براي گرد و غبار به دبيركل سازمان ملل نامه نوشتيم

ايلنا| جلسه كميته راهبردي مقابله با گرد و غبار با حضور وزير امورخارجه، وزير نيرو و رييس سازمان محيط زيست با هدف بررسي راهكارهاي بين‌المللي براي مقابله با كانون‌هاي خارجي گرد و غبار برگزار شد. محمد جواد ظريف در خصوص تلاش‌هاي صورت گرفته در اين زمينه گفت: ايران به تلاش‌هاي خود در اين زمينه ادامه مي‌دهد و در همين راستا، نامه‌اي به دبيركل سازمان ملل براي بيان ضرورت‌هاي اجماع جهاني در خصوص مقابله با گرد و غبار، همچنين اقناع كشورهاي همسايه براي همكاري در اين زمينه با امضاي مشترك من و رييس سازمان حفاظت محيط‌زيست ارسال خواهد شد.  حميد چيت چيان، وزير نيرو هم در اين جلسه با اشاره به برخي اقدام‌هاي صورت گرفته از سوي وزارت نيرو براي احياي تالاب هورالعظيم همچون رهاسازي چهار ميليارد متر مكعب آب شيرين از كرخه، گفت: بخش اعظم تالاب بين مرزي هورالعظيم در عراق قرار دارد كه در بحث آب و مديريت منابع آبي با دو موضوع رو به رو است. اين دو موضوع، نخست اجراي طرح‌هاي گسترده سد‌سازي تركيه روي دجله و فرات معروف به پروژه گاپ و دوم ذخيره‌سازي آب در درياچه‌هاي مياني عراق با حجمي بيش از 100 ميليارد متر مكعب است. وزير نيرو اشاره‌اي هم به موضوع تالاب بين‌المللي هامون داشت و خاطرنشان كرد: افغانستان بايد علاوه بر 820ميليون متر مكعب آبي كه در حال حاضر به سمت ايران مي‌آيد، رهاسازي حجم بيشتري از آب براي احياي هامون در بخش ايراني را در دستور كار قرار دهد.  مطالبه‌گري سازمان‌هاي بين‌المللي از كشورهاي منطقه و همسايه براي كنترل مديريت آب و عدم ادامه طرح‌هاي گسترده‌اي همچون گاپ با ايران و رساندن اطلاعات درست به مردم از طريق شبكه‌هاي اجتماعي پيشنهاداتي بود كه چيت چيان در اين نشست ارايه داد.  ابتكار نيز ضمن بيان اين موضوع كه تشديد كانون‌هاي گرد و غبار در كشورهاي همسايه و منطقه منجر به آن شده كه ايران حتي از قره قوم افغانستان نيز تاثير بگيرد، اظهار كرد: عربستان، امارات و به‌طور كلي كشورهاي جنوب خليج فارس از ديگر كانون‌هاي خارجي موثر بر ايران هستند.  عباس عراقچي، معاون وزير امور خارجه نيز با تاكيد بر ضرورت بهره‌مندي از تكنولوژي‌هاي نوين براي مديريت درست منابع به ويژه استفاده از امكاناتي همچون صفحات خورشيدي كه مانع تبخير آب مي‌شوند، تصريح كرد: در بسياري از اين اقدام‌ها، علاوه بر بهره‌مندي از تخصص و تكنولوژي‌هاي نوين مي‌توان از اثرات اين تكنولوژي‌ها در كاهش انتشار گاز گلخانه‌اي براي جذب مشاركت‌هاي جهاني بهره‌مند شد.  پيشنهاد تشكيل كارگروه فناوري، تكنولوژي و جذب منابع بين‌المللي از ديكر مباحث مطروحه توسط عراقچي، معاون وزير امور خارجه كشورمان بود.  همچنين مدير كميته ملي مقابله با گرد و غبار ضمن تاكيد بر اين موضوع كه گرد و غبار موضوعي فراتر از توفان‌هاي شن و ماسه و بادهاي 120 روزه است كه در اقليم طبيعي ايران وجود داشته، تصريح كرد: توفان‌هاي گرد و غبار به لحاظ ابعاد منجر به ايجاد معضل بزرگ آلودگي هوا مي‌شوند. فرسايش بادي و توفان‌هاي گرد و غبار تابعي از سرعت باد، اندازه ذرات، رطوبت خاك، نوع خاك و پوشش گياهي است.  به گفته شعاعي، ايران از دهه 80 به بعد بيشتر با توفان‌هاي گرد و غبار درگير شد و اين محصول تشديد و استمرار خشكسالي و دخالت‌هاي انساني در طبيعت بود. بر اساس آمارها، طرح گاپ منجر به خشك شدن 94 درصد بين النهرين و كاهش 37 درصدي آب در دجله و فرات شد تا جايي كه اگر گاپ، پنج سال قبل تنها آورد عادي دجله و فرات را كنترل مي‌كرد، امروز حتي سيلاب‌هاي دجله و فرات را نيز مي‌تواند كنترل كند تا جايي كه آب دجله و فرات در عراق و سوريه را به صفر برساند.  وي ضمن يادآوري اين موضوع كه تعداد و شدت حوادث گرد و غبار در كشور رو به افزايش است، خاطرنشان كرد: امروز در شرق كشور نيز با كانون‌هاي داخلي و خارجي گرد و غبار مواجه هستيم و به دليل گرد و غبار ناشي از افغانستان و پاكستان كه به زابل مي‌رسد يا همزماني وقوع توفان‌هاي گرد و غبار با بادهاي 120 روزه با معضلي جدي رو به رو هستيم. خشكي هامون مهم‌ترين منشا شرق كشور است زيرا به دليل تبخير بسيار بالا و حدود پنج هزار ميلي متر، هامون داراي شرايط ثبات نيست.  مدير كميته ملي مقابله با گرد و غبار با مرور روند خشك شدن عمدي درياچه آرال براي كشت پنبه، اظهار كرد: امروز شاهد آثار گرد و غبار هر چند با تعداد و شدت كم در گلستان، گيلان و مازندران هستيم و از اين رو مي‌توانيم اين موضوع را هشداري براي شروع مذاكره با كشورهاي حاشيه آرال بدانيم. رها كردن زمين‌هاي كشاورزي پس از شخم زدن كه تنها به قصد حفظ مالكيت اراضي و به ويژه در عراق صورت مي‌گيرد از ديگر دلايل مهم تشديد توفان‌هاي گرد و غبار در ايران است.  به گفته او پذيرش گرد و غبار به عنوان چالشي جهاني، تهيه گزارش وضعيت جهان در خصوص كانون‌هاي گرد و غبار و ميزان تاثيرپذيري كشورها از اين پديده، همچنين توافق براي اجراي نخستين همايش بين‌المللي گرد و غبار طي سال آينده به ميزباني ايران و با همكاري نهادهاي بين‌المللي برخي از آثار، تلاش‌هاي بين‌المللي ايران در موضوع گرد و غبار و از نتايج قطعنامه‌هاي جهاني در اين خصوص است.