136 عضو وزارت امورخارجه تركيه به آلمان پناهنده شدند
شورش ديپلماتها عليه آنكارا
گروه جهان
در حال حاضر شايد كمتر كسي بداند كه در صحنه سياست داخلي تركيه چه چيزي در حال گذر است اما شواهد و اخباري كه از تركيه و اتفاقات اطراف آن منتشر ميشود فضاي مساعدي را به نمايش نميگذارد. روز گذشته خبرگزاري بيبيسي به نقل از منابع آلماني گزارش داد كه 136 شهروند تركيه كه داراي گذرنامه ديپلماتيك هستند، از اين كشور درخواست پناهندگي دادند. آنها نيز به نظر ميرسد نگران غضب رييسجمهور تركيه پس از كودتاي نافرجام جولاي گذشته بودند و سيگنالهايي نيز براي برخورد با خود از سوي دولت دريافت كردند.
اين رقم مجموع اعدادي است كه از آگوست 2016تا ژانويه 2017 در رسانههاي آلماني به ثبت رسيده است. گفتني است تعدادي از افسران تركيهاي در پايگاه ناتو در آلمان خدمت ميكنند و برخي از آنها نيز درخواست پناهندگي به آلمان دادهاند كه البته آلمان هنوز تصميمي در خصوص اعطاي پناهندگي به اين افسران نگرفته است. اما تركيه اين افسران را متهم كرده كه در كودتا دست داشتند و از آلمان خواسته تا آنها را بازگرداند. در يونان نيز دو سرباز ترك درخواست پناهندگي دادهاند. اين دو سرباز نيز كه از كوماندوهاي ارتش تركيه به حساب ميآيند تركيه آنها را متهم به دخالت در كودتاي اين كشور كرده است. پليس يونان آنها را دستگير كرده و فرآيند پناهندگي آنها را بررسي ميكند. گفتني است كه ماه گذشته ميلادي دادگاه يونان، در خواست استرداد هشت سرباز تركيهاي كه در ابتداي كودتا به يونان فراركردند را رد كرد كه تركيه بهشدت نسبت به اين حكم اعتراض كرد. وزارت كشور آلمان در توضيح خود در خصوص درخواست پناهندگي اين 136 نفر گفت، افرادي كه درخواست كردند نهتنها خود آنها بلكه همسران و فرزندانشان را نيز در بر ميگيرد كه درخواست پناهندگي دادهاند. با اين حال هنوز هيچ تصميمي در اين خصوص اتخاذ نشده است.
گفته ميشود سربازاني كه از ترس كودتا فرار كردند، معتقدند كه محاكمه عادلانه در تركيه وجود ندارد. مقامات تركيه پس از كودتا بيش از 100هزار تن از كارمندان امنيتي، پليس، سرباز، معلمان و اعضاي قوه قضاييه را از كار بيكار كردهاند و اكنون دهها هزار نفر از مظنونين بازداشت هستند و تمامي طرفداران و حاميان احتمالي فتحالله گولن، رهبر جنبش خدمت در تركيه كه در امريكا به سر ميبرد نيز بهشدت سركوب شدند و ديگر اجازه فعاليت در تركيه ندارند.
با اين حال بحث پناهندگي به كشورهاي اروپايي از سوي اتباع تركيه بهشدت نگرانكننده شده است. ماه گذشته نيز مجله خبري اشپيگل نشان داد كه دهها تن از افسران تركيه از ترس بازداشت و دستگيري درخواست پناهندگي به آلمان دادهاند. در سفري كه آنگلا مركل، صدراعظم آلمان به تركيه داشت، رجب طيب اردوغان رييسجمهوري تركيه از اردوغان خواست تا اين سربازان را به تركيه بازگرداند. اما جواب روشني از اين موضوع توسط آنگلا مركل دريافت نكرد. اما شبكههاي تلويزيوني آلماني گزارش دادند كه اداره فدرال و مهاجرت و پناهندگي آلمان ظاهرا قصد ندارند تا تمامي درخواستدهندگان را پذيرش كنند. اما پذيرش پناهجويان قطعا پاسخي تلخ به آنكارا از سوي آلمان خواهد بود كه ميتواند مناقشه جدي را با آلمان به همراه داشته باشد.
اما روز جمعه بحث دو سربازي كه به يونان پناهنده شدند به نظر ميرسد مقامات آتن را نگران كرده است. روز جمعه يونان اعلام كرد كه پس از بازداشت اين دو كوماندوي ارتش تركيه منتظر درخواست استرداد آنها توسط مقامات تركيه هستند. اين دو در روز بيستم فوريه به يونان درخواست پناهندگي دادند كه ابتدا مشخص نبود آنها عضو ارتش هستند. رسانهها گزارش دادند كه اين دو فرد از جمله متهمان ترور اردوغان بودند كه قصد داشتند در شب كودتاي پانزدهم جولاي با حمله به محل اقامت اردوغان وي را به قتل برسانند كه اين امر محقق نشد. آنها در ابتدا عنوان كرده بودند كه درگير مشاغل مختلف در تركيه بودند و از هويت اصلي خود چيزي نگفتند كه در نهايت مشخص شد از جمله كوماندوهاي ارتش تركيه هستند.
