رييس‌جمهور امريكا به برجام پايبند ماند، بر تحريم‌هاي غيرهسته‌اي افزود
يك بام و دو هواي ترامپ در مقابل ايران
سارا معصومي
سياست دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده در مقابل ايران و مساله توافق هسته‌اي كاملا مشخص شده است، سياستي كه دو بازو دارد؛ بازويي براي حفظ توافق هسته‌اي و بازويي براي تشديد فشارهاي غير هسته‌اي بر ايران با توسل به اتهام‌هاي حقوق بشري يا تحت فشار قرار دادن تهران به دليل فعاليت‌هاي موشكي. همان‌گونه كه پيش بيني مي‌شد رييس‌جمهور امريكا پيش از رسيدن به موعد ساعت صفر بامداد روز 19 ماه مه، توقف تحريم‌هاي هسته‌اي ايران را تمديد كرد اما بر طبل ايران ستيزي با بسط دادن دامنه برخي تحريم‌هاي گذشته در زمينه حقوق بشر و همچنين فعاليت‌هاي موشكي، كوبيد. چهارشنبه به وقت امريكا بود كه دونالد ترامپ اعلام كرد موافقت خود را با تمديد توقف تحريم‌هاي هسته‌اي ايران اعلام مي‌كند و در چنين شر ايطي در حقيقت به باقي ماندن امريكا در برجام حداقل تا 120 روز ديگر راي داد. اين سياست دوگانه دونالد ترامپ نشان مي‌دهد كه وي هنوز توانايي ايستادن در مقابل برجام در صحنه اجرا را ندارد و هرچند كه از اين توافق دل خوشي ندارد اما ترجيح مي‌دهد فعلا از كنار آن ساده بگذرد. با اينهمه وي براي آنچه رفتارهاي نامناسب ايران در حوزه منطقه‌اي مي‌خوانند تحريم‌هاي جديدي را از زمان حضور در كاخ سفيد رو كرده است. فارن پاليسي به نقل از يك كارشناس مسائل ايران مي‌نويسد: دولت ترامپ با اين سياست دو گانه‌اي كه در مقابل ايران دارد در حال رساندن اين پيام است كه روي ما براي باقي ماندن در اين توافق حساب باز نكنيد و گمان نكنيد كه همه‌چيز درباب توافق هسته‌اي ميان ايران و امريكا در شرايط مناسب قرار دارد. دولت ترامپ اعلام موافقت با تمديد توقف تحريم‌هاي هسته‌اي ايران را به زمان حساسي واگذار كرد؛ يك روز پيش از سفر به خاورميانه (عربستان و اسراييل) و يك روز پيش از آغاز انتخابات رياست‌جمهوري در ايران. سي‌ان‌ان در اين باره مي‌نويسد: مشخص نيست كه آيا اقدام دونالد ترامپ در تمديد توقف تحريم‌هاي هسته‌اي ايران مي‌تواند تاثيري هم بر نتيجه انتخابات رياست‌جمهوري در ايران بگذارد يا نه. به نظر مي‌رسد كه در انتخابات ايران دست حسن روحاني، رييس‌جمهور مستقر و مردي كه دولتش توافق هسته‌اي با جهان در 2015 را كليد زد، بالاتر از ساير رقبا قرار داشته باشد. با اينهمه اصلي‌ترين رقيب وي يعني ابراهيم رييسي، برجام را چكي مي‌داند كه دولت يازدهم نتوانست نقد كند و در مورد رويكرد وي در برابر توافق هسته‌اي هرچند كه گفته به آن پايبند خواهد بود، قطعيتي وجود ندارد. دونالد ترامپ كه در روزهاي رقابت‌هاي انتخاباتي مي‌گفت توافق هسته‌اي را پاره خواهد كرد از ماه ژانويه كه در كاخ سفيد حضور پيدا كرده است يك بار در نامه‌اي به كنگره و بار ديگر هم با تمديد توقف تحريم‌هاي هسته‌اي ايران، پايبندي خود به آن را نشان داده اما همواره تاكيد كرده كه شوراي امنيت ملي وي در حال بررسي جامع اين توافق هسته‌اي و همچنين رابطه با تهران است. در ايران، برخي از منتقدان و حتي دولتمردان مي‌گويند كه اقدام‌هاي امريكا در حفظ فضاي منفي پيرامون