صف‌كشي رقباي سيسي براي انتخابات 2018
يسرا بخاخ
سومين انتخابات رياست‌جمهوري بعد از انقلاب 25 ژانويه سال 2011 قرار است در فاصله ماه فوريه تا ماه مه 2018 برگزار شود. تاكنون عبدالفتاح سيسي، رييس‌جمهور مصر، عصام الحجي دانشمند علوم فضايي و يكي از كاركنان سازمان ناسا و خالد علي حقوقدان و نامزد پيشين انتخابات رياست‌جمهوري اين كشور اعلام كرده‌اند كه قصد نامزدي در انتخابات رياست‌جمهوري مصر را دارند. با توجه به افزايش انتقادهاي داخلي از عبدالفتاح سيسي و نحوه اداره كشور به وسيله او كه از زمان بركناري محمد مرسي از رياست‌جمهوري نه تنها شرايط اقتصادي مصر بهبود پيدا نكرده بلكه موج حملات تروريستي و خرابكارانه در اين كشور افزايش پيدا كرده، اين انتخابات از اهميت ويژه‌اي برخوردار است و ممكن است طومار رياست‌جمهوري سيسي را براي هميشه در هم بپيچد. سيسي يكي از جوان‌ترين اعضاي شوراي نظامي بود كه بعد از سقوط حسني مبارك در سال 2011 اداره كشور را در دست گرفته بود و پس از به قدرت رسيدن محمد مرسي، ارتقاي درجه پيدا كرد و به عنوان وزير دفاع در كابينه مرسي انتخاب شد. اما كمتر از يك سال از رياست‌جمهوري مرسي نگذشته بود كه سيسي از اعتراضات خياباني عليه رييس‌جمهور وابسته به جريان اخوان‌‌المسلمين در مصر حمايت كرد. مرسي در دوران رياست‌جمهوري عدلي منصور كه به عنوان رييس‌جمهور موقت بعد از بركناري مرسي انتخاب شده بود از وزارت دفاع استعفا داد و كانديداي انتخابات رياست‌جمهوري شد. او در رقابت با حمدين صباحي كه در آن زمان رياست حزب ناصري الكرامه مصر را برعهده داشت موفق شد با كسب 93 درصد آرا پيروز انتخابات باشد. بسياري ساز و كار سيسي براي رسيدن به قدرت را كودتاي نظامي مي‌دانند. حالا كمتر از يك سال مانده به انتخابات رياست‌جمهوري مصر، قرار است هفته جاري رهبران گروه اخوان‌‌المسلمين، گروه‌هاي اسلامگرا، گروه‌هاي چپ، مستقل و ليبرال‌ها در استانبول گرد هم بيايند تا چشم‌اندازي نسبت به اصول اوليه توافق سياسي و اتحاد همه طرف‌هاي مخالف عبدالفتاح سيسي ارايه دهند و پروژه جامع اتحاد ميهني مصر را راه‌اندازي كنند. روزنامه لبناني الاخبار به نقل از منابع وابسته به اخوان‌‌المسلمين گزارش داده كه احساس لزوم معرفي جايگزيني براي عبدالفتاح سيسي با نزديك شدن به تاريخ انتخابات رياست‌جمهوري آتي افزايش پيدا كرده است. بر اساس اين گزارش اين مساله نه تنها در احزاب مصري مخالف سيسي و سياست‌هايش در اين كشور بلكه از سوي برخي كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس نيز احساس شده است و آنها نيز دنبال پايان دادن به دوره رياست‌جمهوري سيسي هستند. الاخبار گزارش داد كه برخي معتقدند حمدين صباحي كه پيش از اين دو بار در انتخابات رياست‌جمهوري مصر به عنوان نامزد حضور داشته، گزينه مناسبي براي ورود به اين رقابت است. گمانه‌ها در اين باره با حضور رسانه‌اي اخير صباحي تقويت شده كه خواستار تجمع سياسي و مردمي براي انتخاب گزينه‌اي ديگر به جاي رييس‌جمهور