«احمد اوزومجو»، مديركل سازمان منع سلاح‌هاي شيميايي:
دولت سوريه در خاك خان شيخون گاز سارين كشف كرده بود
«احمد اوزومجو» مديركل سازمان منع سلاح‌هاي شيميايي (OPCW) كه به‌مناسبت سي‌امين سالگرد بمباران شيميايي سردشت در تهران به‌سر مي‌برد، با حضور در موزه صلح تهران، نشستي خبري برگزار كرد. به گزارش تسنيم، وي در اين نشست خبري در پاسخ به سوالي درباره سازوكار متوقف كردن استفاده يا توليد سلاح‌هاي شيميايي در جنگ‌هايي كه در حال حاضر هم در منطقه در جريان است، گفت: تمامي دولت‌هاي عضو كنوانسيون (سلاح‌هاي شيميايي) متعهد به اعلام تسليحات شيميايي و تاسيسات توليد سلاح‌هاي شيميايي خود و از بين بردن آنها تحت نظارت و راستي‌آزمايي سازمان منع سلاح‌هاي شيميايي هستند، كاري كه بايد براساس طرح امحايي كه از سوي شوراي اجرايي سازمان منع سلاح‌هاي شيميايي تاييد شده است، انجام شود. اين كار طي 20 سال گذشته انجام شده و هم‌اكنون برخي فرآيند‌هاي عمده امحاي سلاح‌هاي شيميايي در حال انجام است؛ در دو دولت برخوردار از سلاح‌هاي شيميايي كه شامل فدراسيون روسيه و امريكا هستند. درباره ممانعت از توليد سلاح‌هاي شيميايي نيز بايد بگويم كه اين مسووليت دولت‌هاي عضو است كه به تعهدات خود پايبند باشند، اينكه نه سلاح شيميايي توليد كنند، نه ذخيره كنند و نه از آن استفاده كنند. اين كنوانسيون هيچ استثنايي را پذيرا نيست و قايل به تبعيض نيست. طبق اين كنوانسيون هيچ دولت عضوي حق در اختيار داشتن سلاح‌هاي شيميايي را ندارد. اما متاسفانه گروه‌هاي غيردولتي و تروريست‌هايي (هستند كه) سلاح‌هاي شيميايي توليد و از آن استفاده مي‌كنند. در اين مورد، ممانعت از توليد و استفاده از سلاح‌هاي شيميايي خارج از توان ما است. اگر طرف ثالثي براي توليد و استفاده از تسليحات شيميايي تلاش كند، در كنوانسيون سلاح‌هاي شيميايي سازوكارهايي همچون بازرسي چالشي و رويه‌هاي تحقيقاتي وجود دارد كه مي‌توان از آنها براي تعيين ناقضان اين كنوانسيون يا كساني كه خارج از چارچوب اين كنوانسيون و تعهدات‌شان عمل كرده‌اند استفاده كرد و طبعا پيامدهايي براي آن وجود دارد.
وي در پاسخ به سوال ديگري مبني بر ساز و كار اين سازمان براي اجتناب از استفاده يا سوءاستفاده سياسي با مساله استفاده از سلاح شيميايي گفت: اگر يك دولت عضو از سلاح شيميايي استفاده كند، سياستگذاران سازمان منع سلاح‌هاي شيميايي اقداماتي را اتخاذ مي‌كنند، اقداماتي كه ممكن است به‌طور مشخص در كنوانسيون درج نشده باشند، اما مي‌توانند شامل تعليق موقت عضويت دولت عضو باشد، يا اينكه اقداماتي ديگر انجام شود. اما اين سازمان متعهد است كه هر گونه نقض كنوانسيون سلاح‌هاي شيميايي را به شوراي امنيت گزارش دهد و بعدا شوراي امنيت مي‌تواند اقدامات تكميلي و ديگري را عليه كشورهايي كه كنوانسيون را نقض كرده‌اند، اتخاذ كند.
