ويژگي‌هاي جامعه‌شناختي
و روان‌شناختي براي يك انتخاب
بهروز بهزادي
روزنامه‌نگار
انتخاب نهايي رياست جمهوري نزديك است. اين روزها كانديداها سخت مشغول فعاليت تبليغاتي‌اند. گرچه اين فعاليت حق آنان است، ولي از ديگر سو مردم نيز كه بايد يكي از آنان را برگزينند حق دارند درباره شخصيت و نوع عمل آنان كندوكاو كنند.
جامعه‌شناسان و روانشناسان اصولي براي شناخت شخصيت افراد معرفي كرده‌اند كه بيشتر آنها مي‌تواند در داوري مردم براي انتخابات و انتخاب شخصيتي مورد قبول آنان براي رياست جمهوري موثر باشد. چكيده‌اي از اين اصول را جمع‌آوري كرده‌ام و در اين مقاله كوتاه به نظرتان مي‌رسد، گرچه خود مردم مي‌توانند با مراجعه به سايت‌هاي اينترنتي اطلاعات بيشتري در اين زمينه كسب كنند و با بررسي فعاليت كانديداها در مشاغل قبلي به مرحله‌اي برسند كه بتوانند به يك نفر اعتماد كنند و راي خود را به او بدهند. ويژگي‌هاي مثبت شخصي كه مي‌خواهد در كسوت يك رييس‌جمهور موفق وارد صحنه شود جاه‌طلبي، رقابت‌جويي و اعتماد به نفس است. گرچه در فرهنگ عامه جاه‌طلبي منفي ارزيابي مي‌شود، ولي جامعه‌شناسان و روانشناسان اتفاق نظر دارند كه بلندپروازي و جاه‌طلبي از ويژگي‌هايي است كه اگر يك رييس‌جمهور نداشته باشد، ساير خصوصيات مثبت در او متجلي نخواهد شد.
افراد جاه‌طلب مثبت معمولا حرمت نفس و اعتماد به نفس و حس رقابت‌جويي را توامان دارند و توانمندي‌هاي خود را خوب مي‌شناسند. در برخورد با ديگران زيرك و حسابگر هستند و از توانمندي‌هاي آنان براي رسيدن به خواست‌هاي خود كه جنبه ملي و عمومي دارد استفاده مي‌كنند. اين افراد تعريف و تمجيد ديگران را مي‌پذيرند و از آن براي تصحيح حركت خود بهره مي‌گيرند ولي به هيچ‌وجه هويت اصلي و روش خود را با تعريف و تمجيد ديگران تغيير نمي‌دهند.اين افراد مي‌دانند كه انسان جايزالخطاست. پس هيچ‌گاه نگران نيستند كه اگر اشتباهي كرده‌اند برملا شود. حتي پس از اينكه متوجه شدند اشتباه كرده‌اند با شجاعت اقرار به آن مي‌كنند و با لاپوشاني و اصرار به اشتباه سعي در توجيه آن نمي‌كنند.رهبران سياسي جامعه برخلاف افراد عادي نياز به تاييد دارند و توجه ديگران براي‌شان بسيار مهم است، چرا كه هدفي ملي و عمومي در سر دارند و براي اين هدف تاييد جامعه بسيار كارساز است.
خوانندگان مي‌دانند كه دروغگويي، دورويي، پنهانكاري و ساير افعالي كه در جامعه زشت و ناپسند خوانده مي‌شود چه از يك فرد عادي يا يك كانديداي رياست جمهوري سر بزند زشت و ناپسند است و البته با توجه به موقعيت اجتماعي فرد اين زشتي و ناپسندي درجات خود را دارد. براي يك كانديدا كه مي‌خواهد به رياست جمهوري برسد، چنين صفاتي به هيچ‌وجه من الوجوه قابل قبول نيست و او با يك دروغ حتي كوچك يا پنهانكاري مشروعيت خود را براي اين شغل بزرگ از دست مي‌دهد، گرچه يك فرد عادي را شايد بتوان بخشيد و با نصيحت به راه راست كشيد.