فوكوياما: در دولت‌سازي در عراق و افغانستان شكست خورديم
«فرانسيس فوكوياما»، نظريه‌پرداز امريكايي و صاحب نظريه «پايان تاريخ» اين هفته مهمان نشستي در «سليمانيه» عراق بود. او در اين نشست در مورد موضوعات مختلف از جمله ناكامي‌هاي روند جهاني‌سازي، رشد پوپوليسم در جهان، عراق پس از جنگ و فرمان مهاجرتي ترامپ صحبت كرد.
فوكوياما كه از حاميان حمله سال 2003 امريكا به عراق بود و برخي نظريات وي را در تئوري‌سازي اقدامات نظامي به بهانه بسط دموكراسي در جهان موثر مي‌دانند، در مورد تغيير ديدگاهش قبل و بعد از اين جنگ، گفت: «تصور مي‌كنم تجربه ايالات متحده هم در عراق و هم در افغانستان، چيزي است كه ديدگاه امروز من در مورد نهادهاي بين‌المللي را شكل داده است. خب من قبل از وقوع جنگ از مداخله حمايت مي‌كردم؛ تصور مي‌كردم كه صدام حسين ظالمي است كه جهان بدون او جاي بهتري مي‌شود. اما از چند ماه مانده به آغاز جنگ، مساله اصلي كه ذهن مرا به خود درگير كرده بود، مساله دولت‌سازي بود. اينكه اگر ارتش ايالات متحده رژيم صدام را سرنگون كند، آن وقت ما در قبال عراق مسوول خواهيم بود و من بر اساس تجربيات پيشين ايالات متحده در مناطق مختلف، از جمله در ويتنام، امريكاي مركزي و بسياري از مناطق ديگر، احساس مي‌كردم كه ما آمادگي لازم را براي انجام سرمايه‌گذاري مناسب براي ايجاد يك عراق دموكراتيك يا حتي يك كشور يكپارچه عراق، نداريم. بعدا هم مشخص شد كه آن نگراني بي‌پايه و اساس نبوده و عدم آمادگي ما براي مرحله دولت‌سازي بيش از آن چيزي بود كه من تصور مي‌كردم. تصور مي‌كنم مساله سياست خارجي ايالات متحده در اين منطقه تا همين امروز هم اين است كه تا زماني كه شما دولت‌هاي مشروع و منسجمي نداشته باشيد، نمي‌توانيد به ثبات دست‌يابيد و تروريسم را كنترل كنيد. به عنوان يك بازيگر خارجي، شما توانمندي بسيار محدودي براي اين كار داريد.»