وي در ادامه افزود: كنوانسيون سلاح‌هاي شيميايي اساسا يك معاهده فني است، و هرآنچه ما در سازمان منع سلاح‌هاي شيميايي انجام مي‌دهيم بايد براساس شواهد علمي و يافته‌هاي فني باشد و اين چيزي است كه در گزارش خود درباره استفاده ادعايي اخير از سلاح‌هاي شيميايي در سوريه انجام داديم و تمامي گزارش‌هاي ارايه‌شده از سوي هيات‌هاي حقيقت‌ياب شامل نتايج حاصل از تحليل‌هاي آزمايشگاهي مورد تاييد سازمان منع سلاح‌هاي شيميايي است. گزارش‌هايي كه مبتني بر مصاحبه با قربانيان و مصاحبه با كاركنان خدمات بهداشتي است كه به قربانيان كمك كرده‌اند، اينها مبناي گزارش‌هايي است كه ارايه مي‌كنيم. وضعيت در سوريه به‌گونه‌اي است كه متاسفانه سياسي مي‌شود. اما به عنوان يك سازمان و من به عنوان مديركل آن، حداكثر تلاش خود را مي‌كنيم كه درگير امور سياسي نشويم. وي در پاسخ به سوالي در مورد ماجراي سوريه مبني بر اينكه سازمان شما گزارش داد كه گاز سارين در خان‌شيخون استفاده شده است؛ در شرايطي كه كميته حقيقت‌يابي اعزامي نكرده‌ايد چطور به چنين نتيجه‌گيري رسيده‌ايد؟ گفت: در واقع امر، حيطه اختيارات هيات حقيقت‌ياب محدود به اين است كه تعيين كند آيا تسليحات شيميايي استفاده شده است يا خير. هيات حقيقت‌ياب ماموريت نداشت كه عاملان حمله را تعيين كند. با توجه به اين نكته ما تلاش كرديم تا هر اطلاعات در دسترس درباره حادثه را جمع‌آوري كنيم. همچنين از طريق تماس با قربانيان نمونه‌هايي را از آنها گرفتيم و در كالبدشكافي‌ها حاضر شده و كارشناسان ما نمونه‌هايي را گرفته و همه را تحليل كرديم. اما هيات حقيقت‌ياب همچنين آماده رفتن به خان‌شيخون بود، و ما مقدمات اين كار را آماده كرديم و به دمشق اعزام شدند، پيش از آنكه به سوي خان‌شيخون كه در شمال سوريه است حركت كنند. اما در آن مرحله، دولت سوريه برخي نمونه‌ها را به تيم ما ارايه كرد كه از محل حادثه جمع‌آوري شده بود، كه شامل برخي نمونه‌هاي خاك بود كه مقامات سوري خود آن را تحليل كرده و سارين را در آن يافته بودند، و اين مساله به ما كمك كرد تا يك ارزيابي جديد داشته باشيم، زيرا نتايج اين تحليل در واقع هر چيزي را كه از ديگر منابع به دست آورده بوديم، تاييد كرد. بنابراين با توجه به خطر امنيتي و اينكه مقامات سوري نيز از طريق آن نمونه‌ها تاييد كردند كه سارين استفاده شده است. ما تصميم گرفتيم كه تيم اعزامي خود را با رفتن به خان‌شيخون در معرض ريسك قرار ندهيم. گزارشي كه ما ارايه كرديم، شامل مواردي است كه مقامات سوري خودشان ارايه كرده‌اند. اما در مورد الشعيرات، كه يك پايگاهي هوايي است كه ادعا مي‌شود هواپيماهاي سوري از آنجا برخاسته و خان‌شيخون را با بمب‌هاي شيميايي بمباران كرده‌اند؛ اين موضوعي مربوط يافتن مقصر و تعيين عامل حمله است. اين فراتر از صلاحيت‌هاي هيات حقيقت‌ياب است. براي همين تصميم گرفتيم كه به آنجا نرويم. اما سازوكار تحقيقات مشترك كه صلاحيت آن از سوي شوراي امنيت تعيين مي‌شود، ماموريت يافته است كه تا مساله را به صورت عميق‌تر كرده و تلاش كند تا عامل حمله را مشخص كند. در نتيجه آنها ممكن است از الشعيرات بازديد كنند.