ايران مانع از بهره‌برداري تهران از فوايد اقتصادي برجام شده و در واشنگتن هم منتقدان مي‌گويند كه در بلندمدت ايران مي‌تواند برنامه هسته‌اي تسليحاتي را پيش ببرد و برجام تنها اين زمان را طولاني‌تر كرده است. در بيانيه وزارت خارجه امريكا آمده است كه واشنگتن همانطور كه مورد نياز است به تمديد توقف تحريم‌هاي ايران بر اساس برجام ادامه مي‌دهد. با اينهمه مقام‌هاي كاخ سفيد اصرار دارند كه امريكا همچنان مسيرها براي محدود كردن افزايش نفوذ منطقه‌اي ايران را پيگيري مي‌كند. دولت‌هاي جديد در امريكا همواره ايران را به حمايت از حماس، حزب‌الله لبنان متهم مي‌كرده‌اند اما در چندسال اخير بحث حضور ايران در سوريه و عراق هم به آن اتهام‌ها افزوده شده است. در بخشي از بيانيه وزارت خارجه امريكا آمده است: بازنگري سياست‌هاي امريكا در قبال ايران مغايرتي با تلاش امريكا براي مقابله با نقش بي‌ثبات‌كننده ايران (ادعاي واشنگتن) در منطقه مانند فعاليت‌هايش در سوريه و يمن ندارد. به نظر مي‌رسد كه سياست دونالد ترامپ اين باشد كه هربار همزمان با تمديد توقف تحريم‌هاي هسته‌اي ايران، اقدامي هم در راستاي تشديد فشارها بر تهران انجام دهد. زماني كه ركس تيلرسون اقدام به ارسال نامه براي اعضاي كنگره درمورد پايبندي ايران به برجام كرد در چند پاراگراف ايران به فعاليت‌هاي منطقه‌اي نامناسب متهم شد و اين‌بار نيز روز چهارشنبه دامنه تحريم‌ها عليه چند فرد نظامي ايراني و يك كمپاني ايران و همچنين چند كمپاني چيني گسترش يافت. اتهام اين افراد نيز دخالت يا كمك به برنامه موشكي ايران عنوان شده است. در بيانيه وزارت امور خارجه امريكا آمده است كه ترامپ با هدف منع اشاعه نام هفت فرد و شركت را مورد تحريم قرار داده است: رحيم احمدي، مرتضي فراست‌پور، روان رانلينگ (چيني)، متين صنعت نيك انديشان، شانگهاي گنگ كوان تريد، شانگهاي نورث بيگينز و شانگهاي نورث ترنسوي. فارن‌پاليسي به نقل از برخي كارشناسان مي‌نويسد: تحريم‌هاي اخير امريكا عليه ايران عملا هيچ تاثير ميداني و اجرايي ندارد و نمي‌تواند هيچ بخشي از اقتصاد اين كشور را تحت‌الشعاع خود قرار دهد. يك قانونگذار دموكرات نيز در اين باره به فارن‌پاليسي گفته است: اين اقدام‌ها سمبليك هستند و هيچ تغيير جدي يا فشاري را متحمل ايران نمي‌كنند. با اينهمه برخي از مدافعان موضع‌گيري‌هاي خشن‌تر عليه ايران، اقدام‌هاي انجام شده از سوي دولت ترامپ را ستايش مي‌كنند و اعتقاد دارند كه امريكا براي تشديد فشارها بر ايران پيش از آنكه بتواند ضعف‌هاي برجام را جبران كند، به زمان بيشتري نياز دارد. وال‌استريت ژورنال در اين باره مي‌نويسد: بايد سياست جديد امريكا در قبال ايران را يك پا به عقب و يك سيلي به صورت خواند. ديويد البرايت نويسنده اين مطلب براي وال استريت ژورنال است كه البته از جدي‌ترين منتقدان برجام هم به حساب مي‌آيد. وي در اين باره نوشته است: اين يك پيام واضع و مشخص براي بانك‌ها و كمپاني‌هايي است كه مي‌خواهند با ايران در دوره پسابرجام كار كنند. ترامپ با اين تحريم‌ها به آنها مي‌گويد كه اگر با كشوري نزديك شويد كه در محاصره تحريم‌هاي غيرهسته‌اي است، مجازات خواهيد شد و در حقيقت ريسك بزرگي كرده‌ايد.
