته از اخلاق حرفه‌اي پرويز پرستويي بازيگر «قاتل اهلي» و منصور لشكري‌قوچاني تهيه‌كننده فيلم هم نوشته است و در پايان هم گفته با همه حرف و حديث‌ها، كيميايي همچنان رييس است و «قاتل اهلي» ديدني.اما به جز اشخاص حقيقي، نهادهاي صنفي هم اعتراض‌شان بلند شد و اين‌گونه بود كه انجمن طراحان، مديران و دستياران جلوه‌هاي ويژه ميداني از نامزد شدن ارشا اقدسي براي دو فيلم «سارا و آيدا» و «يك روز به خصوص» در بخش بهترين جلوه‌هاي ويژه ميداني اعتراض و اعلام كرد او فقط «از همكاران بدلكار» است. آنها مدعي شده‌اند اقدسي شخصا به تهيه‌كننده گفته نامش به عنوان مسوول جلوه‌هاي ويژه در تيتراژ درج شود.