اما مقامهاي دولتي يونان عنوان كردند كه انتظار دارند كه تركيه درخواست استرداد نسبت به اين دو سرباز را ارايه دهد و به نظر ميرسد كه اين مورد جديتر از موارد قبلي باشد زيرا با توجه به اينكه اين دو نفر قصد ترور رجب طيب اردوغان را داشتند دولت تركيه به راحتي از استرداد آنها دست نخواهد كشيد. در حال حاضر روابط تركيه و يونان بر سر عدم استرداد هشت سرباز تركيهاي شكرآب شده است زيرا هر دو كشور عضو ناتو هستند و به نظر ميرسد يونان بايد درخواست استرداد تركيه را تاييد كند اما تاكنون اين كار را انجام نداده است.
وزير دفاع يونان در گفتوگوي تلويزيوني با شبكه اول تلويزيون يونان گفت: يونان از آغاز تلاش براي كودتا در تركيه آن را محكوم كرد اما بر اساس قوانين يونان و كنوانسيونهاي بينالمللي رد يا تاييد درخواست پناهندگي يا استرداد شهروندان كشورها به كشور متبوع خود نيز در اختيار دادگاه يونان است.
گفتني است هنگام كودتاي پانزدهم جولاي در تركيه، يك هليكوپتر حامل هشت نظامي تركيهاي به سمت يونان فرار ميكرده كه در نهايت خود را تسليم مقامات يونان ميكنند. اما يونان با وجود درخواست تركيه آنها به اين كشور بازگردانده نشدند و با توجه به درخواست پناهندگي آنها اين موضوع را سرآغاز چالش جدي ميان تركيه و يونان دانست. ولي نبايد اين موضوع را ناديده گرفت كه اين نوع اقدامات ميتواند روابط تركيه و ساير كشورهاي عضو ناتو را تحت تاثير قرار دهد. به خصوص روابط ميان آنكارا- آتن كه از گذشته با مشكلات جدي روبهرو بودند، اين نوع مسائل موجب شده تا به اين اختلافات دامن زده شود. اكنون نيز اين اختلافات به جايي رسيده كه آنكارا حتي تلاش ميكند تا خط مرزي دريايي با يونان را به چالش بكشد زيرا به تازگي يك قايق گارد ساحلي تركيه حريم دريايي يونان را شكست كه اين موضوع در تضاد رويكرد دو عضو ناتو است كه سعي كردهاند مشكلات خود را به مدت بيش از 60 سال كنار بگذارند. اما حالا حوادث اخير موجب شده تا اختلافات دوباره اوج بگيرند. وزير خارجه يونان نيز نسبت به اقدامات تحريكآميز تركيه واكنش نشان داد و اعلام كرد كه اقدامات تركيه نقض جدي قوانين بينالمللي است. وي افزود كه اين نوع اقدامات هميشه از سوي كشور ما تحمل نميشود و اقدامات ما بسيار شديدتر خواهد بود. معاون وزير دفاع يونان نيز اين اقدامات تركيه را يك توليد تنش مصنوعي دانست كه البته يونان نميتواند نسبت به آن بيتفاوت باشد. با اين حال تركيه عنوان كرده است كه تمرينات آنها نقض قوانين بينالمللي نيست و به تمرينات خود ادامه ميدهند. با اين حال با توجه به نياز اروپا به تركيه در خصوص بحث موج پناهجويان به اروپا، اين نوع مسائل بهشدت ميتواند آن را تحت تاثير قرار دهد. يونان مرز پناهجويي در قاره اروپا و آلمان پذيرنده بيشترين پناهجو در قاره اروپا به حساب ميآيد. از طرفي تركيه به دليل عضويت در ناتو و توانايي نظامي اين كشور و جلوگيري از چرخش رويكرد اين كشور به روسيه اروپا تمايلي به دوري تركيه از اروپا ندارد. هرچند با يكديگر اختلافات نظر جدي دارند. از همين رو سفر ماه ژانويه مركل و ترزا مي به آنكارا را ميتوان در اين چارچوب ارزيابي كرد. ولي كودتا تبديل به نقطه حساس روابط هر كشوري با تركيه شده است. از همين رو مسائلي همچون بحث پناهندگي افسران نظامي و ديپلماتهاي تركيهاي به كشورهاي اروپايي به خصوص در آلمان و يونان موجب نگرانيهاي هرچه بيشتر طرفين از تيرگي روابط شده است.