ايران تلافي كرد
ساعاتي پس از اين اقدام دولت ترامپ بود كه وزارت خارجه جمهوري اسلامي ايران در پي اقدام امريكا در فضاسازي منفي عليه ايران و اضافه كردن نام تعدادي از افراد و شركت‌هاي ايراني به فهرست تحريم‌هاي موشكي و در اقدامي متقابل عليه برخي افراد و نهادهاي امريكايي بيانيه‌اي را صادر كرد: «وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران به عنوان عمل متقابل، در اجراي مصوبه شوراي عالي امنيت ملي و در پاسخ به اقدام غيرقانوني دولت امريكا، پيرو بيانيه مورخ 15 بهمن ماه 1395، 9 فرد و شركت امريكايي را كه سابقه اثبات‌شده‌اي در نقض فاحش حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بين‌المللي از طريق مشاركت و معاونت مستقيم يا غيرمستقيم در ارتكاب جنايات ضدبشري رژيم صهيونيستي در فلسطين اشغالي يا اقدامات تروريستي اين رژيم، مشاركت و معاونت در حمايت از تروريسم تكفيري و سركوب مردم منطقه يا مشاركت موثر در اقدام عليه امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران داشته‌اند، به «فهرست افراد حقيقي و حقوقي تحت تحريم جمهوري اسلامي ايران» افزوده است. وزارت خارجه پس از آن در بيانيه‌اي تكميلي نام اين 9 فرد و شركت امريكايي را به شرح زير اعلام كرد: «به دنبال بيانيه مورخ 28/2/1396 وزارت امور خارجه در خصوص اقدام متقابل عليه برخي افراد و نهادهاي امريكايي، بدين وسيله فهرست بروز شده «افراد حقيقي و حقوقي تحت تحريم جمهوري اسلامي ايران» كه سابقه اثبات شده‌اي در نقض فاحش حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بين‌المللي از طريق مشاركت و معاونت مستقيم يا غيرمستقيم در ارتكاب جنايات ضدبشري رژيم صهيونيستي در فلسطين اشغالي يا اقدامات تروريستي اين رژيم، مشاركت و معاونت در حمايت از تروريسم تكفيري و سركوب مردم منطقه يا مشاركت موثر در اقدام عليه امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران داشته‌اند، پس از طي مراحل تصويب توسط مراجع ذيصلاح داخلي به شرح ذيل اعلام مي‌شود. فهرست جديد، جايگزين فهرست مندرج در بيانيه مورخ ١٥ بهمن 13٩٥ است.
1- Huntington Ingalls Industries: به دليل مشاركت در توليد رزمناوهاي ساعر- 5 كه در اختيار رژيم صهيونيستي قرار گرفته و در جنايات جنگي عليه مردم مظلوم فلسطين و لبنان و اشغالگري دولت غاصب در خاورميانه به‌كار گرفته شده است.
2- شركت Booz Allen Hamilton: شركت پيمانكاري امنيتي وابسته به سازمان اطلاعاتي «سيا» كه در منطقه خاورميانه فعال است. مديريت تمام بخش‌هاي اين شركت برعهده نيروهاي امنيتي امريكا است (اين شركت همچنين مسووليت جمع‌آوري اطلاعات عليه نهادهاي ايراني و انجام عمليات امنيتي عليه جمهوري اسلامي ايران را برعهده دارد) .
3- Horacio D. Rozanski: مدير اجرايي شركت بوزآلن هميلتون
4- شركت KingFisher Systems: اين شركت كه در سال 2005 تشكيل شده است به دولت امريكا و سرويس‌هاي اطلاعاتي اين كشور در زمينه خدمات امنيتي مشاوره مي‌دهد كه عمدتا در حوزه سايبري است. يكي از عمليات‌هاي اين شركت رصد تحركات دريانوردي ايران بوده است.