فعلي اين كشور است. با اين وجود شخصيت ديگري نيز اين روزها بعد از تلاشي كه براي لغو توافق واگذاري جزاير تيران و صنافير به عربستان انجام داده از محبوبيت خوبي برخوردار است. برخي از كارشناسان مصري معتقدند كه خالد علي، حقوقدان مصري كه پيش از اين يك بار در انتخابات رياست‌جمهوري مصر حضور داشته ممكن است گزينه اصلي براي انتخابات پيش رو باشد. از سوي ديگر حسن ياسين، معاون دادستان پيشين مصر از احتمال تغيير روش انتخاب رييس‌جمهور از انتخابات رياست‌جمهوري به نظام پارلماني خبر داد. با وجود اينكه بيانيه‌هاي رسمي دولت مصر چنين ادعايي را رد مي‌كنند اما ياسين گفته بود كه دولت مصر تلاش مي‌كند با تغيير در قانون اساسي اين كشور، انتخاب رييس‌جمهور را به پارلمان بسپارد. رهبران اخوان‌‌المسلمين اما تلاش مي‌كنند تا پروژه جديدي را ارايه دهند تا در اصول و روش‌هاي اين گروه بازنگري صورت بگيرد، براساس اين گزارش اين اقدام بعد از شكست‌هاي پي در پي اخوان‌‌المسلمين و ناتواني اين گروه در يارگيري در خارج از مصر صورت گرفته است. يكي از رهبران اخوان‌‌المسلمين كه در دوحه اقامت دارد به روزنامه الاخبار گفته كه يكي از نقاط اصلي اختلاف اخوان با نظام مصر مساله قانوني بودن رياست‌جمهوري محمد مرسي است. به گفته او قرار است اخوان‌‌المسلمين با صدور بيانيه‌اي در داخل و خارج از مصر به صورت صوري اعلام كنند كه همچنان مرسي را رييس‌جمهور قانوني مصر مي‌دانند تا خشم حاميان داخلي خود را كنترل كنند. بخش ديگري از اخوان‌‌المسلمين ضمن مخالفت با اين پيشنهاد معتقدند اين مساله به معناي عقب‌نشيني از اعتقاد به قانوني بودن انقلاب مصر و رييس‌جمهور منتخب آن محمد مرسي و ناديده گرفتن خون جواناني است كه در جريان انقلاب مصركشته شده‌‌اند. منابع آگاه به روزنامه الاخبار گفته‌اند طرحي كه اخوان‌‌المسلمين دنبال مطرح كردن آن است، دشمني اين گروه با ارتش نيست بلكه نبردي ميان همه مردم با نظام حاكم اين كشور است. بر همين اساس يك منبع عربي تاكيد كرده كه تحرك‌هاي جديد اخوان‌‌المسلمين باتوجه به سياست‌هاي جديد امريكا در منطقه صورت مي‌گيرد و قرار است به كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس به ويژه عربستان اطمينان خاطر بدهند كه اخوان نمي‌خواهد بار ديگر صحنه‌گردان سياست در مصر باشد. ايكونوميست در گزارشي به توصيه كرده بود در انتخابات رياست‌جمهوري سال 2018 مشاركت نكند كه با واكنش‌هاي مختلفي از سوي كاربران شبكه‌هاي اجتماعي مصري مواجه شد. برخي تاكيد كرده‌اند با توجه به پيشينه تاريك سيسي در مسائل مربوط به حقوق بشر كشورهاي غربي از سيسي خسته شده و دنبال جايگزيني براي او هستند. سيسي با انتقادهاي داخلي و خارجي زيادي درباره حقوق بشر مواجه شده، بازداشت خبرنگاران، مرگ صدها مخالف دولت در جريان اعتراضات به بركناري محمد مرسي و زنداني شدن هزاران شهروند مصري از نتايج روي كار آمدن فردي با پيشينه نظامي در مصر است كه دوران حسني مبارك را براي مردم اين كشور تداعي مي‌كند.