ميان تئاتر ايران و تئاتر اروپا تفاوت زيادي وجود دارد
همزمان با حضور ايتاليا به عنوان مهمان ويژه سي‌امين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران، نشستي هم به انگيزه ترجمه و انتشار ايتاليايي دو نمايشنامه «قلعه انسانات» و «شب دشنه‌هاي بلند» نوشته علي شمس برگزار شد. به تازگي اين دو نمايشنامه با ترجمه پريسا نظري و مقدمه‌اي از ابراهيم گلستان به همت انتشارات Fuorilinea در ايتاليا منتشر شده است. عصر چهارشنبه 13 ارديبهشت ماه نيز نشستي در شهر كتاب مركزي برگزار شد و در آن، علي شمس پريسا نظري و آرش عباسي ديگر هنرمند تئاتر ايران كه در ايتاليا مشغول ادامه تحصيل است، درباره نمايشنامهنويسي و تئاتر ايران و ايتاليا سخن گفتند.
در آغاز شمس درباره درون مايه نمايشنامه‌اش سخن گفت: «قلعه انسانات به رابطه ظالم و مظلوم بازمي‌گردد. اصولا عنواني كه كسي يا چيزي را تعريف مي‌كند وابسته به موقعيتي است كه آن شخص يا شيء در آن قرار دارد. حضور بسيار پررنگ داعش در خاورميانه و تعريفي كه از ما به عنوان خاورميانه‌اي در دنيا ارايه مي‌شود، باعث شد درباره خشونت كار كنم و درباره حقيقت خشونت صحبت كنم كه صرفا نمي‌تواند به يك نقطه سرزميني وابسته باشد. به همين مناسبت بسامد خشونت در تاريخ خاورميانه از حمله مغول تا امروز را در اين باره لحاظ كردم.» شمس آمار نمايش‌هايي را كه شبانه در ايران اجرا مي‌شوند جالب توجه دانست: «در ايران با احتساب تئاترهاي آزاد، شبي ۱۸۰ تئاتر اجرا مي‌شود. بدنه سرگرمي‌ساز جامعه را تامين مي‌كند و اين رقم قابل توجهي است و من فكر نمي‌كنم حتي در پكن به لحاظ كثرت و كميت جمعيت، چنين حجمي از تئاتر را داشته باشيم. در ايران سالن‌هاي خصوصي ساخته مي‌شوند. اتفاقي كه سال‌ها قبل در غرب افتاده است. اما به لحاظ كميت خيلي اتفاق خوبي دارد مي‌افتد.» سپس آرش عباسي از ويژگي‌هاي نمايشنامههاي شمس گفت: «جهان نمايشنامهنويسي علي شمس به مطالعات گذشته‌اش بازمي‌گردد. هر زمان نمايشنامهاي از او خواندم، فكر نكردم كه نمايشنامهاي صرف مي‌خوانم. حس كردم متني مي‌خوانم كه بين تمام حوزه‌ها شناور است، از فلسفه، سياست، ادبيات در آن هست. جمع اينها باعث مي‌شود كه من صرفا از نمايشنامههاي او لذت دراماتيك نبرم. چون او تاريخ و ادبيات قديم ايران را خوب مي‌شناسد. اين ادبياتي كه كسب كرده در تمام كارهايش وجود دارد. هرچند ممكن است كه گاهي كارش را سخت كند و او را ببرد به سمت اينكه كار شاخص‌تري بنويسد اما اينها نكات مثبت درام‌نويسي علي شمس است.»
پريسا نظري، مترجم نمايشنامه«قلعه انسانات» نيز بخشي از دست‌نوشته ابراهيم گلستان بر اين اثر را خواند و درباره ويژگي‌هاي آثار علي شمس گفت: «مباحث فلسفي، تاريخي، ادبيات كهن فارسي در آثارش به كار مي‌برد و همين مساله باعث شد كه من در زمينه‌هايي كه آگاهي نداشتم، پژوهش كنم و سعي كنم وارد ذهن نويسنده بشوم و بفهمم كه منظورش چيست و با اين نثر مي‌خواهد به كجا برسد.»