5- Roy L. Reed, Jr: مدير اجرايي شركت كينگ فيشر كه به مدت 35 سال در خدمت نهادهاي امنيتي وابسته به وزارت دفاع امريكا بوده است.
6- شركت DynCorp International: اين شركت امنيتي جايگزين شركت بلك واتر در يمن شده است. براساس يك قرارداد 3 ميليارد دلاري، پس از عقب‌نشيني نيروهاي بلك‌واتر از باب المندب، نيروهاي اين شركت جايگزين شده‌اند.
7- شركت McAlester Army Ammunition Plant: شركت تسليحات‌سازي امريكايي كه در شهر مك‌آلستر مستقر است. اين شركت با تامين بخشي از تسليحات سنگين ارتش امريكا در اقدامات مخرب عليه صلح، ثبات و امنيت بين‌المللي از سوي امريكا مشاركت دارد.
8- بنياد The BIRD Foundation: اين بنياد مبادرت به حمايت از سرمايه‌گذاري مشترك شركت‌هاي اسراييلي و امريكايي در حوزه صنايع «هاي‌تك» به نفع رژيم صهيونيستي مي‌كند.
٩- بنياد The BSF Foundation: بنياد مشترك علوم كه به ارتقاي همكاري در حوزه علوم و تكنولوژي بين رژيم صهيونيستي و شركت‌هاي امريكايي كمك كرده است.
١٠- شركت BENI Tal
11- شركت تسليحاتي RAYTHEON
12- شركت ITT Corporation
13- شركت Re/Max Real Estate
14- شركت Oshkosh Corporation
15- شركت تسليحاتي Magnum Research Inc
16- شركت تسليحاتي Kahr Arms
17- شركت M7 Aerospace
18- شركت Military Armament Corporation
19- شركت تسليحاتي Lewis Machine and Tool Company
20- شركت تسليحاتي Daniel Defense
21- شركت تسليحاتي Bushmaster Firearms International
22- شركت اسلحه‌سازي O. F. Mossberg & Sons
23- شركت تسليحاتي. H-S Precision, Inc
شايان ذكر است، موارد شماره ١٠ الي ٢٣، به شرح ذكر شده در بيانيه ١٥ بهمن 13٩٥ است.
ترامپ كوتاه آمده است؟
نيويورك‌تايمز درباره رويكرد جديد امريكا در قبال ايران مي‌نويسد كه اين نگاه نشان مي‌دهد كه توافق هسته‌اي فعلا پايدار باقي خواهد ماند. اين رسانه امريكايي به نقل از مشاور وزير خارجه امريكا در امور خاور نزديك مي‌نويسد: امريكا و شركاي اين كشور به تشديد فشارها عليه ايران در حوزه‌هاي حقوق بشر ادامه خواهند داد. اين مقام امريكايي در سفر جاري دونالد ترامپ به منطقه نيز وي را همراهي مي‌كند. سفري كه عربستان نخستين مقصد آن است و گفته مي‌شود كه قطعا ايران يكي از سرفصل‌هاي مهم در آن خواهد بود. برخي از تحليلگران امريكايي مي‌گويند كه هرچند دونالد ترامپ زماني را براي انتشار نتيجه بازنگري توافق هسته‌اي و رابطه كلان واشنگتن با تهران اعلام نكرده است اما ذات طرح اين مساله بدان معنا است كه دري همواره باز روبه روي دولت امريكا براي خروج از برجام در هر مقطعي كه مايل باشد، وجود دارد. اين مساله جدا از تبعات بين‌المللي عبور ترامپ از چنين دري است. نيويورك تايمز در ادامه مي‌نويسد: در حالي كه دولت ترامپ چندماهه شده است اما به نظر مي‌رسد كه اندك اندك از حجم و جنس انتقادهاي امريكا از برجام هم كاسته مي‌شود. درست مانند تغيير نظر يا سكوت ترامپ در مورد ناتو، توافقنامه آزاد تجاري امريكاي شمالي يا تشديد تحريم‌هاي چين. گري سامور يكي از مشاوران ارشد باراك اوباما در دوره اول رياست‌جمهوري وي در اين باره به نيويورك تايمز مي‌گويد: از همان ابتدا كاملا مشخص بود كه دولت ترامپ نمي‌تواند از توافق هسته‌اي با ايران بدون هيچ گونه دليلي خارج شود. اگر ترامپ به اندازه‌اي دچار جنون شده باشد كه اين توافق را پاره كند، امريكا در سطح بين‌المللي منزوي خواهد شد و البته كه هيچ كس هم با تحريم‌هاي يكجانبه امريكا عليه ايران همراهي نخواهد كرد.
ترامپ در حالي رياض را به عنوان مقصد نخستين سفر خارجي خود انتخاب كرده است كه هم عربستان سعودي و هم اسراييل كه دومين ميزبان وي است با توافق هسته‌اي ايران با 1+5 مخالف بودند اما در حال حاضر با توجه به پايبندي ايران به برجام و اصرار اروپا و روسيه و چين به تداوم آن پذيرفته‌اند كه اجراي برجام بايد ادامه پيدا كند. در حال حاضر اعضاي متفاوت تيم دونالد ترامپ مي‌گويند كه برخي چهره‌هاي حاضر در شوراي امنيت ملي اين كشور دنبال راه‌هايي براي مقابله بيشتر با ايران هستند اما هيچ كس نمي‌گويد كه آيا قرار است به زودي شاهد اعلام برنامه جديد واشنگتن در برابر تهران باشيم كه اين‌بار رنگ و بوي شديدتري هم خواهد داشت. نيويورك تايمز در ادامه مي‌نويسد: در روزهايي كه ترامپ با مشكلات بي‌شمار داخلي دست و پنجه نرم مي‌كند و متحدانش در اروپا نيز به رفتارها و موضع‌گيري‌هاي وي به ديده شك و ترديد نگاه مي‌كنند، به نظر نمي‌رسد كه رييس‌جمهور امريكا اشتهايي براي رويارويي با تهران داشته باشد. در ليستي كه وزارت خزانه‌داري امريكا جديدا اعلام كرده نام مرتضي فراست‌پور ديده مي‌شود كه امريكايي‌ها ادعا مي‌كنند در فعاليت‌هاي نظامي ايران در سوريه دخالت دارد و همچنين نام رحيم احمدي كه عده‌اي باز ادعا مي‌كنند در برنامه موشك بالستيك ايران فعاليت مي‌كند. اين تحريم‌ها از نظر جنس و محتوا شبيه تحريم‌هاي موشكي مشابهي هستند كه باراك اوباما در ژانويه سال 2016 و در حالي كه توافق هسته‌اي با ايران به نتيجه رسيده و اجرايي شده بود، عليه تهران تحميل كرد. شركت‌هاي چيني كه در گعده تحريم‌هاي غيرهسته‌اي جديد ايران هستند نيز متهم به دخالت در برنامه‌هاي نظامي ايران در سوريه يا فعاليت‌هاي تحقيقات موشكي ايران شده‌اند. وزير خزانه‌داري امريكا درباره تحريم‌هاي جديد ايران مي‌گويد: دولت جديد امريكا اعلام كرده و متعهد است كه به رفتارهاي بي‌ثبات‌كننده (ادعاي واشنگتن) ايران در منطقه پاسخ دهد. يكي از اين رفتارها هم توسعه برنامه‌هاي موشكي ايران و همچنين كمك تهران به بشار اسد در سوريه است.
تهديد برجام با سفر منطقه‌اي ترامپ
همزماني اعلام تحريم‌هاي جديد عليه ايران، تمديد توقف تحريم‌هاي هسته‌اي و البته سفر ترامپ به منطقه همه را نگران سياست‌هاي خاورميانه‌اي رييس‌جمهور جديد كرده است. پوليتيكو در اين باره مي‌نويسد: سفر خارجي ترامپ مي‌تواند توافقي را كه از يك سال و نيم پيش با تولدش، امريكا را امن‌تر كرده است، تحت الشعاع قرار دهد. اين هشداري است كه 9 مقام ارشد فعال در دولت باراك اوباما داده‌اند. اين هشدار در مورد تحقيقات جدي شده در مورد نقش روسيه در انتخابات امريكا و رابطه كرملين‌نشين‌ها با ساكنان جديد كاخ سفيد نيست يا آزمايش موشكي جديد كره شمالي با تكنولوژي بالاتر را هم شامل نمي‌شود بلكه در مورد يك هفته توفاني است كه سياست خارجي امريكا در قبال ايران تجربه خواهد كرد. يك هفته‌اي كه از زمان حصول توافق هسته‌اي تاكنون چنين پرخبر و البته ملتهب نبوده است. همانطور كه تصميم تاريخ 17 ماه مه دولت ترامپ در تمديد توقف تحريم‌هاي هسته‌اي ايران نشان مي‌دهد، برنامه جامع اقدام مشترك حتي به اذعان تندترين منتقدان آن هم جواب داده است. اما چند اتفاق پيش‌رو مانند انتخابات رياست‌جمهوري در ايران، نخستين سفر خارجي دونالد ترامپ و بحث تحريم‌هاي جديد امريكا عليه ايران كه در كنگره مطرح است، مي‌تواند هركدام برهم زننده تكه‌هاي پازلي باشد كه كنار هم چيده شده است. هركدام از اين اتفاق‌ها بمب بالقوه‌اي هستند كه مي‌توانند حيات توافق هسته‌اي را تحت‌الشعاع قرار دهند. حتي جدا از برجام هركدام از اين اتفاق‌ها قابليت اين را دارند كه توفاني راه بيندازند. در مورد برگزاري انتخابات در ايران بايد گفت كه هرچند تداوم اجراي برجام، تعهد تمام نامزدها است اما بي‌شك براي اجراي برجام، فردي اصلح‌تر از روحاني و تيم او كه به پيچ و خم‌هاي توافق هسته‌اي مسلط هستند، وجود ندارد. همزمان با اين انتخابات، دونالد ترامپ به عربستان سعودي و اسراييل سفر مي‌كند و گفته مي‌شود كه در تمام نشست‌ها در رياض و تل آويو برگه ثابت روي ميز فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران و نحوه مقابله با آن خواهد بود. همانطور كه ديدار اخير ترامپ با رييس‌جمهور چين در امريكا نشان مي‌دهد وي مردي است كه به سهولت تحت تاثير قرار مي‌گيرد و به نظر مي‌رسد كه وي پس از بازگشت از خاورميانه متقاعد شده باشد كه بايد بر حجم فشارها بر ايران افزود و البته به عربستاني‌ها هم براي تشديد فشارها بر يمن چك سفيد امضا بدهد. شايد دستاورد ضدايراني كه ترامپ از خاورميانه به كاخ سفيد سوغات مي‌آورد خود را در نتيجه بازنگري‌هاي سياست‌هاي ايراني امريكا نشان دهد. ترامپ بايد پس از اين سفر به اين نتيجه برسد كه چگونه مي‌خواهد با ايران مقابله كند و نكته مهم‌تر اينكه آيا تمايلي به حفظ برجام دارد يا خير؟
يكي از دغدغه‌هايي كه نه فقط براي ترامپ كه براي همه دولت‌هاي امريكا وجود داشته اين است كه چگونه مي‌توان فعاليت‌هاي ايران در منطقه را محدود كرد؟ احتمالا ترامپ در جريان سفر يك هفته‌اي خود در رياض و تل آويو بسيار در مورد نقش ايران در سوريه، عراق، لبنان، يمن و بحرين خواهد شنيد اما سوال مهم اين است كه امريكا و متحدانش در منطقه چگونه مي‌توانند هم ايران را مديريت كنند و هم مانع از تشديد تنش در منطقه شوند؟ به نظر مي‌رسد كه عربستان سعودي و امارات متحده عربي از ترامپ مجوزي براي عمل كردن با دست‌هاي باز بخواهند و البته در حوزه تسليحاتي هم كمك‌هاي بيشتر نظامي امريكا را مطالبه كنند. حتي شايد هم عربستاني‌ها از امريكا بخواهند كه در جنگ يمن كمك نظامي انساني به رياض بكند. براي ابوظبي و رياض، صنعا جبهه نخست و مهم درگيري با تهران در منطقه است. يكي از بهترين راه‌ها براي امريكا در راستاي كمك به عربستان سعودي در يمن، كمك به جمع و جور شدن سريع اين پرونده از راه‌حل سياسي است چرا كه اين جنگ هم طولاني شده و هم قحطي شديد و شيوع بيماري‌هاي واگيردار را براي مردم اين كشور به ارمغان آورده است.
آخرين تهديد براي برجام تا اين لحظه هم در تحريم‌هاي جديدي است كه گفته مي‌شود بحث و بررسي درباره آن از هفته آينده در سنا آغاز خواهد شد. به نظر مي‌رسد كه مجلس سنا قصد دارد تحريم‌هاي جديدي را عليه ايران به دليل فعاليت‌هاي موشكي اين كشور اعمال كند. اين مساله مي‌تواند خشم ايراني‌ها را به دنبال داشته باشد و تهديد كاملا مستقيمي براي برجام باشد. شايد تشديد تحريم‌هاي غيرهسته‌اي مانند آنچه كه روز چهارشنبه از سوي امريكا انجام شد از نظر برخي تندروهاي امريكايي منطقي باشد اما تحريم‌هايي كه در مجلس سنا بر روي ميز هستند، مي‌توانند مستقيما اجراي تعهدات امريكا را زير سوال ببرند. تحليلگراني كه متن پيش‌نويس تحريمي جديد امريكا را بررسي كرده‌اند، مي‌گويند كه اين تحريم‌ها در بهترين حالت مي‌تواند سود بسيار اندكي براي امريكا داشته باشند و همگي پيشنهاد مي‌كنند كه اگر امريكا مي‌خواهد در برجام باقي بماند بايد در متن اين تحريم‌ها اصلاحاتي ايجاد كند. يك چيز كاملا مشخص است و آن هم اين است كه اعضاي كنگره كه به دنبال تشديد فشارها بر ايران هستند بايد مراقب ابزارهاي قانوني باشند كه در اختيار رييس‌جمهور قرار مي‌دهند به خصوص آنكه دورتا دور رييس‌جمهور امريكا را مرداني احاطه كرده كه مشتاق يك درگيري نظامي هستند و شايد هم در بازه‌اي از زمان تصور كنند كه به راه انداختن بحراني خارجي مي‌تواند به حل بحران‌هاي داخلي پيش روي ترامپ كمك كند. دونالد ترامپ يك بار با حمله به پايگاه نظامي الشعيرات در سوريه به اين نتيجه رسيد كه مي‌تواند با يك اقدام خارجي، رقم محبوبيت خود در داخل را حتي در حد چند درصد جابه‌جا كند. با اينهمه حقيقت اين است كه در جريان سفر خاورميانه‌اي ترامپ، بي‌شك وي براي مقابله رودررو با ايران از سوي عربستان و برخي كشورهاي عربي و همچنين اسراييل تحت فشار قرار خواهد گرفت اما هرگونه رويارويي نظامي با تهران ريسك انزواي بين‌المللي امريكا را در پي دارد. اين مساله مي‌تواند توافق هسته‌اي به ثبات رسيده با ايران را با درگيري با ايران جايگزين كند و اين همان چيزي است كه كنگره بايد نگران آن باشد و در زمين تامين بستر لازم براي اجراي آن بازي نكند. دولت امريكا بايد بتواند اولويت‌هاي خود را مشخص كند. در حال حاضر نقش روسيه چه در داخل امريكا و چه در حوزه اروپا خطرناك است و بايد مهار شود. همزمان پرونده هسته‌اي كره شمالي هم بر روي ميز قرار دارد و مي‌تواند به تهديدي جدي براي امنيت ملي امريكا بدل شود. داعش و مهار آن نيز همچنان بايد يك اولويت براي امريكا در خاورميانه باقي بماند. در حال حاضر با همه انتقادهايي كه همه مي‌توانند به برجام داشته باشند اما اين توافق به قوت خود باقي است و نبايد حيات آن را با رويارويي نظامي غيرضروري با تهران تهديد كرد.